Tertullianus - Lexicum Proprium seu 'Concordances' - Opera Omnia

TERTULLIANUS
Lexicum Proprium seu 'Concordances' - Opera Omnia - Verbum 'Baptismi' [78]
This html page belongs to www.documentacatholicaomnia.eu and has been written by CDO program. Copyright by Cooperatorum Veritatis Societas and GSM

000-00-00 Serial Number=0837064385

Adversus Marcionem Reditus in Auctori Indicem

[0495A]   IV, 5) unius baptismi definitorem.

000-00-00 Serial Number=0315081894

Adversus Marcionem Libri Quinque Reditus in Auctori Indicem

[1065C]   Omnia mactentur pecora, grex omnis in aras Decremet, ut veniam vel peccati expiet unus: [1065C] Nequaquam Domini sapiens maculata figura, Tam vili pretio caro foeda paravit honores; Sed spes et promissa fides mortalibus olim, Haec operata tulit, magnae rationis imago, Praemeditata Patris, nimia pietate parata Venturum Christum terris, hominemque futurum; Quem visum Joannes, baptismi primus apertor, Et vatum socius, necnon et apostolus ingens, Praecursor missus certus, testisque fidelis, Augustus vita, sublimi laude notatus, Olim pascha Dei, verum quaerentibus agnum, Ostendit tandem venisse, piacula facti Qui delicta suo multorum sanguine solvat, Pro reprobis probus, et charus, pro vilibus unus, Corpore homo vitaque Deus, mactatus ut agnus, [1065D] Acciperet nos et nobis se effunderet ipsum.

[1087B]   Cur jam per vates, praedicto nomine toto, Non proprio suo, se vocitatum tradidit esse Unde etiam potuit baptismi dona benigna Promissa abs alio tamquam sua promere facta.

000-00-00 Serial Number=0143419504

De Baptismo Et De Poenitentia Reditus in Auctori Indicem

[1169D]   Illae ipsae nimirum figurae baptismi nostri (nimirum et DILUVIUM, et IGNIS) admonere nos debent, quid post BAPTISMUM lapsos, nec postea per Poenitentiam redintegratos (minime enim Montano aut Novatiano adstipulandum, peccata post Baptismum commissa, pariter irremissibilia esse) in altera vita maneat.

[1145D]   Confirmat, inquiens: Incompositam et invisibilem materiam abyssorum magnitudine et deformibus tenebris opprimebat: solus Spiritus DEI in aurigae modum super aquas ferebatur, et nascentem mundum in figura Baptismi parturiebat.

[1171C]   Atque ideo Noster hanc aquam, in Raphidim ex petra profluentem, merito inter Baptismi nostri figuras ponit.

[1162A]   Baptista, tanquam Angelus missus est ad praedicandum et administrandum Baptismum poenitentiae in Jordanis flumine: ita nunc sacerdos, tanquam alter Angelus ex officio suo ad hoc deputatus, seu missus, per ministerium Baptismi viam praeparet Spiritui Sancto per confirmationem, ut diximus, plenius infundendo.

[1179A]   Homines nimirum, qui scilicet hoc argumentum ad evertendam necessitatem Baptismi procuderant.

[1203B]   Itaque in Baptismo nostro a nobis quoque exhibendus est Baptismus Joannis, velut Baptismi Christi prodromus.

[1167D]   XXVIII, 10, Baptismum diluvio comparat, inquiens: Baptismi itaque gratiam Diluvium nominat (Propheta), quo fit, ut anima peccatis abluta et purgata, excusso a se veteri homine, domicilium deinceps fiat accommodum Deo in Spiritu.

[1180A]   Quanquam autem hoc loci illius medicamen minime respuendum arbitrer, puto tamen et vulgatam lectionem sustineri posse, ita ut novae periodi sensus sit: Cum illo (compendioso scilicet Baptismi supplemento) sequebantur illum, etc.

[1170B]   Caeterum transitum maris Rubri figuram nostri Baptismi fuisse, ipsemet Apostolus I Cor.

[1173B]   Hanc Baptismi utriusque differentiam ipsemet Joannes, Marc.

[1165A]   Exhibet, post omnes Baptismi ritus praescribit, ut, SI EPISCOPUS ADEST, statim oporteat eum (baptizatum) confirmari chrismate, etc.

[1201A]   Tempus enim effectui Baptismi, seu gratiae, nihil addit, nihil demit, neque plus gratiae adipiscitur, qui in die festo, quam qui quocunque alio, Baptismum consequitur.

[1181D]   Porro autem lex illa Baptismi non Apostolis tantum, ut illum ministrarent, sed gentibus quoque, ut susciperent, Marc.

[1162B]   Nomine benedictionis intelligit formam Sacramentalem Baptismi.

[1188B]   Quomodo vero Baptismus sanguinis vicem suppleat, effectumque praestet Baptismi aquae, mox antea diximus in Not.

[1171A]   Caeterum Junius hunc Tertulliani locum ita legendum putat: venas insaluberrimas aquas Baptismi scilicet ex sese remedians.

[1173B]   I, 2, ita etiam Baptismus Joannis tantum erat prodromus quidam Baptismi Christi, velut ad eumdem per excitatos actus poenitentiae a peccatis avocans, et ad meliorem vitam disponens, non ipsam vitam conferens.

[1188B]   In Corpore) et operatio interior Spiritus Sancti dicuntur Baptismata, in quantum efficiunt effectum Baptismi aquae; Baptismus autem aquae efficaciam habet a passione Christi, et Spiritu Sancto.

[1161D]   Ministrum hic intelligo, in cujus velut arbitrio ac potestate administratio Baptismi posita est.

[1164D]   Unctione) praecedens, cujus mentio inter Ordines Baptismi Latinos, quos Edm.

[1147C]   Per aliquid coeleste, scilicet Sacramentum Baptismi, ceu medium ad salutem nostram, quam in coelis denique adipiscimur, summe necessarium.

[1181B]   Ait: Lavacrum illud obsignatio est fidei: et sic etiam fides reciproce est obsignatio Baptismi; nam, ut S.

[1189C]   Interea tamen sensim factum fuit, in Parochialibus quoque Ecclesiis baptisteria publica erigerentur, et Episcopi jam passim solius Baptismi solemnis, scilicet in Sabbato sancto, et pervigilio Pentecostes conferendi, potestatem sibi reservarent, Presbyteris vero extra illa tempora Baptismi conferendi generale quoddam jus, ac ipsi sacrae ordinationi, quam ab Episcopis consequebantur, velut annexum, facerent.

[1179D]   Ita scilicet singularis illa praerogativa Baptismi instar illis esset, ac velut compendio, et breviori via, anticipato hunc suppleret.

[1138B]   Thomas noster, ab ipso discimus, in supra dicta praefatione: «Hunc [1138B] igitur auctorem, inquit, studiosorum manibus inserere volui, tum ut quis Baptismi et Poenitentiae sacramentorum, ad salutem maxime necessariorum, in primitiva Ecclesia ejusque altero mox saeculo, cum traditiones adhuc recentes erant minimeque suspectae esse poterant, usus fuerit, nonnihil accuratius perspiciant; tum ut antiquorum Patrum scripta non cursim nimisque properanter transmittere, sed iisdem paulo magis immorari, non tamen uni eidemque penitus immori, discant; sic enim illis debita aestimatio, hisque ipsis ingens utilitas voluptasque accedet.

[1167C]   Simulque haec nostri Baptismi praevia quaedam figura erat.

[1176C]   Aquam Baptismi ad progenerandam gratiam foecundante) et igni, scilicet gratiis Spiritus S.

[1175C]   Quae nimirum fieret non in ipsius Baptismi Joannis, sed Baptismi Christi, postea secuturi, virtute; sic enim solus ex operato, seu intrinseca sua virtute, remittebat peccata, ut jam saepe alibi diximus.

[1201A]   Baptismi tempus tota hominis vita est, ait S.

[1138C]   De necessitate Baptismi omnibus hominibus inducta.

[1171C]   Invocato Deo), vel de ipsa forma Baptismi (ut Cap.

[1158B]   Caeterum vero piscinam hanc BAPTISMI nostri figuram fuisse, inter caeteros SS.

[1162A]   Non ipsius baptizantis, aut baptizandi (neque enim affectus Baptismi dependet ab opere operantis, aut subjecti recipientis; quis enim a parvulo fidem, seu actum fidei, exigere poterit?

[1183A]   XII, ubi de unitate Baptismi verbum facere incoeperat.

[1181B]   Obsignatio baptismi.

[1138C]   De ministro Baptismi, ordinario et extraordinario.

[1165A]   VII, pauci Episcopi munus Baptismi obierant, scilicet aliis curis nimium distenti.

[1179B]   Neque enim Apostoli, homines nimirum, tunc omni peccato, quod per Baptismum elui posset, caruisse dicendi sunt, ut neque ipsi essent Baptismi poenitentiae subjectum.

[1138C]   De tempore Baptismi conferendi.

[1158B]   Spiritus nuntiabat, quae nostris futura temporibus, AQUAS (Baptismi utique) sacerdotalibus invocatae precibus, consecraret?

[1170B]   Dominatorem pristinum, velut alterum, longeque immitiorem Pharaonem, qui per peccatum humano generi saevissime dominatus fuit, ac peccatoribus singulis etiamnum dominatur, donec per aquam Baptismi ab ejusdem tyrannide liberati fuerint.

[1182D]   Prius est ergo ( dignitate et auctoritate institutionis) docere: posterius baptizare, at vero caeteroquin major est praestantia Baptismi, velut ad quem ipsa praedicatio unice disponit.

[1139B]   Hos autem Caianaeos, seu Caianitas, inter alios suos errores omnem baptismi vim sustulisse, S.

[1197A]   Eapropter ergo parvulorum aetatem innocentem dixit quod sint immunes a peccatis actualibus, seu propria voluntate commissis, in quorum remissione, quoad culpam simul et poenam, praecipuum esse finem ac vim baptismi esse crediderat.

[1144C]   Sensus igitur est, omne opus, statum ac conditionem suam accipere ab eo, a quo progignitur, proindeque efficaciam Baptismi, non ex exteriori apparatu, sed a Sapientia ac Potentia DEI, intus ac spiritualiter operante, dimetiendam esse.

[1179D]   Compendium baptismi.

[1183B]   Saepius, ubi certum est Ecclesiam nostram designari, quae a Deo in coelis ab aeterno ordinata, a Christo in terris plantata, et in unitate Baptismi coadunata, demum in coelis per visionem ac fruitivam dilectionem consummatur.

[1183C]   Sic quidam intelligunt: Ad nos enim illud sanctae Scripturae effatum (videlicet de Unitate Baptismi, ut mox supra) directum est, seu nos, Christi fideles, respicit.

[1160D]   Innuere videtur ministrum baptismi, alludens ad angelum illum in piscina Bethsaida, Cap.

[1162B]   Caeterum autem ex hoc loco manifeste colligitur, jam Tertulliani tempore in forma Baptismi tres Personas Divinas necessario exprimendas fuisse, et nequaquam Baptismum tunc in nomine solius Christi collatum fuisse, ut idem in l.

[1175C]   Quae nimirum fieret non in ipsius Baptismi Joannis, sed Baptismi Christi, postea secuturi, virtute; sic enim solus ex operato, seu intrinseca sua virtute, remittebat peccata, ut jam saepe alibi diximus.

[1195D]   Haec equidem sententia uni Tertulliano (sicut etiam, adhuc catholicus, in nimiam semper religionem atque severitatem propensus erat) propria, neque ab ullo antiquorum Patrum adoptata fuerat, multo minus autem Henricianis, Petro Abeillardo, Petro de Brixia, aut Anabaptistis, aliisve haereticis, quidpiam praesidii in ea collocatum erat, quippe qui infantes baptismi valide suscipiendi omnino [1196A] incapaces, ideoque hunc, cum ad usum rationis illi pervenissent, repetendum esse censebant.

[1182A]   At Paulus eos omnes satis acriter reprehendit, non ministris Baptismi [1182B] efficaciam, sed uni Christo, tanquam unico ejusdem auctori ac institutori, adscribendam esse contendens: Divisus est Christus?

[1201B]   Licebat autem Catechumenis intra Ecclesiam, ac cum reliquis orare, ibique coram DEO suum Baptismi flagrans desiderium explicare, etc.

[1180A]   Totum hunc locum ab imperito librario per ineptam verborum transpositionem mire luxatum, proindeque sic restituendum censet Junius: Et exinde individuae familiaritatis CUM LLO praerogativa [1180A] compendium Baptismi conferre posset.

[1162D]   Qua de re videndi Theologi, ubi de forma Baptismi tractant.

[1161D]   Baptismi arbiter.

[1171A]   At obnixe retineo nostram lectionem; non enim aqua Baptismi erat remedians illas aquas amaras, ceu venas insaluberrimas, sed lignum (seu Christus in ligno crucifixus) illas aquas, ad Baptismum destinatas, ac alias insalubres, seu nihil salutare, ac proficiens ad salutem nostram continentes, in dulcedinem, ex sese, seu propria sua virtute, in remedium peccatorum et salutem animae nostrae convertit.

[1187B]   XII, 50, ubi de instante Passione sua loquitur: quam etiam Marci, X, 38, nomine Baptismi designat, ita ad filios Zebedaei inquiens: Potestis bibere calicem, quem ego bibiturus sum, aut baptismo, quo ego baptizor, baptizari?

[1170A]   Religionem hic vocat sanctitatem illam, quae ipsi aquae baptismali, tanquam rei sacrae, et ad Sacramentum Baptismi destinatae, inest.

[1142C]   Subita enim immersio, atque ex aqua Baptismi emersio, non eam, quam alias balnea solent, munditiem corpori, at multo majorem animae conciliat.

[1196D]   Si infans interea adultus factus baptismi gratiam per vitam pravam expellat, porroque renuat illas sponsiones per seipsum, cum jam posset, implere, etc.

[1201C]   Quanto enim corpus, jejuniis attenuatum, magis constringitur, tanto anima amplius dilatatur, capaciorque evadit, ad gratiam Baptismi eo copiosius recipiendam.

[1184A]   Sicut autem malus Baptismi minister [1184B] in se non habet gratiam, et tamen eamdem per Baptismum alteri confert: sic et haereticus, etiamsi forte ipsemet Baptismum valide non susceperit, tamen alteri valide conferre potest, eique ostium illud Ecclesiae reserare, ac per id alium intromittere, ipsemet extra januam manens.

[1178D]   Hoc enim ipso sensu locus ille intelligi posse videtur: Caeteros Apostolos per praevium quoddam judicium, ac singularem animi propensionem et favorem a communi illa lege exemptos fuisse, ut adeo jam aliunde eorumdem salus ex carentia et defectu Baptismi non periclitaretur, proindeque praescriptio, seu lex illa de Baptismo Jo.

[1183C]   Sunt quidem, qui Tertullianum hic ab omni erroris labe purgare contendunt, quasi de iis tantum haereticis eidem sermo fuisset, qui Baptismi [1183D] legitimam formam adulterabant, ut erant temporibus Tertulliani Gnostici, Marcitae, Cataphryges, etc.

[1189C]   Interea tamen sensim factum fuit, in Parochialibus quoque Ecclesiis baptisteria publica erigerentur, et Episcopi jam passim solius Baptismi solemnis, scilicet in Sabbato sancto, et pervigilio Pentecostes conferendi, potestatem sibi reservarent, Presbyteris vero extra illa tempora Baptismi conferendi generale quoddam jus, ac ipsi sacrae ordinationi, quam ab Episcopis consequebantur, velut annexum, facerent.

[1164D]   Duae olim impositiones manuum celebrabantur in Baptismo: una, non Baptismum modo, sed illam ipsam quoque unctionem, quae est inter Baptismi ritus praevios (vide Cap.

[1137C]   Increduli simplicitate Baptismi et magnitudine effectus offenduntur, quae magis admirationi ipsis esse deberent.

[1138C]   De subjecto Baptismi.

000-00-00 Serial Number=0558736265

De Corona Reditus in Auctori Indicem

[0075A]   Cum igitur praefracte sanxit coronam gestare contra morem esse et traditionem christianorum, obiter describit baptismi caeremonias, SS.

000-00-00 Serial Number=0549297214

De Poenitentia Reditus in Auctori Indicem

[1226D]   Baptismum inanem esse non veretur asserere, cum aliquem peccatorum suorum non poenituit, nec vita emendavit, [1226D] et vanam esse fiduciam, sibi fingere, cum quis prave ad baptismi usque diem vixerit, eum repente in virum sanctum evasurum, et a peccato desiturum, ubi primum illud sacramentum receperit (cap.

[1226C]   In priori parte necessitatem sese probandi urget, et sese praeparandi ad baptismi gratiam vera poenitentia.

[1226A]   Nonnihil brevius perstrinxerat, novo consilio, et in peculiari libro ampliorem ejus tractationem postea suscepisse dicatur, et quidem partim in catechumenorum gratiam, ut hi eo majorem de baptismi pretio aestimationem conciperent, quem intelligerent tam laboriosis poenitentiae operibus comparandum esse?

[1226A]   Quidni ergo in his se eo ardentiori deinceps studio exercerent, ut tam largiter propositum Baptismi praemium, ejusque gratiam, eo certius consequerentur, eoque [1226B] tutius deinceps conservarent?

Reditus in Auctori Indicem
Reditus in Indicem Primum

Cooperatorum Veritatis Societas
© 2006 Cooperatorum Veritatis Societas quoad hanc editionem iura omnia asservantur.
Litterula per inscriptionem electronicam:     Cooperatorum Veritatis Societas
«Ubi Petrus, ibi Ecclesia, ibi Deus (Ambrosius) ... Amici Veri Ecclesiae Traditionalisti Sunt.» Divus Pius X Papa: «Notre Charge Apostolique»

[1169D]	Illae ipsae nimirum figurae baptismi nostri (nimirum et DILUVIUM, et IGNIS) admonere nos debent, quid post BAPTISMUM lapsos, nec postea per Poenitentiam redintegratos (minime enim Montano aut Novatiano adstipulandum, peccata post Baptismum commissa, pariter irremissibilia esse) in altera vita maneat.
[1145D]	Confirmat, inquiens: Incompositam et invisibilem materiam abyssorum magnitudine et deformibus tenebris opprimebat: solus Spiritus DEI in aurigae modum super aquas ferebatur, et nascentem mundum in figura Baptismi parturiebat.
[1171C]	Atque ideo Noster hanc aquam, in Raphidim ex petra profluentem, merito inter Baptismi nostri figuras ponit.
[1162A]	Baptista, tanquam Angelus missus est ad praedicandum et administrandum Baptismum poenitentiae in Jordanis flumine: ita nunc sacerdos, tanquam alter Angelus ex officio suo ad hoc deputatus, seu missus, per ministerium Baptismi viam praeparet Spiritui Sancto per confirmationem, ut diximus, plenius infundendo.
[1179A]	Homines nimirum, qui scilicet hoc argumentum ad evertendam necessitatem Baptismi procuderant.
[1203B]	Itaque in Baptismo nostro a nobis quoque exhibendus est Baptismus Joannis, velut Baptismi Christi prodromus.
[1167D]	XXVIII, 10, Baptismum diluvio comparat, inquiens: Baptismi itaque gratiam Diluvium nominat (Propheta), quo fit, ut anima peccatis abluta et purgata, excusso a se veteri homine, domicilium deinceps fiat accommodum Deo in Spiritu.
[1180A]	Quanquam autem hoc loci illius medicamen minime respuendum arbitrer, puto tamen et vulgatam lectionem sustineri posse, ita ut novae periodi sensus sit: Cum illo (compendioso scilicet Baptismi supplemento) sequebantur illum, etc.
[1170B]	Caeterum transitum maris Rubri figuram nostri Baptismi fuisse, ipsemet Apostolus I Cor.
[1173B]	Hanc Baptismi utriusque differentiam ipsemet Joannes, Marc.
[1165A]	Exhibet, post omnes Baptismi ritus praescribit, ut, SI EPISCOPUS ADEST, statim oporteat eum (baptizatum) confirmari chrismate, etc.
[1201A]	Tempus enim effectui Baptismi, seu gratiae, nihil addit, nihil demit, neque plus gratiae adipiscitur, qui in die festo, quam qui quocunque alio, Baptismum consequitur.
[1181D]	Porro autem lex illa Baptismi non Apostolis tantum, ut illum ministrarent, sed gentibus quoque, ut susciperent, Marc.
[1162B]	Nomine benedictionis intelligit formam Sacramentalem Baptismi.
[1188B]	Quomodo vero Baptismus sanguinis vicem suppleat, effectumque praestet Baptismi aquae, mox antea diximus in Not.
[1171A]	Caeterum Junius hunc Tertulliani locum ita legendum putat: venas insaluberrimas aquas Baptismi scilicet ex sese remedians.
[1173B]	I, 2, ita etiam Baptismus Joannis tantum erat prodromus quidam Baptismi Christi, velut ad eumdem per excitatos actus poenitentiae a peccatis avocans, et ad meliorem vitam disponens, non ipsam vitam conferens.
[1188B]	In Corpore) et operatio interior Spiritus Sancti dicuntur Baptismata, in quantum efficiunt effectum Baptismi aquae; Baptismus autem aquae efficaciam habet a passione Christi, et Spiritu Sancto.
[1161D]	Ministrum hic intelligo, in cujus velut arbitrio ac potestate administratio Baptismi posita est.
[1164D]	Unctione) praecedens, cujus mentio inter Ordines Baptismi Latinos, quos Edm.
[1147C]	Per aliquid coeleste, scilicet Sacramentum Baptismi, ceu medium ad salutem nostram, quam in coelis denique adipiscimur, summe necessarium.
[1181B]	Ait: Lavacrum illud obsignatio est fidei: et sic etiam fides reciproce est obsignatio Baptismi; nam, ut S.
[1189C]	Interea tamen sensim factum fuit, in Parochialibus quoque Ecclesiis baptisteria publica erigerentur, et Episcopi jam passim solius Baptismi solemnis, scilicet in Sabbato sancto, et pervigilio Pentecostes conferendi, potestatem sibi reservarent, Presbyteris vero extra illa tempora Baptismi conferendi generale quoddam jus, ac ipsi sacrae ordinationi, quam ab Episcopis consequebantur, velut annexum, facerent.
[1179D]	Ita scilicet singularis illa praerogativa Baptismi instar illis esset, ac velut compendio, et breviori via, anticipato hunc suppleret.
[1138B]	Thomas noster, ab ipso discimus, in supra dicta praefatione: «Hunc [1138B] igitur auctorem, inquit, studiosorum manibus inserere volui, tum ut quis Baptismi et Poenitentiae sacramentorum, ad salutem maxime necessariorum, in primitiva Ecclesia ejusque altero mox saeculo, cum traditiones adhuc recentes erant minimeque suspectae esse poterant, usus fuerit, nonnihil accuratius perspiciant; tum ut antiquorum Patrum scripta non cursim nimisque properanter transmittere, sed iisdem paulo magis immorari, non tamen uni eidemque penitus immori, discant; sic enim illis debita aestimatio, hisque ipsis ingens utilitas voluptasque accedet.
[1167C]	Simulque haec nostri Baptismi praevia quaedam figura erat.
[1176C]	Aquam Baptismi ad progenerandam gratiam foecundante) et igni, scilicet gratiis Spiritus S.
[1175C]	Quae nimirum fieret non in ipsius Baptismi Joannis, sed Baptismi Christi, postea secuturi, virtute; sic enim solus ex operato, seu intrinseca sua virtute, remittebat peccata, ut jam saepe alibi diximus.
[1201A]	Baptismi tempus tota hominis vita est, ait S.
[1138C]	De necessitate Baptismi omnibus hominibus inducta.
[1171C]	Invocato Deo), vel de ipsa forma Baptismi (ut Cap.
[1158B]	Caeterum vero piscinam hanc BAPTISMI nostri figuram fuisse, inter caeteros SS.
[1162A]	Non ipsius baptizantis, aut baptizandi (neque enim affectus Baptismi dependet ab opere operantis, aut subjecti recipientis; quis enim a parvulo fidem, seu actum fidei, exigere poterit?
[1183A]	XII, ubi de unitate Baptismi verbum facere incoeperat.
[1181B]	Obsignatio baptismi.
[1138C]	De ministro Baptismi, ordinario et extraordinario.
[1165A]	VII, pauci Episcopi munus Baptismi obierant, scilicet aliis curis nimium distenti.
[1179B]	Neque enim Apostoli, homines nimirum, tunc omni peccato, quod per Baptismum elui posset, caruisse dicendi sunt, ut neque ipsi essent Baptismi poenitentiae subjectum.
[1138C]	De tempore Baptismi conferendi.
[1158B]	Spiritus nuntiabat, quae nostris futura temporibus, AQUAS (Baptismi utique) sacerdotalibus invocatae precibus, consecraret?
[1170B]	Dominatorem pristinum, velut alterum, longeque immitiorem Pharaonem, qui per peccatum humano generi saevissime dominatus fuit, ac peccatoribus singulis etiamnum dominatur, donec per aquam Baptismi ab ejusdem tyrannide liberati fuerint.
[1182D]	Prius est ergo ( dignitate et auctoritate institutionis) docere: posterius baptizare, at vero caeteroquin major est praestantia Baptismi, velut ad quem ipsa praedicatio unice disponit.
[1139B]	Hos autem Caianaeos, seu Caianitas, inter alios suos errores omnem baptismi vim sustulisse, S.
[1197A]	Eapropter ergo parvulorum aetatem innocentem dixit quod sint immunes a peccatis actualibus, seu propria voluntate commissis, in quorum remissione, quoad culpam simul et poenam, praecipuum esse finem ac vim baptismi esse crediderat.
[1144C]	Sensus igitur est, omne opus, statum ac conditionem suam accipere ab eo, a quo progignitur, proindeque efficaciam Baptismi, non ex exteriori apparatu, sed a Sapientia ac Potentia DEI, intus ac spiritualiter operante, dimetiendam esse.
[1179D]	Compendium baptismi.
[1183B]	Saepius, ubi certum est Ecclesiam nostram designari, quae a Deo in coelis ab aeterno ordinata, a Christo in terris plantata, et in unitate Baptismi coadunata, demum in coelis per visionem ac fruitivam dilectionem consummatur.
[1183C]	Sic quidam intelligunt: Ad nos enim illud sanctae Scripturae effatum (videlicet de Unitate Baptismi, ut mox supra) directum est, seu nos, Christi fideles, respicit.
[1160D]	Innuere videtur ministrum baptismi, alludens ad angelum illum in piscina Bethsaida, Cap.
[1162B]	Caeterum autem ex hoc loco manifeste colligitur, jam Tertulliani tempore in forma Baptismi tres Personas Divinas necessario exprimendas fuisse, et nequaquam Baptismum tunc in nomine solius Christi collatum fuisse, ut idem in l.
[1175C]	Quae nimirum fieret non in ipsius Baptismi Joannis, sed Baptismi Christi, postea secuturi, virtute; sic enim solus ex operato, seu intrinseca sua virtute, remittebat peccata, ut jam saepe alibi diximus.
[1195D]	Haec equidem sententia uni Tertulliano (sicut etiam, adhuc catholicus, in nimiam semper religionem atque severitatem propensus erat) propria, neque ab ullo antiquorum Patrum adoptata fuerat, multo minus autem Henricianis, Petro Abeillardo, Petro de Brixia, aut Anabaptistis, aliisve haereticis, quidpiam praesidii in ea collocatum erat, quippe qui infantes baptismi valide suscipiendi omnino [1196A] incapaces, ideoque hunc, cum ad usum rationis illi pervenissent, repetendum esse censebant.
[1182A]	At Paulus eos omnes satis acriter reprehendit, non ministris Baptismi [1182B] efficaciam, sed uni Christo, tanquam unico ejusdem auctori ac institutori, adscribendam esse contendens: Divisus est Christus?
[1201B]	Licebat autem Catechumenis intra Ecclesiam, ac cum reliquis orare, ibique coram DEO suum Baptismi flagrans desiderium explicare, etc.
[1180A]	Totum hunc locum ab imperito librario per ineptam verborum transpositionem mire luxatum, proindeque sic restituendum censet Junius: Et exinde individuae familiaritatis CUM LLO praerogativa [1180A] compendium Baptismi conferre posset.
[1162D]	Qua de re videndi Theologi, ubi de forma Baptismi tractant.
[1161D]	Baptismi arbiter.
[1171A]	At obnixe retineo nostram lectionem; non enim aqua Baptismi erat remedians illas aquas amaras, ceu venas insaluberrimas, sed lignum (seu Christus in ligno crucifixus) illas aquas, ad Baptismum destinatas, ac alias insalubres, seu nihil salutare, ac proficiens ad salutem nostram continentes, in dulcedinem, ex sese, seu propria sua virtute, in remedium peccatorum et salutem animae nostrae convertit.
[1187B]	XII, 50, ubi de instante Passione sua loquitur: quam etiam Marci, X, 38, nomine Baptismi designat, ita ad filios Zebedaei inquiens: Potestis bibere calicem, quem ego bibiturus sum, aut baptismo, quo ego baptizor, baptizari?
[1170A]	Religionem hic vocat sanctitatem illam, quae ipsi aquae baptismali, tanquam rei sacrae, et ad Sacramentum Baptismi destinatae, inest.
[1142C]	Subita enim immersio, atque ex aqua Baptismi emersio, non eam, quam alias balnea solent, munditiem corpori, at multo majorem animae conciliat.
[1196D]	Si infans interea adultus factus baptismi gratiam per vitam pravam expellat, porroque renuat illas sponsiones per seipsum, cum jam posset, implere, etc.
[1201C]	Quanto enim corpus, jejuniis attenuatum, magis constringitur, tanto anima amplius dilatatur, capaciorque evadit, ad gratiam Baptismi eo copiosius recipiendam.
[1184A]	Sicut autem malus Baptismi minister [1184B] in se non habet gratiam, et tamen eamdem per Baptismum alteri confert: sic et haereticus, etiamsi forte ipsemet Baptismum valide non susceperit, tamen alteri valide conferre potest, eique ostium illud Ecclesiae reserare, ac per id alium intromittere, ipsemet extra januam manens.
[1178D]	Hoc enim ipso sensu locus ille intelligi posse videtur: Caeteros Apostolos per praevium quoddam judicium, ac singularem animi propensionem et favorem a communi illa lege exemptos fuisse, ut adeo jam aliunde eorumdem salus ex carentia et defectu Baptismi non periclitaretur, proindeque praescriptio, seu lex illa de Baptismo Jo.
[1183C]	Sunt quidem, qui Tertullianum hic ab omni erroris labe purgare contendunt, quasi de iis tantum haereticis eidem sermo fuisset, qui Baptismi [1183D] legitimam formam adulterabant, ut erant temporibus Tertulliani Gnostici, Marcitae, Cataphryges, etc.
[1189C]	Interea tamen sensim factum fuit, in Parochialibus quoque Ecclesiis baptisteria publica erigerentur, et Episcopi jam passim solius Baptismi solemnis, scilicet in Sabbato sancto, et pervigilio Pentecostes conferendi, potestatem sibi reservarent, Presbyteris vero extra illa tempora Baptismi conferendi generale quoddam jus, ac ipsi sacrae ordinationi, quam ab Episcopis consequebantur, velut annexum, facerent.
[1164D]	Duae olim impositiones manuum celebrabantur in Baptismo: una, non Baptismum modo, sed illam ipsam quoque unctionem, quae est inter Baptismi ritus praevios (vide Cap.
[1137C]	Increduli simplicitate Baptismi et magnitudine effectus offenduntur, quae magis admirationi ipsis esse deberent.
[1138C]	De subjecto Baptismi.

[1226D]	Baptismum inanem esse non veretur asserere, cum aliquem peccatorum suorum non poenituit, nec vita emendavit, [1226D] et vanam esse fiduciam, sibi fingere, cum quis prave ad baptismi usque diem vixerit, eum repente in virum sanctum evasurum, et a peccato desiturum, ubi primum illud sacramentum receperit (cap.
[1226C]	In priori parte necessitatem sese probandi urget, et sese praeparandi ad baptismi gratiam vera poenitentia.
[1226A]	Nonnihil brevius perstrinxerat, novo consilio, et in peculiari libro ampliorem ejus tractationem postea suscepisse dicatur, et quidem partim in catechumenorum gratiam, ut hi eo majorem de baptismi pretio aestimationem conciperent, quem intelligerent tam laboriosis poenitentiae operibus comparandum esse?
[1226A]	Quidni ergo in his se eo ardentiori deinceps studio exercerent, ut tam largiter propositum Baptismi praemium, ejusque gratiam, eo certius consequerentur, eoque [1226B] tutius deinceps conservarent?