Adversus Judaeos | Reditus in Auctori Indicem |
[0596D] | Tribus contra Judaeos: certe Eusebius in Chronico sententiam Tertulliani de nativitate Christi ex hoc libro nominatim recenset, et Pomerius in librum suum primum, ac B. |
[0596C] | Cyprianus libris duobus prioribus Testimoniorum ad Quirinum adversus Judaeos, hunc ita sit imitatus librum , [0596D] ut multa decerpserit; similiter Julianus Pomerius lib. |
Adversus Marcionem | Reditus in Auctori Indicem |
[0322B] | Denique occasione ejus quod Marcion dicebat, restitutam iri Judaeam a Deo suo, remittens lectorem ad LIBRUM IV. |
[0467B] | Lucae, quod sibi usurpaverat Marcion, sic nunc ex Epistolis Pauli (quas ille mutilatas in librum Apostolicum [0467C] suo titulo editum diverso ordine redegerat, exceptis iis quae sunt ad Timotheum et Titum, et ad Hebraeos) probat Tertullianus non alium Deum praedicari ab Apostolo quam Creatoris. |
[0319D] | Librum hunc tertium adversus Marcionem scripturus DE CHRISTO, imprimis Christum non alterius Dei intelligendum, quam Creatoris, praescribit, tum quod praecedentibus libris determinatum sit, alium Deum non credendum quam Creatorem; tum quod probetur apostolicarum et haereticarum ecclesiarum recensu, nullam mentionem alterius Dei aut Christi agitatam ante scandalum Marcionis. |
Adversus Marcionem Libri Quinque | Reditus in Auctori Indicem |
[1061] | Porro his verbis, satis obscuris, indicat auctor scriptum esse hunc librum de consonantia veteris et novae legis, quod adeo recens titulo adjecimus. |
[1054D] | Bedae librum de Arte metrica. |
Adversus Valentinianos | Reditus in Auctori Indicem |
[0526C] | Nobis igitur, pro more, moduloque nostro, sufficiat haec pauca, prooemii instar, praelibasse, pauculaque addere hinc inde desumpta, sive ex Pamelio, sive ex Massueto, addere, quibus, antequam librum hunc, obscurum sane et intellectu impervium, aggrediamur, [0526D] lectori, praeluceat tum interpretatio nominum Aeonum Valentini, tum syntagma gnoseos ex ejusdem hypothesi concinnatum. |
[0525B] | Porro certo certius est Tertullianum, dum suum adversus Valentianianos librum elucubravit, eam prae oculis habuisse sancti Irenaei, episcopi Lugdun. |
[0526B] | Caeterum Tertulliani esse librum hunc adversus Valentinianos vel inde constat, quod cap. |
Apologeticus Adversos Gentes Pro Christianis | Reditus in Auctori Indicem |
[0373A] | [0373A] Is erat auribus asininis altero pede ungulatus librum gestans, et togatus. |
Carmina Tertulliano Adscripta | Reditus in Auctori Indicem |
[1052A] | Quod autem spectat librum Gennadii de definitionibus fidei et dogmatum Ecclesiasticorum, olim Tertulliano adscriptum, nemo eruditorum hodie eidem adjudicat, cum ibi multa reperiantur saeculo tertio posteriora eidemque haud convenientia. |
De Anima | Reditus in Auctori Indicem |
[0641D] | [0641D] Scripserat Tertullianus, ut ipse ait, contra Hermogenem librum de censu seu origine animae; qui liber, hodie desideratus, quantum datur, mentionem habet in sectione sequenti: nunc autem in hoc tractatu, Auctor, jam montanista, de animae statu et reliquis ad eam pertinentibus quaestionibus, adversus philosophos dimicat, cui tamen falsa inspersit principia, variosque errores ipse Tertullianus inseruit. |
[0646B] | Suam vero eam esse sententiam (quae interim ab Ecclesia non probatur) quod in sinum Abrahae seu paradisum (de quo librum ediderit) martyrum solae animae commigrent, reliquae vero ad inferos. |
De Baptismo Et De Poenitentia | Reditus in Auctori Indicem |
[1137A] | Esset,» Tertullianum aggressus est, et librum de Praescriptionibus, atque de Baptismo et Poenitentia publici juris fecit (Salisburgi, 1752, 1755). |
[1185C] | Sane Tertullianum Graeci quoque sermonis apprime peritum, et ab eodem jam antea alium librum de Baptismo, in quo praecipue de eodem ab haereticis invalide suscepto, proindeque, cum ad Ecclesiam nostram accedere voluerint, iterando, [1186B] egerat, scriptum fuisse, dubium esse non potest. |
[1192B] | Caeterum ex hoc loco quidam, nec inepte, colligunt, a Tertulliano, cum adhuc vere orthodoxus esset, hunc librum de Baptismo conscriptum fuisse, propterea quod deinceps Montanista factus, longe majori indulgentia, quin et nimium molli reverentia, in loquacem illum sexum fuerit, quem Paulus ipse I Cor. |
De Carne Christi | Reditus in Auctori Indicem |
[0753B] | Caeterum Tertullianus, praeterquam quod librum jam dictum de Resurrectione Carnis citat infra lib. |
[0753C] | Viderunt olim hunc librum Trithemius abbas et Politianus locis saepe citatis; edidit primus in lucem ex Hirsaugiensi et Paterniacensi Rhenanus cum scholiis, deinde et annotationibus illustratam castigavit ex Gorziensi codice. |
[0753B] | Denique epilogi vice repetens quid hoc libro probaverit, ad sequentem DE RESURRECTIONE CARNIS librum transitum facit. |
De Oratione | Reditus in Auctori Indicem |
[1144A] | Unus tantum Rigaltius vetustum codicem mutilum esse librum animadvertit, et aliquot duntaxat lineis in calce additis, medicinam aliis propinandam reliquit. |
[1145C] | Quae quidem omnia cum digessissem pro viribus meis, subiit non ingratum eruditis futurum, si notis [1145C] meis illas quoque subjicerem, quas Guido Pancirolus jurisconsultus regiensis in eumdem de Oratione librum conscripserat. |
De Poenitentia | Reditus in Auctori Indicem |
[1223C] | [1223C] De Poenitentia librum eo tempore scripsisse Tertullianum, quo nondum Montani dogmata sectaretur, libri ipsius argumentum edocet; in eo enim post Baptismum lapsi ad poenitentiam excitantur, quam Montanistae dandam esse negabant: Omnibus ergo, aiebat, delictis, seu carne, seu spiritu, seu facto, seu voluntate commissis, qui poenam per judicium destinavit, idem et veniam per poenitentiam spopondit dicens: Vivo ego, dicit Dominus, poenitentiam malo magis quam mortem (Infra cap. |
[1225D] | An vero librum de Baptismo huic de Poenitentia, an hunc illi, scribendi ordine, subjunxerit, vix quidquam determinari potest. |
De Praescriptionibus Adversus Haereticos | Reditus in Auctori Indicem |
[0009A] | [0009A] Etsi Tertulliani de Praescriptionibus librum, inter omnia ejus opuscula longe praestantissimum esse, eoque uno telo cunctas omnium temporum haereses prostratas pessumdari, nemo ierit inficias, cuique tamen nota est ardua, quae ab ipso operis occursu suboritur, controversia, quonam nempe potissimum tempore, an ante, postve Auctoris ad Montanistas discessum, libellus iste vel fuerit editus, vel exaratus. |
[0010A] | Eosdem insuper ad id sentiendum triplex aliud movet [0010A] argumentum: 1° nihil in hoc libro contineri quod apertam redoleat haeresim; 2° imo haud dubiis liquere signis Auctorem fuisse tunc temporis cum Ecclesia romana communione consociatum; 3° nullibi vel minime de quodam Artemone, nequissimo haeresiarcha, Christo divinitatem abjudicante, meminisse: unde inferre licet, ante Artemonis tempora, ac proinde a Tertulliano nondum lapso librum fuisse conscriptum. |
[0010B] | Ac primo, Tertullianum arbitramur hunc librum concepisse primisque tabulis exaravisse, cum, Romae versatus, fide adhuc integer ac veluti aestu novitio ferox et superbiens, omnes haereses undique Sedem Apostolicam unanimi impetu obsidentes, ad Petram uno traditionis ictu allisas, conspexerit; ac simul cum summis viris qui in Urbe, eadem tempestate florebant, necessitate conjunctus, nempe cum Caio presbytero, Hippolytoque, illustribus prae cunctis S. |
[0011B] | Hunc librum licet in duas scindere partes, quarum [0011C] prior praevia quaedam quinque perpendet momenta quae viam ad praescriptiones sternunt, posterior vero novem praecipuos adversus haereses praescribendi modos exponit. |
De Pudicitia | Reditus in Auctori Indicem |
[0979A] | Pudicitiae amore Tertullianus in haeresim lapsus, libro hoc errorem Montani prosecutus de non recipiendis poenitentibus, saltem moechis et fornicatoribus; laude pudicitiae praemissa, idipsum hujus libri argumentum paucis indicat (fassus, se retro, nempe cum librum de Poenitentia scriberet, alterius fuisse sententiae); maxime cum culmen criminum teneant moechia et fornicatio. |
De Spectaculis | Reditus in Auctori Indicem |
[0627C] | Nonnulli equidem conjectant librum de Spectaculis abs Tertulliano compositum fuisse in montanismo, quia in illo iis suffragari videtur, qui revelationes petebant (Tertull. |
De Virginibus Velandis | Reditus in Auctori Indicem |
[0887A] | Arbitratur quidem perdoctus Remigius Ceillierus librum de Velandis Virginibus omnium novissimum esse, quia in nullo alio opere, nequidem in libro de corona, ubi cap. |
Fragmenta Varia | Reditus in Auctori Indicem |
[1123D] | [1123D] An peculiariter scripserit Tertullianus librum de Circumcisione, non tam constat atque de Novatiano, cui nominatim liber de Circumcisione inscribitur a B. |
[1125A] | [1125A] An Tertullianus praeter librum adversus Praxean, alium de Trinitate scripserit, merito dubitationem injiciunt haec B. |
[1133C] | [1133C] Duabus de caussis mihi persuasum est librum hunc adversus Apollonium cum sex praecedentibus, non modo latine, sed et primo graece editos. |
[1125B] | Codices, alium de Trinitate [1125B] librum a Tertulliano conscriptum confiteri. |
[1126A] | Codicibus lectionem veterum [1126A] immutamus, maluimus etiam librum de Trinitate inter ea quae desiderantur Tertulliani opera collocare: maxime, cum, etsi idem argumentum latius tractet Novatianus de Patre Deo et Deo Filio; tamen vicissim latius tractetur a Tertulliano adv. |
[1134C] | Dicit [1134C] in eodem libro quadragesimum esse annum, usque ad tempus quo ipse scribebat librum, ex quo haeresis Cataphrygarum habuerit exordium. |
[1131A] | Augustini, ad eumdem librum alludens, [1132A] repromissionibus nihil terrenum vel transitorium exspectamus, sicut Melitani sperant: non nuptiarum copulam, sicut Cerinthus et Marcus delirant; non quod ad cibum vel ad potum pertinet, sicut Papiae auctori, Irenaeus, et Tertullianus, et Lactantius adquiescunt: neque per mille annos post resurrectionem regnum Christi in terra futurum, et sanctos cum illo in deliciis regnaturos speramus, sicut Nepos docuit, qui primam justorum resurrectionem et secundam impiorum confinxit. |
[1128C] | Inde in alteram foeminam impegit, illam virginem Philumenen, postea vero immane prostibulam; cujus signis et prodigiis inductus, librum edidit, quem Phaneroseis Philumenes inscripsit, quam quasi prophetissam sequebatur. |
[1130C] | XVIII in Isaiam, ad eumdem librum alludens, quanta inter homines sententiarum diversitas sit, etc. |
[1123A] | Quo fit magis, ut mihi non probetur cujusdam viri eruditi censura, qui existimabat hunc eumdem esse librum, cum illo qui inscribitur EXHORTATIO AD CASTITATEM. |
[1123B] | [1123B] Hactenus auctor, cujus cum nullum exstet opus, ubi de quatuor illis tractet, mihi prorsus videtur alludere ad librum suo titulo de Fato, utpote quem ab eo conscriptum pateat ex citatione Fulgentii Placiadis, jam olim excusi cum Hygini Mythologiis per verba sequentia: «Nam et Tertullianus in libro quem de Fato scripsit, ita ait: Redde huic fati primum problematis mancipatum, in dict. |
[1123C] | [1123C] An istud referatur ad peculiarem aliquem librum ejus tituli, quod magis tamen probatur, an vero ad tractatum ea de re per aliquot lineas Tertulliani, l. |
[1130D] | De repromissionibus futurorum, et qua ratione intelligenda sit Apocalypsis [1130D] Joannis; quam si juxta literam accipimus, judaizandum est; si spiritualiter, ut scripta est, disserimus, multorum veterum videbimur opinionibus contraire; latinorum, Tertulliani, Victorini, Lactantii; graecorum, ut caeteros praetermittam, Irenaei tantum, Lugdunensis episcopi, faciam mentionem, adversum quem vir eloquentissimus Dionysius, Alexandrinae ecclesiae pontifex, elegantem scribit librum; irridens mille annorum fabulam, et auream atque gemmatam in terris Jerusalem, instaurationem templi, hostiarum sanguinem, otium sabbati, circumcisionis injuriam, nuptias, partus, liberorum educationem, epularum delicias et cunctarum gentium servitutem; rursusque bella, exercitus ac triumphos, et superatorum neces, mortemque centenarii peccatoris. |
[1129A] | Hoc hic annotandum, auctorem librum hunc conscripsisse non modo de paradiso terrestri, in quo Adam fuit conditus, et quo Enoch et Helias translati feruntur, sed etiam et magis ex proposito de paradiso spirituali, quo apostolus Paulus raptus legitur II [1129B] Cor. |
Cooperatorum Veritatis Societas
© 2006 Cooperatorum Veritatis Societas quoad hanc editionem iura omnia asservantur.
Litterula per inscriptionem electronicam: Cooperatorum Veritatis Societas
«Ubi Petrus, ibi Ecclesia, ibi Deus (Ambrosius) ... Amici Veri Ecclesiae Traditionalisti Sunt.»
Divus Pius X Papa: «Notre Charge Apostolique»