Tertullianus - Lexicum Proprium seu 'Concordances' - Opera Omnia

TERTULLIANUS
Lexicum Proprium seu 'Concordances' - Opera Omnia - Verbum 'Deos' [233]
This html page belongs to www.documentacatholicaomnia.eu and has been written by CDO program. Copyright by Cooperatorum Veritatis Societas and GSM

000-00-00 Serial Number=0676166773

Ad Martyres Reditus in Auctori Indicem

[0623A]   Non vides alienos deos, non imaginibus eorum incurris, non solemnes nationum dies ipsa commixtione participas, non nidoribus spurcis verberaris, non clamoribus spectaculorum, atrocitate, vel furore, vel impudicitia celebrantium caederis: non in loca libidinum publicarum oculi tui impingunt: vacas a scandalis, [0623B] a tentationibus, a recordationibus malis, jam et a persecutione.

000-00-00 Serial Number=0649947584

Ad Nationes Reditus in Auctori Indicem

[0601A]   Et quonam usque deos.

[0594A]   Igitur non deos, quae sub aliquo.

[0574C]   Plane, quoniam illis coelum patet, hoc quoque non sine contumelia deorum: primo quidem, quod non decuerit alios eis annumerari, quibus datum sit post mortem deos fieri; secundum, quod tam libere atque manifeste coram populo pejeraret contemplator Proculus in coelum recepti, nisi contemneret quos dejeraret, quam ipse, quam ii, qui ei pejerare permittant; consentiunt enim ipsi nihil esse quod dejerant, imo insuper et praemio afficiunt, quia publice contempserit perjurii vindices; quanquam perjurii apud vos unusquisque purus [0575A] est.

[0576A]   Exinde quis non poetarum ex auctoritate principis [0576A] sui in deos insolens, aut vera prodendo aut falsa fingendo?

[0601A]   Nam quot deos, et quos utique producam?

[0575B]   Adhuc meminimus Homeri; ille, opinor, est, qui divinam majestatem humana conditione tractavit, casibus et passionibus humanis deos imbuens, qui de illis favore diversis gladiatoria quodammodo paria commisit: Venerem sauciat sagitta humana, Martem tredecim mensibus [0575C] in vinculis detinet fortasse periturum, eadem Jovem poene perpessum a coelitum plebe traducit, aut lacrymas ejus super Sarpedonem excutit, aut luxuriantem cum Junone foendissime inducit, commendato libidinis desiderio per commemorationem amicarum.

[0583B]   Dubitatur enim de perjuris jure, cum ne per deos quidem vestros ex fide dejeretis.

[0592B]   Itaque deos credi: solem, qui diei de suo cumulet, fruges caloribus, p.

[0595C]   Divinitatis, cum interim vobis credibilius visum est deos fuisse, sed non tales, quam tales, sed non deos.

[0600B]   Non contenti eos deos asseverare, qui visi retro, auditi contrectatique sunt, quorum effigies descriptae, negotia digesta, memoria propagata, umbras nescio quas incorporales, inanimales, et nomina de rebus efflagitant deosque sanciunt, dividentes omnem statum hominis singulis potestatibus ab ipso quidem uteri conceptu, ut si deus Consevius quidam, qui consationibus concubitalibus praesit, et Fluviona, [0600C] quae infantem in utero.

[0589C]   An ostensuri sumus, deos nullo modo videri posse, qui de elementis nati dicuntur, ut jam hinc praejudicatum sit, deos elementa non esse, cum qui de elementis nati dicuntur, Dei non sunt; aeque demonstrando, orta deos non esse, ad illam agnatorum speciem praestruemus recte non esse defendi, quorum parentes, id est elementia dei non sunt.

[0589B]   Aegyptiorum plerique quatuor deos credunt, Solem et Lunam, Coelum ac Terram.

[0589C]   His ita expeditis, videmus physicum istud ad [0589C] hoc subornatum, ut deos elementa contendat, cum his etiam alios deos natos alleget; Dei enim nonnisi de deis nascerentur.

[0590C]   Quomodo deos etiam eos recipitis qui non comparent?

[0606A]   Et testimonium hic divini, qui et tristitiae deos arbitros esse vultis.

[0606B]   Et Levicolam a clivis; taceo deos Forculum a foribus, et Cardeam a cardinibus, et liminum Limentinum, sive qui alii inter vicinos ap.

[0606D]   Commenta deos haberi; quibus si comparentur nostrae aetatis.

[0595C]   Divinitatis, cum interim vobis credibilius visum est deos fuisse, sed non tales, quam tales, sed non deos.

[0589A]   Ta deos tradiderunt, ut Dionysius stoicus trifariam deos dividat, unam vult speciem, quae in promptu sit, ut solem, lunam.

[0603C]   Divinitatem, affirmando illos post mortem deos factos, ut Varro, et qui cum eo somniaverunt.

[0589A]   Socrates ipse deos istos quasi certus negabat.

[0571A]   Vel si in Romanorum [0570D] superstitionibus censentur, quandoquidem [0571A] etiam deos Graeciae ( c 6) Roma sollicitavit, ubi saltem Aegyptii, et ipsi, quod sciam, privatae curiosaeque religionis?

[0601A]   Quia disserendum, quales deos receperitis, quantum vobis erus.

[0576B]   Dispicite apud vos Lentulorum et Hostiorum sacrilegas venustates, utrum mimos an deos vestros in strophis et jocis rideatis; sed et histrionicas litteras magna cum voluptate suscipitis, quae omnem faeditatem designant deorum.

[0575B]   Omitto quae vulgae aut sacrilegae gulae videbuntur majorum prope religionem convenire; atquin doctissimi gravissimi, quatenus gravitas atque prudentia de doctrina proficere credunt, et irreverentissimi erga deos vestros semper existunt, nec eis cessit litteratura, quam ut aut turpia aut vana aut falsa de deis inferat.

[0597B]   Sed et Romanorum deos Varro bifariam disposuit incertos et electos.

[0564A]   Vicit Apollinem veritas, ut ipse adversus se pronuntiaret; confessus [0564A] est enim, se deum non esse, sed eum quoque sapientissimum affirmans, qui deos abnuebat; porro apud vos eo minus sapiens, quia deos abnuens, cum ideo sapiens, quia deos abnuens.

[0603C]   Qui natos non possunt negare, mortuos credant, qui mortuos confitentur, deos non putent.

[0591A]   Quod si nomen istud proprium divinitatis et simplex, nec interpretatorium in illo deo reprehensum, in caetera, quae deos vultis, docete etiam qualitatis inter illos esse consortium, ut jure consistat collegium nominis communione substantiae.

[0576A]   Taceo de philosophis, quos superbia severitatis et duritia disciplinae ab omni timore securos, nonnullus etiam afflatus veritatis adversus deos erigit: denique et Socrates in contumeliam eorum quercum et canem et hircum jurat.

[0589C]   His ita expeditis, videmus physicum istud ad [0589C] hoc subornatum, ut deos elementa contendat, cum his etiam alios deos natos alleget; Dei enim nonnisi de deis nascerentur.

[0596A]   Satis rideo etiam deos decuriones cujusque municipii, quibus honor intra muros suos determinatur.

[0591A]   Interpretationis ejus astutia, verisimilius est non a cursu et motu θεους dictos, sed de appellatione veri dei mutuatum, uti quos aeque deos excudissetis, θεους cognominaretis.

[0594B]   Interim hos certe homines fuisse vel eo palam est, quod non constanter deos illos, sed heroas appellatis.

[0571C]   Sed relegere et revolvere non curatis testimonia temporum aliter vobis renuntiata, imprimis ne deos vestros injustissimos pronuntietis, qui propter contemptores etiam cultores suos laedunt; tunc enim vosmetipsos errare probatis, si deos traditis, qui vos a meritis profanorum non discernunt.

[0590A]   Item, quomodo volunt, quos de elementis natos ferunt, deos baberi, cum Deum negent nasci?

[0589C]   An ostensuri sumus, deos nullo modo videri posse, qui de elementis nati dicuntur, ut jam hinc praejudicatum sit, deos elementa non esse, cum qui de elementis nati dicuntur, Dei non sunt; aeque demonstrando, orta deos non esse, ad illam agnatorum speciem praestruemus recte non esse defendi, quorum parentes, id est elementia dei non sunt.

[0606A]   Ut caetera transvolem, etiam locorum urbis, vel loca, deos ar.

[0564A]   Vicit Apollinem veritas, ut ipse adversus se pronuntiaret; confessus [0564A] est enim, se deum non esse, sed eum quoque sapientissimum affirmans, qui deos abnuebat; porro apud vos eo minus sapiens, quia deos abnuens, cum ideo sapiens, quia deos abnuens.

[0572C]   Licet etiam hinc recognoscere, inprimis, cum alii alios deos colitis, eos quos non colitis, [0573A] utique contemnitis; praelatio alterius sine alterius contumelia esse non potest, nec ulla electio non reprobatione componitur.

[0564A]   Vicit Apollinem veritas, ut ipse adversus se pronuntiaret; confessus [0564A] est enim, se deum non esse, sed eum quoque sapientissimum affirmans, qui deos abnuebat; porro apud vos eo minus sapiens, quia deos abnuens, cum ideo sapiens, quia deos abnuens.

[0590A]   Itaque quod mundi erit, hoc elementis adscribetur, coelo dico et terrae et sideribus et igni, quae deos et deorum parentes adversus negatam generationem Dei et nativitatem frustra credi proposuit Varro.

[0604A]   [0604A] deterioris conditionis ab initio esse voluerunt; aut si nemo est, qui deos fecerit, quomodo facti dicentur, qui non nisi ab alio fieri potuissent?

[0587A]   Denique, si tantam perversitatem una praescriptione discuti liceret, in expedito esset nuntiatio, cum omnes [0587A] istos deos ab hominibus institutos, non.

[0600B]   Non contenti eos deos asseverare, qui visi retro, auditi contrectatique sunt, quorum effigies descriptae, negotia digesta, memoria propagata, umbras nescio quas incorporales, inanimales, et nomina de rebus efflagitant deosque sanciunt, dividentes omnem statum hominis singulis potestatibus ab ipso quidem uteri conceptu, ut si deus Consevius quidam, qui consationibus concubitalibus praesit, et Fluviona, [0600C] quae infantem in utero.

[0589C]   An ostensuri sumus, deos nullo modo videri posse, qui de elementis nati dicuntur, ut jam hinc praejudicatum sit, deos elementa non esse, cum qui de elementis nati dicuntur, Dei non sunt; aeque demonstrando, orta deos non esse, ad illam agnatorum speciem praestruemus recte non esse defendi, quorum parentes, id est elementia dei non sunt.

[0572A]   Pudeat igitur deos ab homine defendi.

[0589B]   Cum reliquo igni superno deos ortos Democritus suspicatur, cujus instar vult esse naturam Zeno.

[0589A]   Ta deos tradiderunt, ut Dionysius stoicus trifariam deos dividat, unam vult speciem, quae in promptu sit, ut solem, lunam.

[0592C]   Et jure credi deos, quorum natura honoranda sit in secundis, metuenda sit in adversis, domina scilicet juvandi et nocendi.

[0575A]   Imo jam per deos dejerandi periculum evanuit, potiore habita religione per Caesarem dejerandi, quod et ipsum ad offuscationem pertinet deorum vestrorum; facilius enim per Caesarem pejerantes punirentur, quam per ullum Jovem.

[0598A]   Nos vero bifariam Romanorum deos recognoscimus, communes et proprios, id est, quos cum omnibus habent, et quos ipsi sunt commenti.

[0595A]   Ridendum an irascendum sit, tales deos credi, quales homines esse non debeant?

[0603D]   Caeterum si potuerunt deos sese facere post mortem, a.

[0571C]   Sed relegere et revolvere non curatis testimonia temporum aliter vobis renuntiata, imprimis ne deos vestros injustissimos pronuntietis, qui propter contemptores etiam cultores suos laedunt; tunc enim vosmetipsos errare probatis, si deos traditis, qui vos a meritis profanorum non discernunt.

[0591A]   Denique quam ita sit, probatio suppetit, cum etiam universos deos vestros, in quibus nullius cursus aut motus officium denotatur, θεους communiter appelletis.

[0601B]   Neque enim si Varro antiquissimos deos Jovem, Junonem et Minervam refert, nobis excidisse debet, omnem patrem filiis antiquiorem, tam Saturnum Jove, quam Coelum Saturno; de Coelo enim et Terra Saturnus.

[0590D]   Aiunt quidam propterea deos fuisse appellatos, quod θεειν et σειεσθαι, procurrere ac motari interpretatio est.

[0590C]   Sint ergo et animalia, quia mobilia per se, etiam mobilia per se, quia non per alium; tamen illa non statim Dei, quia animalia, ita nec ideo, quia per se mobilia; aut quid vetat universa animalia, ut mobilia per se, deos haberi?

[0573C]   Privatos enim deos, quos Lares et Penates domestica consecratione perhibetis, domestica licentia inculcatis, venditando, pignerando pro necessitate ac voluntate.

[0573B]   Habetis igitur in majoribus vestris, etsi non nomen, attamen sectam christianam, quae deos negligit.

[0563B]   Sed veritatem seculo operosissimam philosophi quidem affectant, possident autem Christiani; ideoque qui possident, magis displicent, quia qui affectat, illudit, qui possidet, defendit: denique Socrates ex ea parte damnatus est, quia proprius tentaverat veritatem, deos vestros destruendo: [0563C] quanquam nondum tunc in terris nomen christianum, tamen veritas semper damnabatur.

[0595B]   Nonne qui dicitis deos post mortem factos, homines confitemini ante mortem?

[0590A]   Si vero institutus omnino non est ac propterea deus habendus, quod ut Deus neque initium neque finem sui patitur: quomodo quidam assignat elementis, quae deos volunt, generationem, cum stoici negent quicquam Deo nasci?

[0607A]   Toribus suis non negatis omnibus his quos deos antiquitas voluit, posteritas c.

000-00-00 Serial Number=0207303882

Adversus Gnosticos Scorpiace Reditus in Auctori Indicem

[0126A]   Non facietis vobis deos argenteos, et deos aureos non facietis vobis.

[0127A]   Adhuc ingerit cum introissent terram promissionis, et exterminassent nationes ejus: Cave tibi ne sequaris eas posteaquam exterminatae fuerint a facie tua, ne requisieris deos illarum, dicens: quemadmodum faciunt nationes deis suis, et ego ita faciam.

[0137B]   Meminerant enim et Jeremiae scribentis ad eos (Baruch, VI), quibus illa captivitas imminebat: Et nunc videbitis deos Babyloniorum aureos et argenteos et ligneos portari super humeros, [0137C] ostentantes nationibus timorem.

[0128A]   In Levitico vero (XIX, 4): Non sequemini , inquit, idola, et deos fusiles non facietis vobis.

[0126B]   Non ibitis post deos alienos ex diis nationum quae circum vos, quia aemulatur Deus tuus in te: ne iratus indignetur, et exterminet te a facie terrae.

[0128C]   Aberat apud Deum in monte Moyses, cum populus tam necessariam absentiam ejus impatiens, deos sibi producere quaerit, quos potius ipse perdiderit.

[0129A]   XXV), cum divertisset Israel apud Sethim, abeunt libidinatum ad filias Moab, invitantur ad idola, ut et spiritu fornicarentur; edunt denique de pollutis eorum: dehinc et adorant deos gentis, et Beelphegor initiantur.

[0126A]   Non facietis vobis deos argenteos, et deos aureos non facietis vobis.

[0129B]   Post quae instituit super illos Deus Critas, quos censores intelligimus, sed nec istis obaudire perseverarunt: ut quis Critarum obierat, illi ad delinquendum supra quam patres eorum, abeundo post deos alienorum et serviendo et adorando eos.

[0127C]   Subjicit etiam de civitatibus, si quam ex his constitisset suasu iniquorum hominum transiisse ad deos alios.

000-00-00 Serial Number=0286638796

Adversus Hermogenem Reditus in Auctori Indicem

[0220B]   Sed et deos multos idem refert.

[0201B]   Ita Hermogenes duos deos infert.

[0211B]   Porro si Dei erit utrumque, videbitur Deus etiam mali auctor: Deus autem ut bonus, auctor mali non erit; si materiae utrumque, videbitur materia etiam boni matrix; mala autem in totum materia boni non erit matrix; si utriusque erit, utrumque; in hoc quoque comparabitur Deo materia, et partes erunt ambo, ex aequo mali ac boni adfines; aequari autem Deo materia non debet, ne duos deos efficiat; si alterum alterius, utique Dei bonum, et materiae malum; neque malum Deo, neque materiae bonum adscribitur: et bona autem et mala Deus, de materia faciendo, cum ea facit.

[0197A]   Cui reponebat Tertullianus Hermogenem duos Deos inferre, dum materiam parem Deo infert.

[0202B]   LXXXI, 1): sed ex gratia ipsius, non ex nostra proprietate, quia ipse est solus qui deos faciat.

000-00-00 Serial Number=0231922626

Adversus Judaeos Reditus in Auctori Indicem

[0635B]   XV, 23-26): sicuti nos qui de saeculi calamitatibus extracti, in quo commorabamur, siti pereuntes, id est verbi divini potu privati, ligno passionis Christi aquam edulcatam baptismatis potantes, sive quae est in eum, reviximus; a qua fide Israel excidit, secundum Hieremiam dicentem: Mittite, et interrogate nimis si facta sunt talia: Si mutabunt gentes deos suos, et isti non sunt dii.

[0598B]   Nam et secundum Scripturarum divinarum memorias populus Judaeorum [0598B] major, id est antiquior, derelicto Deo, idolis servivit, et divinitate abrelicta, simulacris fuit deditus, dicente populo ad Aaron: Fac nobis deos qui nos antecedant (Exod.

[0605A]   LXXVII) manna cibatus, satisque beneficiis Deo obligatus, Domini et Dei sui oblitus est, dicens ad Aaron: Fac nobis deos qui nos praecedant: Moyses enim ille, qui nos ejecit de terra Aegypti, dereliquit nos, et quid illi acciderit nescimus (Exod.

000-00-00 Serial Number=0533705413

Adversus Marcionem Reditus in Auctori Indicem

[0315C]   Tunc enim vane dejeraret, si non fuissent qui alios deos crederent, tunc quidem simulacrorum cultores, nunc vero et haeretici.

[0322B]   SCRIPTURUS Tertullianus adversus opus Marcionis ex contrarietatum oppositionibus antitheses cognominatum, ad separationem Legis et Evangelii coactum, qua duos Deos diversos, alterum Veteris, alterum Novi Testamenti dividebat, C.

[0261A]   Et superiores quidem situ aut statu substantias sufficit facilius deos habitas, quam Deo indignas.

[0252A]   Denique, apud nos vis rationis istius ipso termino plures deos credi non sinit, quod nec duos, illa regula unum Deum sistens, qua Deum id esse oporteat cui nihil adaequetur, ut summo magno; unicum autem sit, cui nihil adaequetur.

[0252B]   Ecce enim, duos intuens deos tam pares quam duo summa magna, quid facerem?

[0252C]   Alioquin certi Marcionem dispares deos constituere, alterum judicem, [0253A] ferum, belli potentem; alterum mitem, placidum, et tantummodo bonum atque optimum; dispiciamus aeque et hanc partem, an diversitas saltem duos capiat, si parilitas capere non potuit.

[0266C]   Si per humanam conjecturam, nega Deum alias cognosci posse quam per semetipsum: nec tantum ad formam provocans Creatoris, verum et ad conditionem tam divinae magnitudinis, quam humanae mediocritatis: ne major Deo homo videri possit, qui, eum non ultro volentem cognosci, suis viribus quodammodo in publicum agnitionis extraxerit: cum humana [0266C] mediocritas facilius deos fingere sibi norit secundum totius aevi experimenta, quam verum sectari quem natura jam intelligunt.

[0253C]   LXXXII, 1): Deus deorum stetit in ecclesia deorum; in medio autem deos dijudicabit .

[0258B]   Igitur et hoc ex forma Creatoris expostulo, Deum ex operibus cognosci debuisse, alicujus proprii sui mundi, et hominis, et saeculi: quando etiam error orbis proptereat deos praesumpserit, quos homines interdum confitetur, quoniam aliquid ab unoquoque prospectum videtur utilitatibus et commodis vitae: ita et hoc ex forma Dei creditum est, divinum esse instituere vel demonstrare quid aptum et necessarium sit rebus humanis.

[0260B]   Ut ergo aliquid et de isto hujus mundi indigno loquar, cui et apud Graecos ornamenti et cultus, non sordium nomen est, indignas videlicet substantias ipsi illi sapientiae professores, de quorum ingeniis omnis haeresis animatur, deos pronuntiaverunt, ut Thales aquam, ut Heraclitus ignem, ut Anaximenes aerem, ut Anaximander universa coelestia, ut Strato coelum et terram, ut Zeno aerem et aetherem, ut Plato sidera; quae genus deorum igneum appellat, cum de mundo.

[0263C]   Dehinc, si et ille mundum ex aliqua materia subjacente molitus est, innata, et infecta, et contemporali Deo, quemadmodum et de Creatore Marcion sentit, redigis et hoc ad majestatem loci, qui et deum et materiam, [0263C] duos deos, clusit.

[0263C]   Atque ita tres interim mihi deos numera Marcionis, Factorem, et Locum, et Materiam.

[0264A]   His cum accedunt et sui Christi, alter qui apparuit sub Tiberio, alter qui a Creatore repromittitur, manifestam jam fraudem Marcion patitur ab eis qui duos illum deos inferre praesumunt, cum novem assignet, licet nesciens.

[0263B]   Ergo jam incipe deos computare.

[0255A]   Haec erit novitas, quae etiam ethnicis deos peperit, novo semper ac novo titulo consecrationis cujusque.

[0498C]   Non possunt duos deos facere, quae etsi diversa, apud unum recenseri praevenerunt.

[0505B]   Quis discernit duos deos, justum alium, bonum alium; cum is utrumque debeat credi: cujus praeceptum [0505C] et bonum et justum est?

[0401A]   Proinde et arbor bona non proferat malum fructum, quia nec veritas haeresim: nec mala bonum, quia nec haeresis veritatem: Sic nec Marcion aliquid boni de thesauro Cerdonis malo protulit, nec Apelles de Marcionis: multo enim haec congruentius [0401A] in ipsos interpretabimur, quae Christus in homines allegorisavit, non in duos deos secundum scandalum Marcionis.

[0438A]   XXXII, 1): Fac nobis deos, qui praeeant nobis; atque exinde (Is.

[0243D]   Deinde, duos deos illum adtulisse; Creatorem, id est nostrum; et suum ac cerdonis informatoris sui; illum malum, hujus vero bonum.

[0253A]   Conveniens enim et quodammodo injecta manu detinens adversarii sensum non negantis Creatorem Deum, justissime praescribo illi diversitati locum non esse inter eos qui ex aequo deos confessus, non potest facere diversos: non quia non et homines licet sub eadem appellatione diversissimos esse, sed quia deus non erit dicendus, quia nec credendus, nisi summum magnum.

[0248A]   Duos Ponticus deos affert, tamquam duas symplegadas [0248B] naufragii sui: quem negare non potuit, id est Creatorem, id est nostrum, et quem probare non poterit, id est suum: passus infelix hujus praesumptionis instinctum, de simplici capitulo Dominicae pronuntiationis, in homines non in deos disponentis exempla illa bonae et malae arboris, quod neque bona malos, neque mala bonos proferat fructus (Matth.

[0244C]   Atque adeo, non modo duo pares, sed nec dispares deos posse constitui.

[0518B]   Quo jam mihi duos Deos, si una est disciplina?

[0254C]   Nec pares, nec dispares deos sistere potes.

[0249B]   Principalis itaque, et exinde tota congressio, de numero; an duos deos liceat induci, si forte poetica et pictoria licentia, et tertia jam haeretica.

[0245A]   V), tum quod ad quindecimum usque Severi imperatoris annum (quo haec scripsisse se auctor indicat) nulla talis substantia comperta sit, tum quod alioqui novem deos assignare censebitur Marcion.

[0249A]   Habuit et Cerdonem quemdam informatorem scandali hujus; quo facilius duos deos caeci perspexisse se existimaverunt.

[0472A]   Jam ergo duo sunt Evangelia apud duos Deos, et mentitus erit Apostolus, dicens quod aliud omnino non est, cum sit et aliud; cum sic suum Evangelium defendere potuisset, ut potius demonstraret, non ut unum determinaret.

[0361B]   Et ut fidem instrueret, dotem quamdam commentatus est illi, opus ex contrarietatum oppositionibus, Antitheses cognominatum, et ad separationem Legis [0361B] et Evangelii coactum, qua duos Deos dividens, proinde diversos, alterum alterius Instrumenti, vel (quod magis usui est dicere) Testamenti; ut exinde Evangelio quoque secundum antitheses credendo patrocinaretur.

[0357D]   [0357D] Scripturus Tertullianus adversus opus Marcionis ex contrarietatum oppositionibus Antitheses cognominatum, ad separationem Legis et Evangelii coactum, qua duos Deos diversos, alterum Veteris, alterum Novi Testamenti dividebat, c.

[0248B]   Duos Ponticus deos affert, tamquam duas symplegadas [0248B] naufragii sui: quem negare non potuit, id est Creatorem, id est nostrum, et quem probare non poterit, id est suum: passus infelix hujus praesumptionis instinctum, de simplici capitulo Dominicae pronuntiationis, in homines non in deos disponentis exempla illa bonae et malae arboris, quod neque bona malos, neque mala bonos proferat fructus (Matth.

000-00-00 Serial Number=0152954221

Adversus Marcionem Libri Quinque Reditus in Auctori Indicem

[1061]   Prout etiam castigavimus Deus, pro divis tum quod non semel libris producat priorem syllabam dictionis Deus, tum quod non soleant veteres aliquos divos vocare, tum denique quod ad institum faciat Deus unus contra plures Marcionis Deos.

[1059B]   Nec mirum si vos versutus cepit inermes, Persuadens duos esse patres, damnatus ab uno, Esse Deos, qui principio seduxerat omnes.

[1060A]   Tantos esse deos Basilidem credere jussit.

000-00-00 Serial Number=0908916295

Adversus Praxeam Reditus in Auctori Indicem

[0169B]   Et: Stetit Deus in ecclesia deorum; ut si homines, per fidem filios Dei factos, deos Scriptura pronuntiare non timuit, scias illam multo magis vero et unico Dei Filio Dei nomen jure contulisse.

[0169B]   Ergo, inquis, provocabo te, ut hodie quoque ex auctoritate istarum Scripturarum constanter duos deos et duos dominos praedices.

[0169C]   Duos tamen Deos et duos Dominos nunquam ex ore nostro proferimus: non quasi non et Pater Deus, et Filius Deus, et Spiritus sanctus Deus, et Deus unusquisque; sed quoniam retro et duo dii et duo domini praedicabantur; ut, ubi venisset Christus, et Deus agnosceretur, et Dominus vocaretur, quia Filius Dei et Domini.

[0170A]   Caeterum, si ex conscientia qua scimus Dei nomen et Domini et Patri et Filio et Spiritui convenire, deos et dominos nominaremus, extinxissemus faces nostras etiam ad martyria timidiores, quibus evadendi quoque [0170B] pateret occasio jurantibus statim per deos et dominos, ut quidam haeretici, quorum dii plures.

[0170B]   Caeterum, si ex conscientia qua scimus Dei nomen et Domini et Patri et Filio et Spiritui convenire, deos et dominos nominaremus, extinxissemus faces nostras etiam ad martyria timidiores, quibus evadendi quoque [0170B] pateret occasio jurantibus statim per deos et dominos, ut quidam haeretici, quorum dii plures.

[0170B]   Itaque deos omnino non dicam, nec dominos; sed Apostolum sequar, ut si pariter nominandi fuerint Pater et Filius, Deum Patrem appellem, et Jesum Christum Dominum nominem.

[0179A]   Si Filium nolunt secundum a Patre reputari, ne secundus duos faciat deos dici, ostendimus etiam duos deos in Scriptura relatos, et duos dominos; et tamen ne de isto scandalizentur, rationem reddidimus, qua Dei non duo dicantur, nec Domini, sed qua Pater et Filius duo; et hoc non ex separatione substantiae, sed ex dispositione, cum individuum et inseparatum Filium a Patre pronuntiamus; nec statu, sed gradu alium; qui etsi Deus dicatur, quando nominatur singularis, non ideo duos deos faciat, sed unum, hoc ipso quod et Deus ex unitate Patris vocari habeat.

[0179A]   Si Filium nolunt secundum a Patre reputari, ne secundus duos faciat deos dici, ostendimus etiam duos deos in Scriptura relatos, et duos dominos; et tamen ne de isto scandalizentur, rationem reddidimus, qua Dei non duo dicantur, nec Domini, sed qua Pater et Filius duo; et hoc non ex separatione substantiae, sed ex dispositione, cum individuum et inseparatum Filium a Patre pronuntiamus; nec statu, sed gradu alium; qui etsi Deus dicatur, quando nominatur singularis, non ideo duos deos faciat, sed unum, hoc ipso quod et Deus ex unitate Patris vocari habeat.

[0179A]   Si Filium nolunt secundum a Patre reputari, ne secundus duos faciat deos dici, ostendimus etiam duos deos in Scriptura relatos, et duos dominos; et tamen ne de isto scandalizentur, rationem reddidimus, qua Dei non duo dicantur, nec Domini, sed qua Pater et Filius duo; et hoc non ex separatione substantiae, sed ex dispositione, cum individuum et inseparatum Filium a Patre pronuntiamus; nec statu, sed gradu alium; qui etsi Deus dicatur, quando nominatur singularis, non ideo duos deos faciat, sed unum, hoc ipso quod et Deus ex unitate Patris vocari habeat.

[0177A]   Sed hanc societatem nominum paternorum in Filio ne facile perspiciant, perturbat illos Scriptura, si quando unicum Deum statuit; quasi non eadem et deos et dominos duos proposuerit, ut supra ostendimus.

[0154C]   Ostendit insuper Tertullianus, Filium ex Patris esse substantia et Spiritum Sanctum a Patre per Filium procedere; Verbum, quod ab omni aeternitate erat apud Deum, quodque quasi ex eo ad creandum et regendum mundum exiit, personam esse subsistentem, quae tamen et varia a Patris substantia non est; inde non sequi duos esse Deos et duos Dominos; Filium, non Patrem, factum hominem, nec desiisse Deum esse, adeo ut naturae humanae idiomata in Christo [0154D] inventa fuerint.

[0168C]   Si tam durus es, puta interim: et ut adhuc amplius hoc putes, accipe in Psalmo (XLIV, 7, 8) duos deos dictos: Thronus tuus, Deus, in aevum, virga regni tui: dilexisti justitiam, et odisti iniquitatem, propterea unxit te Deus, Deus tuus.

[0168D]   Si ad Deum loquitur, et unctum Deum a Deo affirmat, [0168D] scilicet hic duos deos proponit.

000-00-00 Serial Number=0237404585

Apologeticus Adversos Gentes Pro Christianis Reditus in Auctori Indicem

[0406B]   Multum spiritalibus viribus licet, ut invisibiles et insensibiles in effectu potius quam in actu suo appareant: si poma, si fruges nescio quod aurae latens vitium in flore praecipitat, in germine exanimat, in pubertate convulnerat, ac si caeca ratione tentatus aër pestilentes haustus suos offundit: eadem igitur obscuritate contagionis aspiratio daemonum et angelorum mentis quoque corruptelas agit furoribus et amentiis foedis, aut saevis libidinibus cum erroribus variis; quorum [0406B] iste potissimus, quo deos istos captis et circumscriptis [0407A] hominum mentibus commendat, ut et sibi pabula propria nidoris et sanguinis procuret simulacris et imaginibus oblata, et quae illis accuratior pascua est, hominem a cogitatu verae divinitatis avertant praestigiis falsae divinationis.

[0412A]   Non ergo dignius praesumetur, ipsos esse qui se deos faciant, cum eadem edant quae faciant deos credi, quam pares angelis et daemonibus deos esse?

[0328A]   Sequitur ut eadem ratione pro aliis non sacrificemus, quia nec pro nobis [0328A] ipsis, semel deos non colendo.

[0412A]   Non ergo dignius praesumetur, ipsos esse qui se deos faciant, cum eadem edant quae faciant deos credi, quam pares angelis et daemonibus deos esse?

[0423A]   Quoniam tamen Romani nominis proprie mentio occurrit, non omittam congressionem, quam provocat illa praesumptio dicentium Romanos pro merito religiositatis diligentissimae in tantum sublimitatis [0423A] elatos, ut orbem occuparint, et adeo deos esse, ut praeter caeteros floreant, qui illis officium praeter caeteros faciant.

[0414B]   Verum utrobique jam deos quaerite; quos enim praesumpseratis, daemonas esse cognoscitis.

[0333A]   Imprimis quidem necesse est concedatis esse [0332B] aliquem sublimiorem Deum et mancipem [0333A] quemdam divinitatis, qui ex hominibus deos fecerit.

[0424A]   Peregrinos [0424A] enim deos non putem extraneae genti magis fautum voluisse quam suae, et patrium solum, in quo nati, adulti, nobilitati, sepultique sunt, transfretanis dedisse.

[0416B]   Omnis ista confessio illorum, qua se deos negant esse, quaque non alium deum respondent praeter unum, cui nos mancipamur, satis idonea est ad depellendum crimen laesae publicae et maxime romanae religionis.

[0416B]   Nunc, ut constaret illos deos esse, nonne conceditis de aestimatione communi aliquem esse sublimiorem et potentiorem velut principem mundi, perfectae potentiae et majestatis?

[0412A]   Locorum differentia distinguitur, opinor, ut a templis deos aestimetis, quos alibi deos non dicitis; ut aliter dementire videatur, qui sacras turres pervolat, aliter qui tecta viciniae transilit; et alia vis [0413A] pronuntietur in eo qui genitalia vel lacertos, alia in eo qui sibi gulam prosecat.

[0339A]   Quantum igitur de diis vestris, nomina [0339A] solummodo video quorundam veterum mortuorum, et fabulas audio, et sacra de fabulis recognosco; quantum autem de simulacris ipsis, nihil aliud deprehendo, quam materias sorores esse vasculorum instrumentorumque communium, vel ex iisdem vasculis et instrumentis quasi fatum consecratione mutantes, licentia artis transfigurante, et quidem contumeliosissime et in ipso opere sacrilege, ut revera nobis maxime, qui propter deos ipsos plectimur, [0340A] solatium poenarum esse possit, quod eadem et ipsi patiuntur, ut fiant.

[0419A]   Romanas, ut opinor, provincias edidi, nec tamen romanos deos [0420A] earum, quia Romae non magis coluntur, quam qui per ipsam quoque Italiam municipali consecratione censentur: Casiniensium Delventinus, Narniensium [0421A] Visidianus, Aesculanorum Ancharia, Volsiniensium Nortia, Ocriculanorum Valentia, Sutrinorum Hostia, Faliscorum in honorem patris Curis, unde accepit cognomen, Juno.

[0421A]   Immerito itaque magnitudinem Imperii Romanorum in tam immensum auctam pro merito religiositatis illorum in deos censeri, qui id illis conferre [0421B] potuerint, adeoque soli dii sint.

[0412A]   Locorum differentia distinguitur, opinor, ut a templis deos aestimetis, quos alibi deos non dicitis; ut aliter dementire videatur, qui sacras turres pervolat, aliter qui tecta viciniae transilit; et alia vis [0413A] pronuntietur in eo qui genitalia vel lacertos, alia in eo qui sibi gulam prosecat.

[0421B]   Nonnullos quoque eorum deos reges fuisse dicit, quo tempore [0422A] tamen homines, et illi ipse reges, sine diis non fuerint: olim etiam paupere cultu dii haberentur; ut adeo non Romani ob Religiositatem magni, sed ob magnitudinem religiosi facti appareant.

[0422A]   Quinimo non religiosos habendos, qui religiones laedendo facti sint magni, quandoquidem cum populis etiam Deos eorum devicerint, illorumque templa vastarint, statuas dejecerint, sacra aboleverint; quum etiam illi populi non minus religiosi in Deos suos fuerint, qui tamen a Romanis devicti, in illorum imperii summam conflati sunt.

[0422A]   Quinimo non religiosos habendos, qui religiones laedendo facti sint magni, quandoquidem cum populis etiam Deos eorum devicerint, illorumque templa vastarint, statuas dejecerint, sacra aboleverint; quum etiam illi populi non minus religiosi in Deos suos fuerint, qui tamen a Romanis devicti, in illorum imperii summam conflati sunt.

[0304A]   Etiam circa ipsos deos vestros quae prospecte decreverant patres vestri, iidem vos obsequentissimi rescidistis.

[0386A]   Omnes itaque substantias, omnesque materias, origines, [0386A] ordines, venas veterani cujusque styli vestri, gentes etiam plerasque et urbes insignes, historiarum canas, et memoriarum, ipsas denique effigies litterarum, indices custodesque rerum, et (puto adhuc minus dicimus) ipsos inquam deos vestros, ipsa templa et oracula et sacra unius interim prophetae scrinium saeculis vincit, in quo videtur thesaurus collocatus totius Judaici sacramenti, et inde etiam nostri.

[0422B]   Satis mihi quidem videor probasse de falsa et vera divinitate, cum demonstravi, quemadmodum probatio consistat, non modo disputationibus nec argumentationibus, sed ipsorum etiam testimoniis, quos [0422B] deos creditis, ut nihil jam ad hanc caussam sit retractandum.

[0328A]   Hoc igitur exigere debetis, uti probemus non esse illos deos, et idcirco non colendos, quia tunc demum coli debuissent, si dii fuissent.

[0437A]   Citius denique apud vos per omnes deos, quam per unum genium Caesaris pejeratur.

[0431B]   Deum potius solum regnare, de imperiis, urbibus, hominibus, temporibus ipsis, ut de suo, disponere; qui etiam, ante cognitam Romam, Babyloniis, Aegyptiis, Assyriis dominationem dederit: Judaeis ipsis etiam incolume diu regnum praestiterit, destruentibus etiam omnes illos deos, quos Romani Gentesque ut datores regnorum suspiciunt.

[0412A]   Non ergo dignius praesumetur, ipsos esse qui se deos faciant, cum eadem edant quae faciant deos credi, quam pares angelis et daemonibus deos esse?

[0298A]   Quin ipsos illos legum et antiqui crepatores quam longissime a paternis institutis descivisse, ostendit: Utpote prodigos, sumptuosos, voluptuarios, immodestos, superbos, vinosos, conjugii osores factos: qui nec in ipsis religionibus veterum decreta servarint, sed peregrinas religiones Romam advexerint, damnatasque restituerint: qui in omnibus novitati [0298A] studentes, magis quam ipsi christiani, Deos suos neglexerint; quod ultimum cum latius alibi sit exsecuturus, in fine se praeparat ad diluendas occultorum facinorum objectiones falsas.

[0344A]   Si tamen haec numina censeri velint, colere utique oportebat, non spernere, quod tamen passim facere illos ostendit, cum singuli plures colant, [0343B] cum divinitas ab humano pendeat arbitrio, cum simulacra eorum, ut domestica instrumenta pignerentur, venditentur, nec privata tantum, sed et publica, ut adeo majestas quaestuaria efficiatur: mortuis quoque id honoris quod diis habeatur, qui tanto dignius scilicet imperatoribus etiamnum viventibus tribuitur, quoniam [0344A] et ipsi deos faciunt; at certe meretricibus, cinaedis, similibusque publicae libidinis victimis, non sine insigni deorum contumelia, licet ii ipsi nihilo nobiliores sint, addici potest.

[0327B]   Provocat itaque ad conscientiam Gentilium, quae [0327B] negare non potest omnes illos Deos homines olim fuisse, quod jam unius Saturni exemplo liquido demonstrat.

[0328A]   Deos vestros colere desinimus; ex quo illos non esse cognoscimus.

[0328A]   Tunc et Christiani puniendi, si quos non colerent, quia putarent non esse, constaret illos deos esse.

[0340A]   Ungulis deraditis latera christianorum; at in deos vestros per omnia membra validius incumbunt asciae, et runcinae, et scobinae.

[0331A]   Taceo quod ita rudes tunc homines agebant, ut cujuslibet novi viri aspectu quasi divino commoverentur, quum hodie jam politi, quos ante paucos dies luctu publico mortuos sint confessi, in deos consecrent.

[0332A]   At cum post mortem homines ob meritorum praestantiam in Deos ad lecti dicantur, inquirit hoc capite in caussas quae hoc exegerint: quae quidem respectu summi Dei inveniri nequeunt, cum ille aliorum ope non indigeat: respectu ipsorum, vel vanae sunt, vel tales, ut mereantur potius ob illas cum maleficis in imum tartarum detrudi, ubi collocarunt eos viros, qui et inventis, et meritis illos longe superarunt.

[0289A]   In deos, in Caesares aliquid committo, cur non audior, qui habeo quo purger?

[0335A]   Quamobrem si ab initio et instructa et certis exercendorum officiorum suorum rationibus dispensata universitas constitit, vacat ex hac parte caussa allegendae humanitatis in divinitatem, quia quas illis stationes et potestates distribuistis, tam fuerunt ab initio, quam et fuissent, etiamsi deos istos non creassetis.

[0333A]   Caeterum si nemo esset, qui deos faceret, frustra praesumitis deos factos auferendo factorem.

[0333A]   Igitur si est qui faciat deos, revertor ad caussas examinandas faciendorum ex hominibus deorum, nec ullas invenio, nisi si ministeria et auxilia officiis divinis desideravit ille magnus Deus.

[0478B]   Factiosos potius esse illos, qui benemeritis insidiati, publica mala christianis imputent, cum et ante sectam hanc majora et tertiora etiam orbem quassaverint, illa vero exorta, minora levioraque esse ceperint, utpotae quae precibus suis meritas Numinis poenas [0478B] depellat, licet illi temere deos colentes veri Dei benignitatem idolis adscribant.

[0336A]   Atquin ut illos homines fuisse non potestis negare, etiam istae notae accedunt, quae nec deos postea factos credi permittunt.

[0336A]   Deos facite criminosissimos quosque, ut placeatis diis vestris.

[0486A]   Cujus bonis utebatur ante editis, quam deos sibi fingeret, cur non ab eo etiam mala intelligit evenire, cujus bona esse non sensit?

[0337A]   Quanto dignius istos deos ille assumendos expectasset, praescius utique potiorum?

[0488A]   [0487B ] Si enim dii illorum vere Dii essent, non et cultores suos Christianorum poenis involverent: at cum et bonis et malis, ille qui vere Deus est, mala immittat, [0488A] his in poenam, illis in admonitione esse: qui non ante aeterni judicii rigorem interutrosque discrimen statuet; quod si pertinaciter Diis suis illa adscribi velint, propterea quod christianos esse patiantur, sequitur, injustos, ingratos tales Deos esse, qui cultores suos una cum irrisoribus plecti velint.

[0338A]   Non itaque magis damnandi Christiani, qui illos respuunt, quam ipse olim Seneca, qui similiter inanes superstitiones improbavit: Ridiculos enim esse Deos, qui injuriae vilissimarum etiam bestiolarum pateant, imo qui, cum non sint, nec illis qui sunt benefacere, nec ab illis laedi possunt.

[0414A]   Cum ergo utraque pars concurrit in confessionem, deos esse negans, agnoscite [0414B] unum genus esse, id est daemonas.

[0441A]   Sciunt, quis illis dederit imperium; sciunt, qua homines, quis et animam; sentiunt, eum Deum esse solum, in cujus solius potestate sunt, a quo sunt secundi, post quem primi, ante omnes et super omnes deos.

[0344A]   Et quomodo vos e contrario impii et sacrilegi et irreligiosi erga deos vestros deprehendimini, qui quos praesumitis esse, negligatis, quos timetis, destruatis, quos etiam vindicatis, illudatis?

[0327B]   Deos, inquitis, non colitis, et pro imperatoribus sacrificia non impenditis.

[0344B]   Domesticos deos, quos lares dicitis, domestica potestate tractatis pignerando, venditando, demutando aliquando in cacabulum de Saturno, aliquando in trullam de Minerva, ut quisque contritus atque contusus est, [0345A] dum diu colitur, ut quisque dominus sanctiorem expertus est domesticam necessitatem.

[0347A]   Exigitis mercedem [0347A] pro solo templi, pro aditu sacri; non licet deos nosse gratis, venales sunt.

[0502A]   Quin imo et deos vestros palam destruunt, et superstitiones vestras commentariis quoque accusant, laudantibus vobis.

[0328A]   Appellamus et provocamus a vobis ipsis ad conscientiam vestram, illa nos judicet, illa nos condemnet, si poterit negare omnes istos deos vestros homines fuisse.

[0348A]   Obiter inde avaritia in victimis probis offerendis taxata, Homerum reliquosque vates aggreditur, docetque quam turpia doctores hi de diis loquantur, qui tamen ut exemplar linguae et morum juventuti proponuntur: Tragicos item et Comicos, imo et Philosophos, quorum princeps Socrates, cum Diogene et Varrone, deos irrisit, destruxit.

[0503A]   Quidni, quum secundum deos philosophi daemonas deputent?

[0351A]   Deos inter se propter Trojanos et Achivos ut gladiatorum paria congressos depugnasse; Venerem humana sagitta sauciatam, quod filium suum Aenean pene interfectum ab eodem Diomede rapere vellet; Martem tredecim mensibus in vinculis pene consumptum; Jovem, ne eamdem vim a caeteris coelitibus experiretur, opera cujusdam monstri liberatum, et nunc flentem Sarpedonis casum, nunc foede subantem [0352A] in sororem sub commemoratione non ita dilectarum jampridem amicarum!

[0428A]   Plures deos vestros regnasse certum est.

[0332A]   Et quoniam, sicut illos homines fuisse non audetis negare, ita post mortem deos factos instituistis asseverare, caussas quae hoc exegerint retractemus.

[0354A]   Sed propterea damnatus est Socrates, quia deos destruebat.

[0503A]   Idem et quum aliquid de veritate sapiebat, deos negans, Aesculapio tamen gallinaceum prosecari jam in fine jubebat credo ob honorem patris ejus, quia Socratem Apollo sapientissimum [0504A] omnium cecinit.

[0437A]   Sed nec hoc vos ratione [0437A] facitis potius quam respectu praesentaneae potestatis, adeo et in isto irreligiosi erga deos vestros deprehendimini, qui plus timoris humano dominio dicatis.

[0358A]   Dispicite Lentulorum et Hostiliorum venustates, utrum mimos deos vestros in jocis et strophis rideatis: MOECHUM ANUBIM MASCULUM LUNAM, et DIANAM FLAGELLATAM, et JOVIS MORTUI TESTAMENTUM recitatum, et TRES HERCULES FAMELICOS an, et irrisos.

[0504A]   Sapientiae testimonium reddidit ei viro, qui negabat deos esse.

[0361A]   Plane religiosiores estis in cavea, ubi super sanguinem humanum, super inquinamenta poenarum proinde saltant dii vestri, argumenta et historias noxiis ministrantes, nisi quod et ipsos deos vestros saepe noxii induunt?

[0375A]   Sed illi debebant adorare statim [0374A] biforme numen, quia et canino et leo nino capite commistos, et de capro et de ariete cornutos, et a lumbis hircos, et a cruribus serpentes, [0375A] et planta vel tergo alites deos receperunt.

[0333A]   Caeterum si nemo esset, qui deos faceret, frustra praesumitis deos factos auferendo factorem.

[0435A]   Hinc, postquam paucis ostendit iniquitatem coactae religionis, qualis vis Numini probari non potest, cui (vel ex illorum sententia) libens animus addici debet, pergit ad secundum titulum laesae, et quidem majoris, Divinitatis: siquidem illi Numen viventium Imperatorum prae omnibus Diis suis, mortuis scilicet venerari sint soliti; deprehundunturque ita irreligiosi erga Deos suos, quos prae Caesaribus suis contemnere et perjuriis polluere non desistant.

000-00-00 Serial Number=0150316179

De Anima Reditus in Auctori Indicem

[0748A]   Sed ratio fallaciae solos non fugit Christianos, qui spiritalia nequitiae, non quidem socia conscientia, sed inimica scientia novimus, nec invitatoria operatione, sed expugnatoria dominatione tractamus; multiformem luem mentis humanae, totius erroris artificem, salutis [0748A] pariter animaeque vastatricem scientiam magiae, secundae scilicet idololatriae, in qua se daemones perinde mortuos fingunt, quemadmodum in illa deos.

[0647B]   Siquidem aiunt daemonium illi a puero adhaesisse, pessimum revera paedagogum, etsi post deos et cum deis daemonia deputantur penes poetas et philosophos.

[0648A]   Haec sapientia de schola coeli deos quidem saeculi negare liberior, quae nullum Aesculapio gallinaceum reddi jubens praevaricetur, nec nova inferens daemonia, sed vetera depellens; nec adolescentiam vitians, sed omni bono pudoris informans, ideoque non unius urbis, sed universi orbis iniquam sententiam sustinens pro nomine veritatis, tanto scilicet perosioris quanto plenioris, ut et mortem non de poculo per habitum jocunditatis absorbeat, sed de patibulo et vivicomburio per omne ingenium crudelitatis exhauriat, interea in isto tenebrosiore carcere saeculi inter [0648B] suos Cebetas et suos Phaedonas, si quid de anima examinandum est, ad Dei regulas dirigat.

[0649A]   Visa est quidem sibi et ex sacris quas putant, literis hausisse, quia plerosque auctores etiam deos existimavit antiquitas, nedum divos, ut Mercurium Aegyptium, cui praecipue Plato adsuevit: ut Silenum Phrygem, cui a pastoribus [0649B] perducto ingentes aures suas Midas tradidit: ut Hermotimum, cui Clazomenii mortuo templum contulerunt; ut Orpheum, ut Musaeum, ut Pherecydem, Pythagorae magistrum.

000-00-00 Serial Number=0653952003

De Baptismo Et De Poenitentia Reditus in Auctori Indicem

[1152C]   Quid vero, quod nonnisi praemissis ejusmodi lotionibus preces ad deos fundi oportuerit?

[1155C]   Itaque fontes hujusmodi, ex horrida, nescio qua, locorum, unde scaturiebant, majestate omnino inter deos reponebant, ipsorumque adeo honoribus peculiaria quaedam sacra, ut erant Romae Fontinalia, III Octob.

[1183C]   Cerdonem, Marcionem, Apellem, Hermogenem, ejusdemque furfuris alios hic suggillat, qui duos Deos, imo, ut Valentinus, integrum eorumdem examen ex deliro suo cerebro emisere.

[1202B]   Ait: Novos Deos, et in his colendis pervigilationes, sic Aristophanes vexat, etc.

000-00-00 Serial Number=0603432715

De Corona Reditus in Auctori Indicem

[0086B]   Quo satis instruamur, quam alienum judicare debeamus coronati capitis institutionem ab eis prolatam, et in eorum [0086B] deinceps honorem dispensatam, quos saeculum deos credidit.

[0087A]   Jam enim audio dici: Et alia multa ab eis prolata, quos saeculum deos credidit; tamen in nostris hodie usibus, et in pristinorum sanctorum, et in Dei rebus, et in ipso Christo deprehendi, non alias scilicet hominem functo, quam per communia ista instrumenta exhibitionis humanae.

[0097C]   At enim Christianus nec januam suam laureis infamabit, si norit quantos deos etiam ostiis diabolus affinxerit, Janum a janua, Limentinum a limine, Forculum et Cardam a foribus et cardinibus et apud Graecos Thyreum Apollinem et Antelios daemonas.

000-00-00 Serial Number=0811326027

De Execrandis Gentium Diis [Fragmentum] Reditus in Auctori Indicem

[1118B]   At caeteras ejus corruptelas, quas ipsi confitentur, nolo conscribere, ne rursus foeditas jam sepulta auribus renovetur: sed horum paucorum [1118B] mentionem feci, quos deos et ipsos credunt errantes, scilicet de incesto patre generatos, adulterinos, supposititios, et Deum viventem, aeternum, sempiterni numinis, praescium futurorum, immensum, talibus cum nefandis criminibus diffuderunt.

[1116C]   Quamquam si fuisset deus, latere eum nihil debebat: latuisse autem ibi, quem Itali [1116C] Saturnum vocitaverunt, liquido adprobatum est, a cujus latitatione lingua hesperia latina nominata est usque in hodiernum: sicut etiam auctor eorum Virgilius meminit: ergo in terra generatus dicitur, dum et ne ab eo regno pellatur timet, et tamquam aemulum quaerit necare, et subreptum nescit latere, et postea deus filius patrem prosequitur, interficere quaerit immortalis immortalem (credi potest), et intervallo pelagi fallitur, et fugisse ignorat, et cum haec agerentur inter duos deos in terris, coelum desertum est.

000-00-00 Serial Number=0706139743

De Idolatria Reditus in Auctori Indicem

[0691B]   Hoc praecepit, ne deos vocemus illos.

[0692A]   Quid refert deos nationum dicendo deos, an audiendo confirmes?

[0674A]   Primum, quibus necesse est deos nationum praedicare, nomina, genealogias, fabulas, ornamenta honorifica quaeque eorum enuntiare, tum solemnia festaque eorumdem observare, ut quibus vectigalia sua suppetant.

[0675A]   XXIII, 13); deos ipsos hoc nomine obsignat, cum [0675B] lex prohibeat (ut diximus) deos pronuntiari (Exod.

[0683A]   Recogitemus omnem idololatriam in homines esse culturam, cum ipsos deos nationum homines retro fuisse, etiam apud suos constet.

[0683C]   Certi enim esse debemus, si quos latet per ignorantiam litteraturae saecularis, etiam ostiorum deos apud Romanos, Cardeam a cardinibus appellatam, et Forculum a foribus, et Limentinum a limine, et ipsum Janum a janua: et utique scimus, licet nomina inania atque conficta sint, [0684A] cum tamen in superstitionem deducuntur, rapere ad se daemonia et omnem spiritum immundum per consecrationis obligamentum.

[0691B]   Quod si deos dicendum erit, adjiciendum [0691C] est aliquid, quo appareat, quia non ego illos deos dico.

[0691C]   Nam et Scriptura deos nominat; sed adjicit suos, vel nationum.

[0691C]   Sicut David cum deos nominasset, ubi ait (Ps.

[0692A]   Timiditatis est autem, cum te alius per deos suos obligat juratione vel aliqua testificatione, et tu ne intelligaris quiescis.

[0692A]   Quid refert deos nationum dicendo deos, an audiendo confirmes?

[0693A]   Si dedero eleemosynam, vel aliquid praestitero beneficii, et ille mihi deos suos, vel coloniae genium, propitios imprecetur, jam [0693B] oblatio mea vel operatio idolorum honor erit, per quae benedictionis gratiam compensat.

[0675B]   XXIII, 13); deos ipsos hoc nomine obsignat, cum [0675B] lex prohibeat (ut diximus) deos pronuntiari (Exod.

[0693A]   Aeque benedici per deos nationum Christo initiatus non sustinebit, ut semper rejiciat immundam benedictionem, et eam sibi in Deum convertens emundet.

[0691A]   Deos nationum nominari lex prohibet (Exod.

[0691C]   Quod si deos dicendum erit, adjiciendum [0691C] est aliquid, quo appareat, quia non ego illos deos dico.

[0693A]   Benedici per deos nationum, maledici est per Deum.

000-00-00 Serial Number=0403717637

De Patientia Reditus in Auctori Indicem

[1259A]   Annon ipsum quoque Israel per impatientiam semper in Deum deliquisse manifestum est, exinde cum oblitus brachii coelestis, quo aegyptiis afflictationibus fuerat extractus, de Aaron sibi deos duces postulat, cum in idolum auri sui collationes defundit (Exod.

000-00-00 Serial Number=0352426827

De Praescriptionibus Adversus Haereticos Reditus in Auctori Indicem

[0063A]   Aeones enim refert quosdam turpitudinis natos, et complexus, et permixtiones execrabiles, obscenasque conjunctas, et quaedam ex ipsis adhuc turpiora: natos praeterea daemones, et deos, et spiritus septem, et alia satis sacrilega pariter et foeda: [0063B] quae referre erubescimus, et jam praeterimus.

[0070B]   Accedit his Cerdon quidam; hic introducit initia duo, id est duos deos, unum bonum, et alterum saevum; bonum superiorem, saevum hunc mundi creatorem.

000-00-00 Serial Number=0819470644

De Spectaculis Reditus in Auctori Indicem

[0629B]   Quod calcas Deos nationum, quod daemonia expellis, quod medicinas facis, quod revelationes petis, [0630A] quod Deo vivis?

[0660A]   Quae major voluptas, quam fastidium ipsius voluptatis, quam saeculi totius [0660A] contemptus, quam vera libertas, quam conscientia integra, quam vita sufficiens, quam mortis timor nullus; quod calcas deos nationum, quod daemonia expellis, quod medicinas facis, quod revelationes petis, quod Deo vivis?

Reditus in Auctori Indicem
Reditus in Indicem Primum

Cooperatorum Veritatis Societas
© 2006 Cooperatorum Veritatis Societas quoad hanc editionem iura omnia asservantur.
Litterula per inscriptionem electronicam:     Cooperatorum Veritatis Societas
«Ubi Petrus, ibi Ecclesia, ibi Deus (Ambrosius) ... Amici Veri Ecclesiae Traditionalisti Sunt.» Divus Pius X Papa: «Notre Charge Apostolique»

[0601A]	Et quonam usque deos.
[0594A]	Igitur non deos, quae sub aliquo.
[0574C]	Plane, quoniam illis coelum patet, hoc quoque non sine contumelia deorum: primo quidem, quod non decuerit alios eis annumerari, quibus datum sit post mortem deos fieri; secundum, quod tam libere atque manifeste coram populo pejeraret contemplator Proculus in coelum recepti, nisi contemneret quos dejeraret, quam ipse, quam ii, qui ei pejerare permittant; consentiunt enim ipsi nihil esse quod dejerant, imo insuper et praemio afficiunt, quia publice contempserit perjurii vindices; quanquam perjurii apud vos unusquisque purus [0575A] est.
[0576A]	Exinde quis non poetarum ex auctoritate principis [0576A] sui in deos insolens, aut vera prodendo aut falsa fingendo?
[0601A]	Nam quot deos, et quos utique producam?
[0575B]	Adhuc meminimus Homeri; ille, opinor, est, qui divinam majestatem humana conditione tractavit, casibus et passionibus humanis deos imbuens, qui de illis favore diversis gladiatoria quodammodo paria commisit: Venerem sauciat sagitta humana, Martem tredecim mensibus [0575C] in vinculis detinet fortasse periturum, eadem Jovem poene perpessum a coelitum plebe traducit, aut lacrymas ejus super Sarpedonem excutit, aut luxuriantem cum Junone foendissime inducit, commendato libidinis desiderio per commemorationem amicarum.
[0583B]	Dubitatur enim de perjuris jure, cum ne per deos quidem vestros ex fide dejeretis.
[0592B]	Itaque deos credi: solem, qui diei de suo cumulet, fruges caloribus, p.
[0595C]	Divinitatis, cum interim vobis credibilius visum est deos fuisse, sed non tales, quam tales, sed non deos.
[0600B]	Non contenti eos deos asseverare, qui visi retro, auditi contrectatique sunt, quorum effigies descriptae, negotia digesta, memoria propagata, umbras nescio quas incorporales, inanimales, et nomina de rebus efflagitant deosque sanciunt, dividentes omnem statum hominis singulis potestatibus ab ipso quidem uteri conceptu, ut si deus Consevius quidam, qui consationibus concubitalibus praesit, et Fluviona, [0600C] quae infantem in utero.
[0589C]	An ostensuri sumus, deos nullo modo videri posse, qui de elementis nati dicuntur, ut jam hinc praejudicatum sit, deos elementa non esse, cum qui de elementis nati dicuntur, Dei non sunt; aeque demonstrando, orta deos non esse, ad illam agnatorum speciem praestruemus recte non esse defendi, quorum parentes, id est elementia dei non sunt.
[0589B]	Aegyptiorum plerique quatuor deos credunt, Solem et Lunam, Coelum ac Terram.
[0589C]	His ita expeditis, videmus physicum istud ad [0589C] hoc subornatum, ut deos elementa contendat, cum his etiam alios deos natos alleget; Dei enim nonnisi de deis nascerentur.
[0590C]	Quomodo deos etiam eos recipitis qui non comparent?
[0606A]	Et testimonium hic divini, qui et tristitiae deos arbitros esse vultis.
[0606B]	Et Levicolam a clivis; taceo deos Forculum a foribus, et Cardeam a cardinibus, et liminum Limentinum, sive qui alii inter vicinos ap.
[0606D]	Commenta deos haberi; quibus si comparentur nostrae aetatis.
[0595C]	Divinitatis, cum interim vobis credibilius visum est deos fuisse, sed non tales, quam tales, sed non deos.
[0589A]	Ta deos tradiderunt, ut Dionysius stoicus trifariam deos dividat, unam vult speciem, quae in promptu sit, ut solem, lunam.
[0603C]	Divinitatem, affirmando illos post mortem deos factos, ut Varro, et qui cum eo somniaverunt.
[0589A]	Socrates ipse deos istos quasi certus negabat.
[0571A]	Vel si in Romanorum [0570D] superstitionibus censentur, quandoquidem [0571A] etiam deos Graeciae ( c 6) Roma sollicitavit, ubi saltem Aegyptii, et ipsi, quod sciam, privatae curiosaeque religionis?
[0601A]	Quia disserendum, quales deos receperitis, quantum vobis erus.
[0576B]	Dispicite apud vos Lentulorum et Hostiorum sacrilegas venustates, utrum mimos an deos vestros in strophis et jocis rideatis; sed et histrionicas litteras magna cum voluptate suscipitis, quae omnem faeditatem designant deorum.
[0575B]	Omitto quae vulgae aut sacrilegae gulae videbuntur majorum prope religionem convenire; atquin doctissimi gravissimi, quatenus gravitas atque prudentia de doctrina proficere credunt, et irreverentissimi erga deos vestros semper existunt, nec eis cessit litteratura, quam ut aut turpia aut vana aut falsa de deis inferat.
[0597B]	Sed et Romanorum deos Varro bifariam disposuit incertos et electos.
[0564A]	Vicit Apollinem veritas, ut ipse adversus se pronuntiaret; confessus [0564A] est enim, se deum non esse, sed eum quoque sapientissimum affirmans, qui deos abnuebat; porro apud vos eo minus sapiens, quia deos abnuens, cum ideo sapiens, quia deos abnuens.
[0603C]	Qui natos non possunt negare, mortuos credant, qui mortuos confitentur, deos non putent.
[0591A]	Quod si nomen istud proprium divinitatis et simplex, nec interpretatorium in illo deo reprehensum, in caetera, quae deos vultis, docete etiam qualitatis inter illos esse consortium, ut jure consistat collegium nominis communione substantiae.
[0576A]	Taceo de philosophis, quos superbia severitatis et duritia disciplinae ab omni timore securos, nonnullus etiam afflatus veritatis adversus deos erigit: denique et Socrates in contumeliam eorum quercum et canem et hircum jurat.
[0589C]	His ita expeditis, videmus physicum istud ad [0589C] hoc subornatum, ut deos elementa contendat, cum his etiam alios deos natos alleget; Dei enim nonnisi de deis nascerentur.
[0596A]	Satis rideo etiam deos decuriones cujusque municipii, quibus honor intra muros suos determinatur.
[0591A]	Interpretationis ejus astutia, verisimilius est non a cursu et motu θεους dictos, sed de appellatione veri dei mutuatum, uti quos aeque deos excudissetis, θεους cognominaretis.
[0594B]	Interim hos certe homines fuisse vel eo palam est, quod non constanter deos illos, sed heroas appellatis.
[0571C]	Sed relegere et revolvere non curatis testimonia temporum aliter vobis renuntiata, imprimis ne deos vestros injustissimos pronuntietis, qui propter contemptores etiam cultores suos laedunt; tunc enim vosmetipsos errare probatis, si deos traditis, qui vos a meritis profanorum non discernunt.
[0590A]	Item, quomodo volunt, quos de elementis natos ferunt, deos baberi, cum Deum negent nasci?
[0589C]	An ostensuri sumus, deos nullo modo videri posse, qui de elementis nati dicuntur, ut jam hinc praejudicatum sit, deos elementa non esse, cum qui de elementis nati dicuntur, Dei non sunt; aeque demonstrando, orta deos non esse, ad illam agnatorum speciem praestruemus recte non esse defendi, quorum parentes, id est elementia dei non sunt.
[0606A]	Ut caetera transvolem, etiam locorum urbis, vel loca, deos ar.
[0564A]	Vicit Apollinem veritas, ut ipse adversus se pronuntiaret; confessus [0564A] est enim, se deum non esse, sed eum quoque sapientissimum affirmans, qui deos abnuebat; porro apud vos eo minus sapiens, quia deos abnuens, cum ideo sapiens, quia deos abnuens.
[0572C]	Licet etiam hinc recognoscere, inprimis, cum alii alios deos colitis, eos quos non colitis, [0573A] utique contemnitis; praelatio alterius sine alterius contumelia esse non potest, nec ulla electio non reprobatione componitur.
[0564A]	Vicit Apollinem veritas, ut ipse adversus se pronuntiaret; confessus [0564A] est enim, se deum non esse, sed eum quoque sapientissimum affirmans, qui deos abnuebat; porro apud vos eo minus sapiens, quia deos abnuens, cum ideo sapiens, quia deos abnuens.
[0590A]	Itaque quod mundi erit, hoc elementis adscribetur, coelo dico et terrae et sideribus et igni, quae deos et deorum parentes adversus negatam generationem Dei et nativitatem frustra credi proposuit Varro.
[0604A]	[0604A] deterioris conditionis ab initio esse voluerunt; aut si nemo est, qui deos fecerit, quomodo facti dicentur, qui non nisi ab alio fieri potuissent?
[0587A]	Denique, si tantam perversitatem una praescriptione discuti liceret, in expedito esset nuntiatio, cum omnes [0587A] istos deos ab hominibus institutos, non.
[0600B]	Non contenti eos deos asseverare, qui visi retro, auditi contrectatique sunt, quorum effigies descriptae, negotia digesta, memoria propagata, umbras nescio quas incorporales, inanimales, et nomina de rebus efflagitant deosque sanciunt, dividentes omnem statum hominis singulis potestatibus ab ipso quidem uteri conceptu, ut si deus Consevius quidam, qui consationibus concubitalibus praesit, et Fluviona, [0600C] quae infantem in utero.
[0589C]	An ostensuri sumus, deos nullo modo videri posse, qui de elementis nati dicuntur, ut jam hinc praejudicatum sit, deos elementa non esse, cum qui de elementis nati dicuntur, Dei non sunt; aeque demonstrando, orta deos non esse, ad illam agnatorum speciem praestruemus recte non esse defendi, quorum parentes, id est elementia dei non sunt.
[0572A]	Pudeat igitur deos ab homine defendi.
[0589B]	Cum reliquo igni superno deos ortos Democritus suspicatur, cujus instar vult esse naturam Zeno.
[0589A]	Ta deos tradiderunt, ut Dionysius stoicus trifariam deos dividat, unam vult speciem, quae in promptu sit, ut solem, lunam.
[0592C]	Et jure credi deos, quorum natura honoranda sit in secundis, metuenda sit in adversis, domina scilicet juvandi et nocendi.
[0575A]	Imo jam per deos dejerandi periculum evanuit, potiore habita religione per Caesarem dejerandi, quod et ipsum ad offuscationem pertinet deorum vestrorum; facilius enim per Caesarem pejerantes punirentur, quam per ullum Jovem.
[0598A]	Nos vero bifariam Romanorum deos recognoscimus, communes et proprios, id est, quos cum omnibus habent, et quos ipsi sunt commenti.
[0595A]	Ridendum an irascendum sit, tales deos credi, quales homines esse non debeant?
[0603D]	Caeterum si potuerunt deos sese facere post mortem, a.
[0571C]	Sed relegere et revolvere non curatis testimonia temporum aliter vobis renuntiata, imprimis ne deos vestros injustissimos pronuntietis, qui propter contemptores etiam cultores suos laedunt; tunc enim vosmetipsos errare probatis, si deos traditis, qui vos a meritis profanorum non discernunt.
[0591A]	Denique quam ita sit, probatio suppetit, cum etiam universos deos vestros, in quibus nullius cursus aut motus officium denotatur, θεους communiter appelletis.
[0601B]	Neque enim si Varro antiquissimos deos Jovem, Junonem et Minervam refert, nobis excidisse debet, omnem patrem filiis antiquiorem, tam Saturnum Jove, quam Coelum Saturno; de Coelo enim et Terra Saturnus.
[0590D]	Aiunt quidam propterea deos fuisse appellatos, quod θεειν et σειεσθαι, procurrere ac motari interpretatio est.
[0590C]	Sint ergo et animalia, quia mobilia per se, etiam mobilia per se, quia non per alium; tamen illa non statim Dei, quia animalia, ita nec ideo, quia per se mobilia; aut quid vetat universa animalia, ut mobilia per se, deos haberi?
[0573C]	Privatos enim deos, quos Lares et Penates domestica consecratione perhibetis, domestica licentia inculcatis, venditando, pignerando pro necessitate ac voluntate.
[0573B]	Habetis igitur in majoribus vestris, etsi non nomen, attamen sectam christianam, quae deos negligit.
[0563B]	Sed veritatem seculo operosissimam philosophi quidem affectant, possident autem Christiani; ideoque qui possident, magis displicent, quia qui affectat, illudit, qui possidet, defendit: denique Socrates ex ea parte damnatus est, quia proprius tentaverat veritatem, deos vestros destruendo: [0563C] quanquam nondum tunc in terris nomen christianum, tamen veritas semper damnabatur.
[0595B]	Nonne qui dicitis deos post mortem factos, homines confitemini ante mortem?
[0590A]	Si vero institutus omnino non est ac propterea deus habendus, quod ut Deus neque initium neque finem sui patitur: quomodo quidam assignat elementis, quae deos volunt, generationem, cum stoici negent quicquam Deo nasci?
[0607A]	Toribus suis non negatis omnibus his quos deos antiquitas voluit, posteritas c.

[0126A]	Non facietis vobis deos argenteos, et deos aureos non facietis vobis.
[0127A]	Adhuc ingerit cum introissent terram promissionis, et exterminassent nationes ejus: Cave tibi ne sequaris eas posteaquam exterminatae fuerint a facie tua, ne requisieris deos illarum, dicens: quemadmodum faciunt nationes deis suis, et ego ita faciam.
[0137B]	Meminerant enim et Jeremiae scribentis ad eos (Baruch, VI), quibus illa captivitas imminebat: Et nunc videbitis deos Babyloniorum aureos et argenteos et ligneos portari super humeros, [0137C] ostentantes nationibus timorem.
[0128A]	In Levitico vero (XIX, 4): Non sequemini , inquit, idola, et deos fusiles non facietis vobis.
[0126B]	Non ibitis post deos alienos ex diis nationum quae circum vos, quia aemulatur Deus tuus in te: ne iratus indignetur, et exterminet te a facie terrae.
[0128C]	Aberat apud Deum in monte Moyses, cum populus tam necessariam absentiam ejus impatiens, deos sibi producere quaerit, quos potius ipse perdiderit.
[0129A]	XXV), cum divertisset Israel apud Sethim, abeunt libidinatum ad filias Moab, invitantur ad idola, ut et spiritu fornicarentur; edunt denique de pollutis eorum: dehinc et adorant deos gentis, et Beelphegor initiantur.
[0126A]	Non facietis vobis deos argenteos, et deos aureos non facietis vobis.
[0129B]	Post quae instituit super illos Deus Critas, quos censores intelligimus, sed nec istis obaudire perseverarunt: ut quis Critarum obierat, illi ad delinquendum supra quam patres eorum, abeundo post deos alienorum et serviendo et adorando eos.
[0127C]	Subjicit etiam de civitatibus, si quam ex his constitisset suasu iniquorum hominum transiisse ad deos alios.

[0220B]	Sed et deos multos idem refert.
[0201B]	Ita Hermogenes duos deos infert.
[0211B]	Porro si Dei erit utrumque, videbitur Deus etiam mali auctor: Deus autem ut bonus, auctor mali non erit; si materiae utrumque, videbitur materia etiam boni matrix; mala autem in totum materia boni non erit matrix; si utriusque erit, utrumque; in hoc quoque comparabitur Deo materia, et partes erunt ambo, ex aequo mali ac boni adfines; aequari autem Deo materia non debet, ne duos deos efficiat; si alterum alterius, utique Dei bonum, et materiae malum; neque malum Deo, neque materiae bonum adscribitur: et bona autem et mala Deus, de materia faciendo, cum ea facit.
[0197A]	Cui reponebat Tertullianus Hermogenem duos Deos inferre, dum materiam parem Deo infert.
[0202B]	LXXXI, 1): sed ex gratia ipsius, non ex nostra proprietate, quia ipse est solus qui deos faciat.

[0635B]	XV, 23-26): sicuti nos qui de saeculi calamitatibus extracti, in quo commorabamur, siti pereuntes, id est verbi divini potu privati, ligno passionis Christi aquam edulcatam baptismatis potantes, sive quae est in eum, reviximus; a qua fide Israel excidit, secundum Hieremiam dicentem: Mittite, et interrogate nimis si facta sunt talia: Si mutabunt gentes deos suos, et isti non sunt dii.
[0598B]	Nam et secundum Scripturarum divinarum memorias populus Judaeorum [0598B] major, id est antiquior, derelicto Deo, idolis servivit, et divinitate abrelicta, simulacris fuit deditus, dicente populo ad Aaron: Fac nobis deos qui nos antecedant (Exod.
[0605A]	LXXVII) manna cibatus, satisque beneficiis Deo obligatus, Domini et Dei sui oblitus est, dicens ad Aaron: Fac nobis deos qui nos praecedant: Moyses enim ille, qui nos ejecit de terra Aegypti, dereliquit nos, et quid illi acciderit nescimus (Exod.

[0315C]	Tunc enim vane dejeraret, si non fuissent qui alios deos crederent, tunc quidem simulacrorum cultores, nunc vero et haeretici.
[0322B]	SCRIPTURUS Tertullianus adversus opus Marcionis ex contrarietatum oppositionibus antitheses cognominatum, ad separationem Legis et Evangelii coactum, qua duos Deos diversos, alterum Veteris, alterum Novi Testamenti dividebat, C.
[0261A]	Et superiores quidem situ aut statu substantias sufficit facilius deos habitas, quam Deo indignas.
[0252A]	Denique, apud nos vis rationis istius ipso termino plures deos credi non sinit, quod nec duos, illa regula unum Deum sistens, qua Deum id esse oporteat cui nihil adaequetur, ut summo magno; unicum autem sit, cui nihil adaequetur.
[0252B]	Ecce enim, duos intuens deos tam pares quam duo summa magna, quid facerem?
[0252C]	Alioquin certi Marcionem dispares deos constituere, alterum judicem, [0253A] ferum, belli potentem; alterum mitem, placidum, et tantummodo bonum atque optimum; dispiciamus aeque et hanc partem, an diversitas saltem duos capiat, si parilitas capere non potuit.
[0266C]	Si per humanam conjecturam, nega Deum alias cognosci posse quam per semetipsum: nec tantum ad formam provocans Creatoris, verum et ad conditionem tam divinae magnitudinis, quam humanae mediocritatis: ne major Deo homo videri possit, qui, eum non ultro volentem cognosci, suis viribus quodammodo in publicum agnitionis extraxerit: cum humana [0266C] mediocritas facilius deos fingere sibi norit secundum totius aevi experimenta, quam verum sectari quem natura jam intelligunt.
[0253C]	LXXXII, 1): Deus deorum stetit in ecclesia deorum; in medio autem deos dijudicabit .
[0258B]	Igitur et hoc ex forma Creatoris expostulo, Deum ex operibus cognosci debuisse, alicujus proprii sui mundi, et hominis, et saeculi: quando etiam error orbis proptereat deos praesumpserit, quos homines interdum confitetur, quoniam aliquid ab unoquoque prospectum videtur utilitatibus et commodis vitae: ita et hoc ex forma Dei creditum est, divinum esse instituere vel demonstrare quid aptum et necessarium sit rebus humanis.
[0260B]	Ut ergo aliquid et de isto hujus mundi indigno loquar, cui et apud Graecos ornamenti et cultus, non sordium nomen est, indignas videlicet substantias ipsi illi sapientiae professores, de quorum ingeniis omnis haeresis animatur, deos pronuntiaverunt, ut Thales aquam, ut Heraclitus ignem, ut Anaximenes aerem, ut Anaximander universa coelestia, ut Strato coelum et terram, ut Zeno aerem et aetherem, ut Plato sidera; quae genus deorum igneum appellat, cum de mundo.
[0263C]	Dehinc, si et ille mundum ex aliqua materia subjacente molitus est, innata, et infecta, et contemporali Deo, quemadmodum et de Creatore Marcion sentit, redigis et hoc ad majestatem loci, qui et deum et materiam, [0263C] duos deos, clusit.
[0263C]	Atque ita tres interim mihi deos numera Marcionis, Factorem, et Locum, et Materiam.
[0264A]	His cum accedunt et sui Christi, alter qui apparuit sub Tiberio, alter qui a Creatore repromittitur, manifestam jam fraudem Marcion patitur ab eis qui duos illum deos inferre praesumunt, cum novem assignet, licet nesciens.
[0263B]	Ergo jam incipe deos computare.
[0255A]	Haec erit novitas, quae etiam ethnicis deos peperit, novo semper ac novo titulo consecrationis cujusque.
[0498C]	Non possunt duos deos facere, quae etsi diversa, apud unum recenseri praevenerunt.
[0505B]	Quis discernit duos deos, justum alium, bonum alium; cum is utrumque debeat credi: cujus praeceptum [0505C] et bonum et justum est?
[0401A]	Proinde et arbor bona non proferat malum fructum, quia nec veritas haeresim: nec mala bonum, quia nec haeresis veritatem: Sic nec Marcion aliquid boni de thesauro Cerdonis malo protulit, nec Apelles de Marcionis: multo enim haec congruentius [0401A] in ipsos interpretabimur, quae Christus in homines allegorisavit, non in duos deos secundum scandalum Marcionis.
[0438A]	XXXII, 1): Fac nobis deos, qui praeeant nobis; atque exinde (Is.
[0243D]	Deinde, duos deos illum adtulisse; Creatorem, id est nostrum; et suum ac cerdonis informatoris sui; illum malum, hujus vero bonum.
[0253A]	Conveniens enim et quodammodo injecta manu detinens adversarii sensum non negantis Creatorem Deum, justissime praescribo illi diversitati locum non esse inter eos qui ex aequo deos confessus, non potest facere diversos: non quia non et homines licet sub eadem appellatione diversissimos esse, sed quia deus non erit dicendus, quia nec credendus, nisi summum magnum.
[0248A]	Duos Ponticus deos affert, tamquam duas symplegadas [0248B] naufragii sui: quem negare non potuit, id est Creatorem, id est nostrum, et quem probare non poterit, id est suum: passus infelix hujus praesumptionis instinctum, de simplici capitulo Dominicae pronuntiationis, in homines non in deos disponentis exempla illa bonae et malae arboris, quod neque bona malos, neque mala bonos proferat fructus (Matth.
[0244C]	Atque adeo, non modo duo pares, sed nec dispares deos posse constitui.
[0518B]	Quo jam mihi duos Deos, si una est disciplina?
[0254C]	Nec pares, nec dispares deos sistere potes.
[0249B]	Principalis itaque, et exinde tota congressio, de numero; an duos deos liceat induci, si forte poetica et pictoria licentia, et tertia jam haeretica.
[0245A]	V), tum quod ad quindecimum usque Severi imperatoris annum (quo haec scripsisse se auctor indicat) nulla talis substantia comperta sit, tum quod alioqui novem deos assignare censebitur Marcion.
[0249A]	Habuit et Cerdonem quemdam informatorem scandali hujus; quo facilius duos deos caeci perspexisse se existimaverunt.
[0472A]	Jam ergo duo sunt Evangelia apud duos Deos, et mentitus erit Apostolus, dicens quod aliud omnino non est, cum sit et aliud; cum sic suum Evangelium defendere potuisset, ut potius demonstraret, non ut unum determinaret.
[0361B]	Et ut fidem instrueret, dotem quamdam commentatus est illi, opus ex contrarietatum oppositionibus, Antitheses cognominatum, et ad separationem Legis [0361B] et Evangelii coactum, qua duos Deos dividens, proinde diversos, alterum alterius Instrumenti, vel (quod magis usui est dicere) Testamenti; ut exinde Evangelio quoque secundum antitheses credendo patrocinaretur.
[0357D]	[0357D] Scripturus Tertullianus adversus opus Marcionis ex contrarietatum oppositionibus Antitheses cognominatum, ad separationem Legis et Evangelii coactum, qua duos Deos diversos, alterum Veteris, alterum Novi Testamenti dividebat, c.
[0248B]	Duos Ponticus deos affert, tamquam duas symplegadas [0248B] naufragii sui: quem negare non potuit, id est Creatorem, id est nostrum, et quem probare non poterit, id est suum: passus infelix hujus praesumptionis instinctum, de simplici capitulo Dominicae pronuntiationis, in homines non in deos disponentis exempla illa bonae et malae arboris, quod neque bona malos, neque mala bonos proferat fructus (Matth.

[1061]	Prout etiam castigavimus Deus, pro divis tum quod non semel libris producat priorem syllabam dictionis Deus, tum quod non soleant veteres aliquos divos vocare, tum denique quod ad institum faciat Deus unus contra plures Marcionis Deos.
[1059B]	Nec mirum si vos versutus cepit inermes, Persuadens duos esse patres, damnatus ab uno, Esse Deos, qui principio seduxerat omnes.
[1060A]	Tantos esse deos Basilidem credere jussit.

[0169B]	Et: Stetit Deus in ecclesia deorum; ut si homines, per fidem filios Dei factos, deos Scriptura pronuntiare non timuit, scias illam multo magis vero et unico Dei Filio Dei nomen jure contulisse.
[0169B]	Ergo, inquis, provocabo te, ut hodie quoque ex auctoritate istarum Scripturarum constanter duos deos et duos dominos praedices.
[0169C]	Duos tamen Deos et duos Dominos nunquam ex ore nostro proferimus: non quasi non et Pater Deus, et Filius Deus, et Spiritus sanctus Deus, et Deus unusquisque; sed quoniam retro et duo dii et duo domini praedicabantur; ut, ubi venisset Christus, et Deus agnosceretur, et Dominus vocaretur, quia Filius Dei et Domini.
[0170A]	Caeterum, si ex conscientia qua scimus Dei nomen et Domini et Patri et Filio et Spiritui convenire, deos et dominos nominaremus, extinxissemus faces nostras etiam ad martyria timidiores, quibus evadendi quoque [0170B] pateret occasio jurantibus statim per deos et dominos, ut quidam haeretici, quorum dii plures.
[0170B]	Caeterum, si ex conscientia qua scimus Dei nomen et Domini et Patri et Filio et Spiritui convenire, deos et dominos nominaremus, extinxissemus faces nostras etiam ad martyria timidiores, quibus evadendi quoque [0170B] pateret occasio jurantibus statim per deos et dominos, ut quidam haeretici, quorum dii plures.
[0170B]	Itaque deos omnino non dicam, nec dominos; sed Apostolum sequar, ut si pariter nominandi fuerint Pater et Filius, Deum Patrem appellem, et Jesum Christum Dominum nominem.
[0179A]	Si Filium nolunt secundum a Patre reputari, ne secundus duos faciat deos dici, ostendimus etiam duos deos in Scriptura relatos, et duos dominos; et tamen ne de isto scandalizentur, rationem reddidimus, qua Dei non duo dicantur, nec Domini, sed qua Pater et Filius duo; et hoc non ex separatione substantiae, sed ex dispositione, cum individuum et inseparatum Filium a Patre pronuntiamus; nec statu, sed gradu alium; qui etsi Deus dicatur, quando nominatur singularis, non ideo duos deos faciat, sed unum, hoc ipso quod et Deus ex unitate Patris vocari habeat.
[0179A]	Si Filium nolunt secundum a Patre reputari, ne secundus duos faciat deos dici, ostendimus etiam duos deos in Scriptura relatos, et duos dominos; et tamen ne de isto scandalizentur, rationem reddidimus, qua Dei non duo dicantur, nec Domini, sed qua Pater et Filius duo; et hoc non ex separatione substantiae, sed ex dispositione, cum individuum et inseparatum Filium a Patre pronuntiamus; nec statu, sed gradu alium; qui etsi Deus dicatur, quando nominatur singularis, non ideo duos deos faciat, sed unum, hoc ipso quod et Deus ex unitate Patris vocari habeat.
[0179A]	Si Filium nolunt secundum a Patre reputari, ne secundus duos faciat deos dici, ostendimus etiam duos deos in Scriptura relatos, et duos dominos; et tamen ne de isto scandalizentur, rationem reddidimus, qua Dei non duo dicantur, nec Domini, sed qua Pater et Filius duo; et hoc non ex separatione substantiae, sed ex dispositione, cum individuum et inseparatum Filium a Patre pronuntiamus; nec statu, sed gradu alium; qui etsi Deus dicatur, quando nominatur singularis, non ideo duos deos faciat, sed unum, hoc ipso quod et Deus ex unitate Patris vocari habeat.
[0177A]	Sed hanc societatem nominum paternorum in Filio ne facile perspiciant, perturbat illos Scriptura, si quando unicum Deum statuit; quasi non eadem et deos et dominos duos proposuerit, ut supra ostendimus.
[0154C]	Ostendit insuper Tertullianus, Filium ex Patris esse substantia et Spiritum Sanctum a Patre per Filium procedere; Verbum, quod ab omni aeternitate erat apud Deum, quodque quasi ex eo ad creandum et regendum mundum exiit, personam esse subsistentem, quae tamen et varia a Patris substantia non est; inde non sequi duos esse Deos et duos Dominos; Filium, non Patrem, factum hominem, nec desiisse Deum esse, adeo ut naturae humanae idiomata in Christo [0154D] inventa fuerint.
[0168C]	Si tam durus es, puta interim: et ut adhuc amplius hoc putes, accipe in Psalmo (XLIV, 7, 8) duos deos dictos: Thronus tuus, Deus, in aevum, virga regni tui: dilexisti justitiam, et odisti iniquitatem, propterea unxit te Deus, Deus tuus.
[0168D]	Si ad Deum loquitur, et unctum Deum a Deo affirmat, [0168D] scilicet hic duos deos proponit.

[0406B]	Multum spiritalibus viribus licet, ut invisibiles et insensibiles in effectu potius quam in actu suo appareant: si poma, si fruges nescio quod aurae latens vitium in flore praecipitat, in germine exanimat, in pubertate convulnerat, ac si caeca ratione tentatus aër pestilentes haustus suos offundit: eadem igitur obscuritate contagionis aspiratio daemonum et angelorum mentis quoque corruptelas agit furoribus et amentiis foedis, aut saevis libidinibus cum erroribus variis; quorum [0406B] iste potissimus, quo deos istos captis et circumscriptis [0407A] hominum mentibus commendat, ut et sibi pabula propria nidoris et sanguinis procuret simulacris et imaginibus oblata, et quae illis accuratior pascua est, hominem a cogitatu verae divinitatis avertant praestigiis falsae divinationis.
[0412A]	Non ergo dignius praesumetur, ipsos esse qui se deos faciant, cum eadem edant quae faciant deos credi, quam pares angelis et daemonibus deos esse?
[0328A]	Sequitur ut eadem ratione pro aliis non sacrificemus, quia nec pro nobis [0328A] ipsis, semel deos non colendo.
[0412A]	Non ergo dignius praesumetur, ipsos esse qui se deos faciant, cum eadem edant quae faciant deos credi, quam pares angelis et daemonibus deos esse?
[0423A]	Quoniam tamen Romani nominis proprie mentio occurrit, non omittam congressionem, quam provocat illa praesumptio dicentium Romanos pro merito religiositatis diligentissimae in tantum sublimitatis [0423A] elatos, ut orbem occuparint, et adeo deos esse, ut praeter caeteros floreant, qui illis officium praeter caeteros faciant.
[0414B]	Verum utrobique jam deos quaerite; quos enim praesumpseratis, daemonas esse cognoscitis.
[0333A]	Imprimis quidem necesse est concedatis esse [0332B] aliquem sublimiorem Deum et mancipem [0333A] quemdam divinitatis, qui ex hominibus deos fecerit.
[0424A]	Peregrinos [0424A] enim deos non putem extraneae genti magis fautum voluisse quam suae, et patrium solum, in quo nati, adulti, nobilitati, sepultique sunt, transfretanis dedisse.
[0416B]	Omnis ista confessio illorum, qua se deos negant esse, quaque non alium deum respondent praeter unum, cui nos mancipamur, satis idonea est ad depellendum crimen laesae publicae et maxime romanae religionis.
[0416B]	Nunc, ut constaret illos deos esse, nonne conceditis de aestimatione communi aliquem esse sublimiorem et potentiorem velut principem mundi, perfectae potentiae et majestatis?
[0412A]	Locorum differentia distinguitur, opinor, ut a templis deos aestimetis, quos alibi deos non dicitis; ut aliter dementire videatur, qui sacras turres pervolat, aliter qui tecta viciniae transilit; et alia vis [0413A] pronuntietur in eo qui genitalia vel lacertos, alia in eo qui sibi gulam prosecat.
[0339A]	Quantum igitur de diis vestris, nomina [0339A] solummodo video quorundam veterum mortuorum, et fabulas audio, et sacra de fabulis recognosco; quantum autem de simulacris ipsis, nihil aliud deprehendo, quam materias sorores esse vasculorum instrumentorumque communium, vel ex iisdem vasculis et instrumentis quasi fatum consecratione mutantes, licentia artis transfigurante, et quidem contumeliosissime et in ipso opere sacrilege, ut revera nobis maxime, qui propter deos ipsos plectimur, [0340A] solatium poenarum esse possit, quod eadem et ipsi patiuntur, ut fiant.
[0419A]	Romanas, ut opinor, provincias edidi, nec tamen romanos deos [0420A] earum, quia Romae non magis coluntur, quam qui per ipsam quoque Italiam municipali consecratione censentur: Casiniensium Delventinus, Narniensium [0421A] Visidianus, Aesculanorum Ancharia, Volsiniensium Nortia, Ocriculanorum Valentia, Sutrinorum Hostia, Faliscorum in honorem patris Curis, unde accepit cognomen, Juno.
[0421A]	Immerito itaque magnitudinem Imperii Romanorum in tam immensum auctam pro merito religiositatis illorum in deos censeri, qui id illis conferre [0421B] potuerint, adeoque soli dii sint.
[0412A]	Locorum differentia distinguitur, opinor, ut a templis deos aestimetis, quos alibi deos non dicitis; ut aliter dementire videatur, qui sacras turres pervolat, aliter qui tecta viciniae transilit; et alia vis [0413A] pronuntietur in eo qui genitalia vel lacertos, alia in eo qui sibi gulam prosecat.
[0421B]	Nonnullos quoque eorum deos reges fuisse dicit, quo tempore [0422A] tamen homines, et illi ipse reges, sine diis non fuerint: olim etiam paupere cultu dii haberentur; ut adeo non Romani ob Religiositatem magni, sed ob magnitudinem religiosi facti appareant.
[0422A]	Quinimo non religiosos habendos, qui religiones laedendo facti sint magni, quandoquidem cum populis etiam Deos eorum devicerint, illorumque templa vastarint, statuas dejecerint, sacra aboleverint; quum etiam illi populi non minus religiosi in Deos suos fuerint, qui tamen a Romanis devicti, in illorum imperii summam conflati sunt.
[0422A]	Quinimo non religiosos habendos, qui religiones laedendo facti sint magni, quandoquidem cum populis etiam Deos eorum devicerint, illorumque templa vastarint, statuas dejecerint, sacra aboleverint; quum etiam illi populi non minus religiosi in Deos suos fuerint, qui tamen a Romanis devicti, in illorum imperii summam conflati sunt.
[0304A]	Etiam circa ipsos deos vestros quae prospecte decreverant patres vestri, iidem vos obsequentissimi rescidistis.
[0386A]	Omnes itaque substantias, omnesque materias, origines, [0386A] ordines, venas veterani cujusque styli vestri, gentes etiam plerasque et urbes insignes, historiarum canas, et memoriarum, ipsas denique effigies litterarum, indices custodesque rerum, et (puto adhuc minus dicimus) ipsos inquam deos vestros, ipsa templa et oracula et sacra unius interim prophetae scrinium saeculis vincit, in quo videtur thesaurus collocatus totius Judaici sacramenti, et inde etiam nostri.
[0422B]	Satis mihi quidem videor probasse de falsa et vera divinitate, cum demonstravi, quemadmodum probatio consistat, non modo disputationibus nec argumentationibus, sed ipsorum etiam testimoniis, quos [0422B] deos creditis, ut nihil jam ad hanc caussam sit retractandum.
[0328A]	Hoc igitur exigere debetis, uti probemus non esse illos deos, et idcirco non colendos, quia tunc demum coli debuissent, si dii fuissent.
[0437A]	Citius denique apud vos per omnes deos, quam per unum genium Caesaris pejeratur.
[0431B]	Deum potius solum regnare, de imperiis, urbibus, hominibus, temporibus ipsis, ut de suo, disponere; qui etiam, ante cognitam Romam, Babyloniis, Aegyptiis, Assyriis dominationem dederit: Judaeis ipsis etiam incolume diu regnum praestiterit, destruentibus etiam omnes illos deos, quos Romani Gentesque ut datores regnorum suspiciunt.
[0412A]	Non ergo dignius praesumetur, ipsos esse qui se deos faciant, cum eadem edant quae faciant deos credi, quam pares angelis et daemonibus deos esse?
[0298A]	Quin ipsos illos legum et antiqui crepatores quam longissime a paternis institutis descivisse, ostendit: Utpote prodigos, sumptuosos, voluptuarios, immodestos, superbos, vinosos, conjugii osores factos: qui nec in ipsis religionibus veterum decreta servarint, sed peregrinas religiones Romam advexerint, damnatasque restituerint: qui in omnibus novitati [0298A] studentes, magis quam ipsi christiani, Deos suos neglexerint; quod ultimum cum latius alibi sit exsecuturus, in fine se praeparat ad diluendas occultorum facinorum objectiones falsas.
[0344A]	Si tamen haec numina censeri velint, colere utique oportebat, non spernere, quod tamen passim facere illos ostendit, cum singuli plures colant, [0343B] cum divinitas ab humano pendeat arbitrio, cum simulacra eorum, ut domestica instrumenta pignerentur, venditentur, nec privata tantum, sed et publica, ut adeo majestas quaestuaria efficiatur: mortuis quoque id honoris quod diis habeatur, qui tanto dignius scilicet imperatoribus etiamnum viventibus tribuitur, quoniam [0344A] et ipsi deos faciunt; at certe meretricibus, cinaedis, similibusque publicae libidinis victimis, non sine insigni deorum contumelia, licet ii ipsi nihilo nobiliores sint, addici potest.
[0327B]	Provocat itaque ad conscientiam Gentilium, quae [0327B] negare non potest omnes illos Deos homines olim fuisse, quod jam unius Saturni exemplo liquido demonstrat.
[0328A]	Deos vestros colere desinimus; ex quo illos non esse cognoscimus.
[0328A]	Tunc et Christiani puniendi, si quos non colerent, quia putarent non esse, constaret illos deos esse.
[0340A]	Ungulis deraditis latera christianorum; at in deos vestros per omnia membra validius incumbunt asciae, et runcinae, et scobinae.
[0331A]	Taceo quod ita rudes tunc homines agebant, ut cujuslibet novi viri aspectu quasi divino commoverentur, quum hodie jam politi, quos ante paucos dies luctu publico mortuos sint confessi, in deos consecrent.
[0332A]	At cum post mortem homines ob meritorum praestantiam in Deos ad lecti dicantur, inquirit hoc capite in caussas quae hoc exegerint: quae quidem respectu summi Dei inveniri nequeunt, cum ille aliorum ope non indigeat: respectu ipsorum, vel vanae sunt, vel tales, ut mereantur potius ob illas cum maleficis in imum tartarum detrudi, ubi collocarunt eos viros, qui et inventis, et meritis illos longe superarunt.
[0289A]	In deos, in Caesares aliquid committo, cur non audior, qui habeo quo purger?
[0335A]	Quamobrem si ab initio et instructa et certis exercendorum officiorum suorum rationibus dispensata universitas constitit, vacat ex hac parte caussa allegendae humanitatis in divinitatem, quia quas illis stationes et potestates distribuistis, tam fuerunt ab initio, quam et fuissent, etiamsi deos istos non creassetis.
[0333A]	Caeterum si nemo esset, qui deos faceret, frustra praesumitis deos factos auferendo factorem.
[0333A]	Igitur si est qui faciat deos, revertor ad caussas examinandas faciendorum ex hominibus deorum, nec ullas invenio, nisi si ministeria et auxilia officiis divinis desideravit ille magnus Deus.
[0478B]	Factiosos potius esse illos, qui benemeritis insidiati, publica mala christianis imputent, cum et ante sectam hanc majora et tertiora etiam orbem quassaverint, illa vero exorta, minora levioraque esse ceperint, utpotae quae precibus suis meritas Numinis poenas [0478B] depellat, licet illi temere deos colentes veri Dei benignitatem idolis adscribant.
[0336A]	Atquin ut illos homines fuisse non potestis negare, etiam istae notae accedunt, quae nec deos postea factos credi permittunt.
[0336A]	Deos facite criminosissimos quosque, ut placeatis diis vestris.
[0486A]	Cujus bonis utebatur ante editis, quam deos sibi fingeret, cur non ab eo etiam mala intelligit evenire, cujus bona esse non sensit?
[0337A]	Quanto dignius istos deos ille assumendos expectasset, praescius utique potiorum?
[0488A]	[0487B ] Si enim dii illorum vere Dii essent, non et cultores suos Christianorum poenis involverent: at cum et bonis et malis, ille qui vere Deus est, mala immittat, [0488A] his in poenam, illis in admonitione esse: qui non ante aeterni judicii rigorem interutrosque discrimen statuet; quod si pertinaciter Diis suis illa adscribi velint, propterea quod christianos esse patiantur, sequitur, injustos, ingratos tales Deos esse, qui cultores suos una cum irrisoribus plecti velint.
[0338A]	Non itaque magis damnandi Christiani, qui illos respuunt, quam ipse olim Seneca, qui similiter inanes superstitiones improbavit: Ridiculos enim esse Deos, qui injuriae vilissimarum etiam bestiolarum pateant, imo qui, cum non sint, nec illis qui sunt benefacere, nec ab illis laedi possunt.
[0414A]	Cum ergo utraque pars concurrit in confessionem, deos esse negans, agnoscite [0414B] unum genus esse, id est daemonas.
[0441A]	Sciunt, quis illis dederit imperium; sciunt, qua homines, quis et animam; sentiunt, eum Deum esse solum, in cujus solius potestate sunt, a quo sunt secundi, post quem primi, ante omnes et super omnes deos.
[0344A]	Et quomodo vos e contrario impii et sacrilegi et irreligiosi erga deos vestros deprehendimini, qui quos praesumitis esse, negligatis, quos timetis, destruatis, quos etiam vindicatis, illudatis?
[0327B]	Deos, inquitis, non colitis, et pro imperatoribus sacrificia non impenditis.
[0344B]	Domesticos deos, quos lares dicitis, domestica potestate tractatis pignerando, venditando, demutando aliquando in cacabulum de Saturno, aliquando in trullam de Minerva, ut quisque contritus atque contusus est, [0345A] dum diu colitur, ut quisque dominus sanctiorem expertus est domesticam necessitatem.
[0347A]	Exigitis mercedem [0347A] pro solo templi, pro aditu sacri; non licet deos nosse gratis, venales sunt.
[0502A]	Quin imo et deos vestros palam destruunt, et superstitiones vestras commentariis quoque accusant, laudantibus vobis.
[0328A]	Appellamus et provocamus a vobis ipsis ad conscientiam vestram, illa nos judicet, illa nos condemnet, si poterit negare omnes istos deos vestros homines fuisse.
[0348A]	Obiter inde avaritia in victimis probis offerendis taxata, Homerum reliquosque vates aggreditur, docetque quam turpia doctores hi de diis loquantur, qui tamen ut exemplar linguae et morum juventuti proponuntur: Tragicos item et Comicos, imo et Philosophos, quorum princeps Socrates, cum Diogene et Varrone, deos irrisit, destruxit.
[0503A]	Quidni, quum secundum deos philosophi daemonas deputent?
[0351A]	Deos inter se propter Trojanos et Achivos ut gladiatorum paria congressos depugnasse; Venerem humana sagitta sauciatam, quod filium suum Aenean pene interfectum ab eodem Diomede rapere vellet; Martem tredecim mensibus in vinculis pene consumptum; Jovem, ne eamdem vim a caeteris coelitibus experiretur, opera cujusdam monstri liberatum, et nunc flentem Sarpedonis casum, nunc foede subantem [0352A] in sororem sub commemoratione non ita dilectarum jampridem amicarum!
[0428A]	Plures deos vestros regnasse certum est.
[0332A]	Et quoniam, sicut illos homines fuisse non audetis negare, ita post mortem deos factos instituistis asseverare, caussas quae hoc exegerint retractemus.
[0354A]	Sed propterea damnatus est Socrates, quia deos destruebat.
[0503A]	Idem et quum aliquid de veritate sapiebat, deos negans, Aesculapio tamen gallinaceum prosecari jam in fine jubebat credo ob honorem patris ejus, quia Socratem Apollo sapientissimum [0504A] omnium cecinit.
[0437A]	Sed nec hoc vos ratione [0437A] facitis potius quam respectu praesentaneae potestatis, adeo et in isto irreligiosi erga deos vestros deprehendimini, qui plus timoris humano dominio dicatis.
[0358A]	Dispicite Lentulorum et Hostiliorum venustates, utrum mimos deos vestros in jocis et strophis rideatis: MOECHUM ANUBIM MASCULUM LUNAM, et DIANAM FLAGELLATAM, et JOVIS MORTUI TESTAMENTUM recitatum, et TRES HERCULES FAMELICOS an, et irrisos.
[0504A]	Sapientiae testimonium reddidit ei viro, qui negabat deos esse.
[0361A]	Plane religiosiores estis in cavea, ubi super sanguinem humanum, super inquinamenta poenarum proinde saltant dii vestri, argumenta et historias noxiis ministrantes, nisi quod et ipsos deos vestros saepe noxii induunt?
[0375A]	Sed illi debebant adorare statim [0374A] biforme numen, quia et canino et leo nino capite commistos, et de capro et de ariete cornutos, et a lumbis hircos, et a cruribus serpentes, [0375A] et planta vel tergo alites deos receperunt.
[0333A]	Caeterum si nemo esset, qui deos faceret, frustra praesumitis deos factos auferendo factorem.
[0435A]	Hinc, postquam paucis ostendit iniquitatem coactae religionis, qualis vis Numini probari non potest, cui (vel ex illorum sententia) libens animus addici debet, pergit ad secundum titulum laesae, et quidem majoris, Divinitatis: siquidem illi Numen viventium Imperatorum prae omnibus Diis suis, mortuis scilicet venerari sint soliti; deprehundunturque ita irreligiosi erga Deos suos, quos prae Caesaribus suis contemnere et perjuriis polluere non desistant.

[0748A]	Sed ratio fallaciae solos non fugit Christianos, qui spiritalia nequitiae, non quidem socia conscientia, sed inimica scientia novimus, nec invitatoria operatione, sed expugnatoria dominatione tractamus; multiformem luem mentis humanae, totius erroris artificem, salutis [0748A] pariter animaeque vastatricem scientiam magiae, secundae scilicet idololatriae, in qua se daemones perinde mortuos fingunt, quemadmodum in illa deos.
[0647B]	Siquidem aiunt daemonium illi a puero adhaesisse, pessimum revera paedagogum, etsi post deos et cum deis daemonia deputantur penes poetas et philosophos.
[0648A]	Haec sapientia de schola coeli deos quidem saeculi negare liberior, quae nullum Aesculapio gallinaceum reddi jubens praevaricetur, nec nova inferens daemonia, sed vetera depellens; nec adolescentiam vitians, sed omni bono pudoris informans, ideoque non unius urbis, sed universi orbis iniquam sententiam sustinens pro nomine veritatis, tanto scilicet perosioris quanto plenioris, ut et mortem non de poculo per habitum jocunditatis absorbeat, sed de patibulo et vivicomburio per omne ingenium crudelitatis exhauriat, interea in isto tenebrosiore carcere saeculi inter [0648B] suos Cebetas et suos Phaedonas, si quid de anima examinandum est, ad Dei regulas dirigat.
[0649A]	Visa est quidem sibi et ex sacris quas putant, literis hausisse, quia plerosque auctores etiam deos existimavit antiquitas, nedum divos, ut Mercurium Aegyptium, cui praecipue Plato adsuevit: ut Silenum Phrygem, cui a pastoribus [0649B] perducto ingentes aures suas Midas tradidit: ut Hermotimum, cui Clazomenii mortuo templum contulerunt; ut Orpheum, ut Musaeum, ut Pherecydem, Pythagorae magistrum.

[1152C]	Quid vero, quod nonnisi praemissis ejusmodi lotionibus preces ad deos fundi oportuerit?
[1155C]	Itaque fontes hujusmodi, ex horrida, nescio qua, locorum, unde scaturiebant, majestate omnino inter deos reponebant, ipsorumque adeo honoribus peculiaria quaedam sacra, ut erant Romae Fontinalia, III Octob.
[1183C]	Cerdonem, Marcionem, Apellem, Hermogenem, ejusdemque furfuris alios hic suggillat, qui duos Deos, imo, ut Valentinus, integrum eorumdem examen ex deliro suo cerebro emisere.
[1202B]	Ait: Novos Deos, et in his colendis pervigilationes, sic Aristophanes vexat, etc.

[0086B]	Quo satis instruamur, quam alienum judicare debeamus coronati capitis institutionem ab eis prolatam, et in eorum [0086B] deinceps honorem dispensatam, quos saeculum deos credidit.
[0087A]	Jam enim audio dici: Et alia multa ab eis prolata, quos saeculum deos credidit; tamen in nostris hodie usibus, et in pristinorum sanctorum, et in Dei rebus, et in ipso Christo deprehendi, non alias scilicet hominem functo, quam per communia ista instrumenta exhibitionis humanae.
[0097C]	At enim Christianus nec januam suam laureis infamabit, si norit quantos deos etiam ostiis diabolus affinxerit, Janum a janua, Limentinum a limine, Forculum et Cardam a foribus et cardinibus et apud Graecos Thyreum Apollinem et Antelios daemonas.

[0691B]	Hoc praecepit, ne deos vocemus illos.
[0692A]	Quid refert deos nationum dicendo deos, an audiendo confirmes?
[0674A]	Primum, quibus necesse est deos nationum praedicare, nomina, genealogias, fabulas, ornamenta honorifica quaeque eorum enuntiare, tum solemnia festaque eorumdem observare, ut quibus vectigalia sua suppetant.
[0675A]	XXIII, 13); deos ipsos hoc nomine obsignat, cum [0675B] lex prohibeat (ut diximus) deos pronuntiari (Exod.
[0683A]	Recogitemus omnem idololatriam in homines esse culturam, cum ipsos deos nationum homines retro fuisse, etiam apud suos constet.
[0683C]	Certi enim esse debemus, si quos latet per ignorantiam litteraturae saecularis, etiam ostiorum deos apud Romanos, Cardeam a cardinibus appellatam, et Forculum a foribus, et Limentinum a limine, et ipsum Janum a janua: et utique scimus, licet nomina inania atque conficta sint, [0684A] cum tamen in superstitionem deducuntur, rapere ad se daemonia et omnem spiritum immundum per consecrationis obligamentum.
[0691B]	Quod si deos dicendum erit, adjiciendum [0691C] est aliquid, quo appareat, quia non ego illos deos dico.
[0691C]	Nam et Scriptura deos nominat; sed adjicit suos, vel nationum.
[0691C]	Sicut David cum deos nominasset, ubi ait (Ps.
[0692A]	Timiditatis est autem, cum te alius per deos suos obligat juratione vel aliqua testificatione, et tu ne intelligaris quiescis.
[0692A]	Quid refert deos nationum dicendo deos, an audiendo confirmes?
[0693A]	Si dedero eleemosynam, vel aliquid praestitero beneficii, et ille mihi deos suos, vel coloniae genium, propitios imprecetur, jam [0693B] oblatio mea vel operatio idolorum honor erit, per quae benedictionis gratiam compensat.
[0675B]	XXIII, 13); deos ipsos hoc nomine obsignat, cum [0675B] lex prohibeat (ut diximus) deos pronuntiari (Exod.
[0693A]	Aeque benedici per deos nationum Christo initiatus non sustinebit, ut semper rejiciat immundam benedictionem, et eam sibi in Deum convertens emundet.
[0691A]	Deos nationum nominari lex prohibet (Exod.
[0691C]	Quod si deos dicendum erit, adjiciendum [0691C] est aliquid, quo appareat, quia non ego illos deos dico.
[0693A]	Benedici per deos nationum, maledici est per Deum.

[0063A]	Aeones enim refert quosdam turpitudinis natos, et complexus, et permixtiones execrabiles, obscenasque conjunctas, et quaedam ex ipsis adhuc turpiora: natos praeterea daemones, et deos, et spiritus septem, et alia satis sacrilega pariter et foeda: [0063B] quae referre erubescimus, et jam praeterimus.
[0070B]	Accedit his Cerdon quidam; hic introducit initia duo, id est duos deos, unum bonum, et alterum saevum; bonum superiorem, saevum hunc mundi creatorem.

[0629B]	Quod calcas Deos nationum, quod daemonia expellis, quod medicinas facis, quod revelationes petis, [0630A] quod Deo vivis?
[0660A]	Quae major voluptas, quam fastidium ipsius voluptatis, quam saeculi totius [0660A] contemptus, quam vera libertas, quam conscientia integra, quam vita sufficiens, quam mortis timor nullus; quod calcas deos nationum, quod daemonia expellis, quod medicinas facis, quod revelationes petis, quod Deo vivis?