Ad Martyres | Reditus in Auctori Indicem |
[0626A] | Ornamentum enim et gloria deputabitur majore quidem titulo, si anima potius cesserit plagis, quam corpus. |
Adversus Gnosticos Scorpiace | Reditus in Auctori Indicem |
[0147A] | Quam poenam timore puniat, nisi quam negator relaturus est, cum corpore et anima occidendus in gehenna? |
[0126A] | Secundum haec et in Deuteronomio (VI): Audi, Israel, Dominus Deus tuus unus est, et: Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et ex tota anima tua, et ex totis viribus tuis; et rursus: Ne obliviscaris Domini Dei tui, qui te eduxit de terra Aegypti et domo servitutis. |
[0135A] | Sed respice compensationem: cum caro et anima dependitur, quibus in homine carius nihil est; alterum manus Dei, alterum flatus; ipsa dependi in profectu, quorum est profectus; ipsa erogari, quae lucrifiant; eadem pretia, quae et merces. |
[0139D] | Quis iste ignium comminator, nisi is, sine cujus voluntate nec passerum alter [0139D] in terram cadit; id est, nec altera ex duabus substantiis hominis, caro aut anima? |
[0135B] | IV, 8), quae Deum scilicet diligens ex totis viribus suis, quibus in martyrio decertat, ex tota anima sua (Matth. |
[0149A] | Sed etsi, inquit, exterior homo noster vitiatur, caro scilicet, vi persecutionum; sed interior renovatur die et die; anima scilicet spe promissionum. |
[0127A] | XIII), exsurrexerit in te, aut somnium somnians, et dederit tibi signum vel ostentum, et evenerit , et dixerit: eamus, et serviamus deis aliis, quos non scitis: ne audiatis sermonem prophetae, aut somniatoris illius; quia tentat vos Dominus Deus vester, an ex toto corde vestro, et ex tota anima [0127B] vestra timeatis eum. |
Adversus Judaeos | Reditus in Auctori Indicem |
[0605B] | Dicit enim Esaias propheta: Sabbata vestra odit anima mea. |
[0599B] | In hac enim lege Adae data, omnia praecepta condita recognoscimus quae postea pullulaverunt data per Moysen, id est, Diliges Dominum Deum tuum de toto corde tuo, et ex tota anima tua (Deut. |
[0634A] | Anima, inquit, vestra meditabitur timorem (Ibid. |
[0630A] | Quis enim alius, nisi qui natus est, ut supra ostendimus, pro eo quod tradita est in mortem anima ejus? |
[0627A] | In concilium eorum ne venerit anima mea, et in stationem eorum ne incubuerint jecora mea: quoniam indignatione sua interfecerunt homines, id est, prophetas; et in concupiscentia sua subnervaverunt taurum [0627B] (Gen. |
Adversus Marcionem | Reditus in Auctori Indicem |
[0479B] | VI): Diliges Deum ex toto corde tuo, et ex tota anima tua, et ex totis viribus tuis; sive quae in proximum: et proximum tuum tanquam te, Creatoris est. |
[0510A] | Age nunc, qui salutem carnis abnuitis, et si quando corpus in hujusmodi praenominatur, aliud nescio quid interpretamini illud, quam substantiam carnis; quomodo Apostolus omnes in novis substantiis, certis nominibus distinxit, et omnes in uno voto constituit salutis, optans ut spiritus noster et corpus et anima sine querela in adventum Domini et salutificatoris nostri Christi conserventur? |
[0386A] | Ita nec Christus omnino sabbatum rescindit, cujus legem tenuit et supra in caussa discipulorum pro anima operatus; esurientibus enim solatium cibi indulsit; et nunc manum aridam curans, factis ubique ingerens (Matt. |
[0495D] | Denique, si non anima, sed caro seminatur in corruptela dum dissolvitur in terram, jam non anima erit corpus animale, sed caro, quae fuit corpus animale. |
[0283A] | Neque propterea Deo id imputandum, quod afflatus Dei sit anima quae delinquit; quia habet quidem anima illas lineas Dei qua immortalis, qua libera sui arbitrii, qua praescia plerumque, qua rationalis; [0283B] tamen et in his imago dumtaxat Dei, non usque ad ipsam vim divinitatis. |
[0295C] | Ipsum quod anima, vocitatus est flatus. |
[0485A] | Si homo, et res, et opus, et imago, et similitudo, et caro per terram, et anima per afflatum Creatoris est; totus ergo in alieno habitat Deus Marcionis, si non Creatoris sumus templum. |
[0295B] | Caeterum non esset anima, sed spiritus; nec homo, qui animam sortitus est, sed Deus. |
[0257C] | Ante anima, quam prophetia. |
[0244A] | Ad hoc beneficium, non onus legis adjuvandum prophetas ordinavit, docentes Deo digna, auferre nequitias de anima, exquirere judicium, et caetera, quae religionis essentiam et [0244B] perfectionem in virtute et bonis operibus locatam evincunt. |
[0275B] | Et posuit Deus hominem in paradiso, quod finxit, non quod flavit; qui caro nunc, non qui anima. |
[0283A] | Neque propterea Deo id imputandum, quod afflatus Dei sit anima quae delinquit; quia habet quidem anima illas lineas Dei qua immortalis, qua libera sui arbitrii, qua praescia plerumque, qua rationalis; [0283B] tamen et in his imago dumtaxat Dei, non usque ad ipsam vim divinitatis. |
[0495C] | Et si habet aliquod proprium corpus anima vel spiritus, ut possit videri corpus animale animam significare, et corpus spiritale spiritum; non ideo animam dicit in resurrectione spiritum [0495D] futurum, sed corpus, quod cum anima nascendo, et per animam vivendo, animale dici capit, futurum spiritale, dum per spiritum surgit in aeternitatem. |
[0385B] | Ut id operis promittens, quod pro anima facturus esset, admoneret eos, quae opera sabbati lex prohiberet, humana scilicet; et quae praeciperet, divina [0385C] scilicet, quae fierent animae omni; dominus sabbati dictus, quia sabbatum, ut rem suam, tuebatur. |
[0490B] | Possum dicere, ipsum qui corporis nostri per multa et diversa membra unitatem charismatum variorum compagini adaequavit, eumdem et corporis humani, et Spiritus Sancti Dominum ostendi, qui meritum charismatum noluerit esse in corpore spiritus, quae nec in corpore humano collocavit, qui de dilectione quoque, omnibus charismatibus praeponenda, Apostolum instruxerit principali praecepto, quod probavit et Christus: Diliges Dominum de totis praecordiis, et totis viribus, et tota anima tua, et proximum tibi tanquam teipsum . |
[0424B] | In haeretico vita solummodo posita est, sine aeternae mentione, ut doctor de ea vita videatur consuluisse, quae in lege promittitur a Creatore longaeva; et Dominus ideo illi secundum legem responsum dedisse [0424B] : Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et ex tota anima tua, et totis viribus tuis; quoniam de lege vitae sciscitabatur. |
[0280A] | Quia suffectura est quodammodo spiritus anima. |
[0269B] | I, 14): Neomenias vestras, et sabbata, et diem magnum non sustineo: ferias et jejunium, et dies festos vestros odit anima mea. |
[0349A] | Pro eo quod tradita est anima ejus in mortem. |
[0274C] | Sed nolo jam de parte majore pereuntium, imperfectum bonitatis arguere deum Marcionis: sufficit ipsos, quos salvos facit, imperfectae salutis inventos, imperfectam bonitatem ejus ostendere: scilicet anima tenus salvos, carne deperditos, quae apud illum non resurgit. |
[0294C] | Quoquo tamen, inquis, modo substantia Creatoris delicti capax invenitur, cum adflatus Dei, id est anima, in homine deliquit. |
[0295B] | In hoc erit imago minor veritate, et adflatus spiritu [0295B] inferior, habens illas utique lineas Dei, qua immortalis anima, qua libera et sui arbitrii, qua praescia plerumque, qua rationalis, capax intellectus et scientiae: tamen et in his imago, et non usque ad ipsam vim divinitatis; sic nec usque ad integritatem a delicto; quia hoc soli Deo cedit, id est veritati; et hoc solum imagini non licet. |
[0382A] | LXI, 10), anima mea in Domino; induit enim me indumentum salutaris, et tunicam jucunditatis velut sponso: circumposuit mihi mitram velut sponsae . |
[0495D] | Denique, si non anima, sed caro seminatur in corruptela dum dissolvitur in terram, jam non anima erit corpus animale, sed caro, quae fuit corpus animale. |
[0510B] | [0510B] Nam et animam posuit et corpus, tam duas res quam diversas: licet enim et animae corpus sit aliquod suae qualitatis, sicut et spiritus; cum tamen et corpus et anima distincte nominantur, habet anima suum vocabulum proprium, non egens communi vocabulo corporis; id relinquitur carni, quae non nominata proprio, communi utatur necesse est. |
[0495D] | Et si habet aliquod proprium corpus anima vel spiritus, ut possit videri corpus animale animam significare, et corpus spiritale spiritum; non ideo animam dicit in resurrectione spiritum [0495D] futurum, sed corpus, quod cum anima nascendo, et per animam vivendo, animale dici capit, futurum spiritale, dum per spiritum surgit in aeternitatem. |
[0296A] | Itaque non per illud jam videri potest anima deliquisse, quod illi cum Deo adfine est, per adflatum: sed per illud quod substantiae accessit, id est per liberum arbitrium; a Deo quidem rationaliter adtributum; ab homine vero, qua voluit agitatum. |
[0295C] | [0295C] Nec tu enim si in tibiam flaveris, hominem tibiam feceris, quamquam de anima tua flaveris, sicut et Deus de spiritu suo. |
[0477A] | I, 14): Neomenias vestras et sabbata et diem magnum non sustinebo: jejunium et ferias et caeremonias vestras odit anima mea; et per Amos (Am. |
[0275B] | II), limum de terra, non animam; anima enim de adflatu: Et factus est homo in animam vivam. |
[0295B] | Sicut enim imago, cum omnes lineas exprimat veritatis, vi tamen ipsa caret, non habens motum; ita et anima imago spiritus, solam vim ejus exprimere non valuit, id est, non delinquendi foelicitatem. |
[0452B] | Si et anima perierat, animae perditio saluti destinatur: caro quae non periit, salva est. |
[0384A] | Neomenias et sabbata vestra odit anima mea. |
[0452B] | Hic cum ex duabus substantiis constet, ex corpore et anima, quaerendum est ex qua substantiae specie periisse videatur. |
[0244C] | Sed a primordio semper agnitus; quippe quem anima et conscientia, etiam ethnica, noverit. |
[0497A] | Ita et corpus carnalium operum vas est, anima est autem quae in illo venenum alicujus mali facti temperat. |
[0275A] | Carens denique anima caro, hactenus peccat. |
[0311A] | Plenus sum; et: Solemnitates, et dies festos , et vestra sabbata odit anima mea . |
[0346C] | In concilium eorum ne venerit anima mea, et in stationem eorum ne incubuerint jecora mea: quia in indignatione sua interfecerunt homines, id est Prophetas, et in concupiscentia sua caeciderunt nervos [0347A] tauro, id est Christo, quem post necem Prophetarum interfecerunt, et suffigendo nervos ejus clavis desaevierunt. |
[0307A] | Ad hoc beneficium, non onus legis adjuvandum, etiam Prophetas eadem bonitas Dei ordinavit, docentes Deo digna: Auferre nequitias de anima, discere benefacere, exquirere judicium, judicare pupillo, et justificare viduam, dirigere quaestiones, fugere improborum contactum, dimittere conflictam in integram, dissipare scripturam injustam (Is. |
[0497A] | Quale autem, ut si anima auctrix operum carnis merebitur Dei regnum, per expiationem eorum quae in corpore admisit, corpus ministrum solummodo, in damnatione permaneat? |
[0414C] | Omnis autem qui illum non audierit, exterminabitur anima ejus de populo suo. |
[0452B] | Si ex corpore, ergo corpus perierat, anima non. |
[0510B] | [0510B] Nam et animam posuit et corpus, tam duas res quam diversas: licet enim et animae corpus sit aliquod suae qualitatis, sicut et spiritus; cum tamen et corpus et anima distincte nominantur, habet anima suum vocabulum proprium, non egens communi vocabulo corporis; id relinquitur carni, quae non nominata proprio, communi utatur necesse est. |
[0429A] | VI, 5): Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo et ex [0429A] tota anima tua, et ex totis viribus tuis, qui te vocavit ex Aegypto. |
Adversus Marcionem Libri Quinque | Reditus in Auctori Indicem |
[1061A] | Abstinet aut patitur pro nomine vulnera vere, Verus surgit homo, vere mors victa silebit; Sed non pars hominis anima, sua parte relicta, Percipiet palmam, socia quam carne laborans In stadio luctata, simul conjuncta meretur. |
[1061B] | Ergo hominis anima placuit Deo fortibus actis? |
Adversus Praxeam | Reditus in Auctori Indicem |
[0172A] | Vidi, inquit Jacob, Deum facie ad faciem, et salva facta est anima mea (Gen. |
Adversus Valentinianos | Reditus in Auctori Indicem |
[0567A] | Audisti Conversionem, genus aliud Passionis; ex hac omnis anima hujus mundi dicitur constitisse, etiam ipsius Demiurgi, id est Dei nostri. |
[0587A] | Humana vero gens in hoc exitus ibit; choicae et materialis notae, in totum interitum: quia omnis caro foenum, et anima mortalis apud illos, nisi quae salutem fide invenerit. |
Apologeticus Adversos Gentes Pro Christianis | Reditus in Auctori Indicem |
[0523A] | Ideoque repraesentabuntur et corpora, quia neque pati quicquam potest anima sola sine stabili materia, id est carne; et quod omnino de judicio Dei pati debent animae, non sine carne meruerunt, intra quam omnia egerunt. |
[0472A] | Itaque qui animo animaque miscemur, nihil de rei communicatione dubitamus. |
[0444A] | Haec ab alio orare non possum, quam a quo scio me consecuturum, quoniam et ipse est qui [0444A] solus praestat, et ego sum cui impetrare debetur, famulus ejus, qui eum solum observo, qui propter disciplinam ejus occidor, qui ei offero opimam et majorem hostiam, quam ipse mandavit, orationem de carne pudica, de anima innocenti, de spiritu sancto profectam. |
Carmen De Jona Et Ninive | Reditus in Auctori Indicem |
[1110A] | Nauticus interea geminus clamor omnia tentat, Pro rate proque anima, spiras mundare morantes Oblaqueare mithram, clavorum stringere nisus, Vel reluctantes impellere pectore gyras: Pars maris interni puteum graveolere vicissim. |
[1113A] | Huic fluctus, illinc flatus redduntur amici, Securamque viam placida signante carina, Candida caeruleo florent vestigia sulco, Nautae tum Domino laeti venerando timorem Sacrificant grates Navigat et vates alio susceptus Jonas [1113A] Navigio fluctumque secat sub fluctibus imis, Sisara velificans, anima inspirata ferina, Conclusus, neque tinctus aquis, maris intimus exter [1114A] Inter semesas classes resolutaque corpora putri Digesta, sua jam vel va. |
Carmina Tertulliano Adscripta | Reditus in Auctori Indicem |
[1051A] | De Anima, cap. |
De Anima | Reditus in Auctori Indicem |
[0664A] | Ita cum de anima et spiritu agitur, ipsa erit anima spiritus, sicut ipsa dies lux. |
[0661C] | Quidam enim volunt, aliam illi substantiam naturalem inesse, spiritum; quasi aliud sit vivere, quod venit ab anima; aliud spirare, [0662A] quod fiat a spiritu: nam et animalibus non omnibus utrumque adesse. |
[0684A] | Quod si uniformis natura anima ab initio in Adam, ante tot ingenia, ergo non multiformis per tot ingenia; jam nec triformis, ut adhuc trinitas valentiniana caedatur, quae nec ipsa in Adam recognoscitur. |
[0661B] | A primordio enim in Adam concreta et configurata corpori anima, ut totius substantiae, ita et conditionis istius semen effecit. |
[0667A] | Caeterum, si discretio admittitur, ut substantia duae res sint, animus atque anima, alterius erit et passio, et sensus, et sapor omnis, et actus, et motus: alterius autem otium, et quies et stupor, et nulla jam causa; et aut animus vacabit, aut anima. |
[0712B] | Si enim in seminibus utriusque substantiae aliquam intercapedinem eorum conceptus admitteret, ut aut caro, [0712B] aut anima prior seminaretur, esset etiam sexus proprietatem alteri substantiae adscribere per temporalem intercapedinem seminum; ut aut caro animae, aut anima carni insculperet sexum: quoniam et Apelles, non pictor, sed haereticus, ante corpora constituens animas viriles ac muliebres, sicut ab Philumena didicit, utique carnem, ut posteriorem, ab anima facit accipere sexum. |
[0655A] | Ita etiam ipse Soranus plenissime super anima commentatus quatuor voluminibus, et cum omnibus philosophorum sententiis expertus, corporalem animae substantiam [0655B] vindicat, etsi illam immortalitate fraudavit. |
[0643A] | Animum item ab anima non separari, utpote qui non aliud quam suggestus, sive ornatus sit animae quo [0643B] sapit: idque contra Anaxagoram et Aristotelem, quorum ille commiscibilem, iste passibilem animum negabat. |
[0643B] | Hegemonicon interim, id est, summum in anima gradum sapientialem, contraquam sentiebant Asclepiades et Dicaearchus, cum Platone et Aristotele agnosci etiam a Christianis, idque in recessu cordis. |
[0694B] | Decebat, si forte, sine anima nasci, qui fuerant non rite concepti; sed et illi vivunt, in suo quisque utero. |
[0644D] | Pubertatem quoque, uti in corpore, ita et anima, simul exsurgere suggestu sensuum; et etiam ciborum concupiscentiam esse in anima, sed necessitate [0645A] corporis, non sui proprietate, ne quis hinc mortalem credat. |
[0645B] | De somniis quoque, et accidentibus somni, quatenus ab extasi differunt, dicendum; quibus significatur anima perpetuo negotiosa, quod immortalitatis est ratio; in quibus interim non magis ob stupri visionem damnabimur, quam ob martyrii coronabimur. |
[0688A] | Nec hoc jam in dubium deducetur, an tam divina anima memoriam potuerit amittere; sed an quam amiserit, recuperare denuo possit. |
[0661A] | Sed quoniam omne tenue atque perlucidum aeris aemulum est, hoc erit anima, qua flatus est et spiritus tradux. |
[0660B] | Si enim corpus anima, sine dubio inter illa quae supra sumus professi. |
[0664A] | Ita cum de anima et spiritu agitur, ipsa erit anima spiritus, sicut ipsa dies lux. |
[0689B] | Si tempus in caussa est oblivionis, cur, ex quo anima corpori inducitur, memoria delabitur, quasi exinde tempus anima sustineat, quae sine dubio prior corpore, non fuit utique sine tempore? |
[0664B] | Ille enim, adversus ipsius Scripturae fidem, flatum in spiritu vertit: ut dum incredibile est, spiritum Dei in delictum, et mox in judicium devenire, ex materia potius anima credatur, quam ex Dei spiritu. |
[0665A] | Primo enim anima, id est flatus, populo in terra incedenti, id est in carne carnaliter agenti, postea spiritus eis qui terram calcant, id est opera carnis subigunt: quia et Apostolus (I Cor. |
[0689B] | Si tempus in caussa est oblivionis, cur, ex quo anima corpori inducitur, memoria delabitur, quasi exinde tempus anima sustineat, quae sine dubio prior corpore, non fuit utique sine tempore? |
[0675A] | Ita et sensus ex anima est, et opinio ex sensu, et anima totum. |
[0660A] | Forte nescio quid de anima disserueramus, cum ea soror in spiritu esset. |
[0668A] | Ipsi postremo philosophi, ipsique medici, quamvis de animo quoque disputaturi, faciem tamen operis frontemque materiae [0668A] de anima unusquisque proscripsit. |
[0645B] | Nam quod de Hermotimo scribunt, anima illum in somno caruisse, id subornatum; uti somnus, non otium animae, sed secessio crederetur. |
[0651B] | II, 19), nihil [0651B] omnino cum philosophis super anima quoque experiremur, patriarchis, ut ita dixerim, haereticorum. |
[0655A] | Igitur si constat incorporalia quoque a corporalibus comprehendi, cur non et anima, quae corporalis, ab incorporalibus renuntietur? |
[0750C] | Quotiens item corpore adflicto furtivum sibi anima gaudium exquirit, et a corporis importuna tunc societate secedit! |
[0740A] | Plane ad immortalitatem animae hic quoque protegendam in mentione [0740A] mortis aliquid de ejuscemodi exitu interstruam, in quo paulatim ac minutatim anima dilabitur: habitum enim sustinens defectionis, abducitur, dum absumi videtur, et conjecturam praestat interitus de excessus temperatura. |
[0712A] | Anima in utero seminata pariter cum carne, pariter cum ipsa sortitur et sexum, ita pariter in caussa sexus neutra substantia teneatur. |
[0654A] | Quod si non capit animale corpus dici aut inanimale quod est anima, quomodo [0654B] provocabitur ad animalium et inanimalium corporum formam? |
[0689B] | Si aliquando post, ergo illo in spatio ante tempora oblivionis memor adhuc aget anima, et quale est, ut postea obliviscatur, et rursus postea recordetur? |
[0751A] | Adeo novit et apud inferos anima et dolere et gaudere sine carne; quia et in carne illaesa si velit dolet, et laesa si velit gaudet. |
[0752A] | Ad omnem, ut arbitror, humanam super anima opinionem, ex doctrina fidei congressi, [0752B] justae dumtaxat ac necessariae curiositati satisfecimus. |
[0647A] | Quid enim liquido saperet [0647A] anima tunc Socratis, jam sacro navigio regresso, jam cicutis damnationis exhaustis, jam morte praesente, utique consternata ad aliquem motum secundum naturam, aut externata, si non secundum naturam. |
[0667A] | Caeterum, si discretio admittitur, ut substantia duae res sint, animus atque anima, alterius erit et passio, et sensus, et sapor omnis, et actus, et motus: alterius autem otium, et quies et stupor, et nulla jam causa; et aut animus vacabit, aut anima. |
[0653C] | Igitur corpus anima, quae, nisi corporalis, corpus non derelinqueret. |
[0704A] | Quomodo ergo anima hominis complebit elephantum? |
[0671A] | V), qui viderit faeminam ad concupiscendum, jam adulteravit in corde; simul utrumque dilucet, et esse principale in anima, quo intentio divina conveniat, id est, vim sapientialem atque vitalem (quod enim sapit, vividum est), et in eo [0671B] thesauro corporis haberi, ad quem Deus respicit: ut neque extrinsecus agitari putes principale istud secundum Heraclitum, neque per totum corpus ventilari secundum Moschionem, neque in capite concludi secundum Platonem, neque in vertice potius praesidere secundum Xenocratem, neque in cerebro cubare secundum Hippocratem; sed nec circa cerebri fundamentum ut Herophilus, nec in membranulis ut Strato et Erasistratus, nec in superciliorum meditullio ut Strato Physicus, nec in tota [0672A] lorica pectoris ut Epicurus. |
[0712B] | Si enim in seminibus utriusque substantiae aliquam intercapedinem eorum conceptus admitteret, ut aut caro, [0712B] aut anima prior seminaretur, esset etiam sexus proprietatem alteri substantiae adscribere per temporalem intercapedinem seminum; ut aut caro animae, aut anima carni insculperet sexum: quoniam et Apelles, non pictor, sed haereticus, ante corpora constituens animas viriles ac muliebres, sicut ab Philumena didicit, utique carnem, ut posteriorem, ab anima facit accipere sexum. |
[0665A] | Et anima enim flatus factus ex spiritu. |
[0671A] | Sed plures et philosophi adversus Dicaearchum, Plato, Strato, Epicurus, Democritus, Empedocles, Socrates, Aristoteles; et medici adversus Andream et Asclepiadem, Herophilus, Erasistratus, Diocles, Hippocrates, et ipse Soranus; jamque omnibus plures christiani, qui apud Deum de utroque [0671A] ducimur, et esse principale in anima, et certo in corporis recessu consecratum. |
[0663B] | Si enim duo sunt, anima et spiritus, dividi possunt, ut divisione [0663C] eorum, alterius discedentis, alterius immanentis, mortis et vitae concursus eveniat. |
[0644D] | Pubertatem quoque, uti in corpore, ita et anima, simul exsurgere suggestu sensuum; et etiam ciborum concupiscentiam esse in anima, sed necessitate [0645A] corporis, non sui proprietate, ne quis hinc mortalem credat. |
[0663B] | Denique, si separas spiritum et animam, separa et opera: agant in discreto aliquid ambo, seersum anima, scorsum spiritus: anima sine spiritu vivat, spiritus sine anima spiret; alterum relinquat corpora, alterum remaneat, mors et vita conveniant. |
[0643D] | Etsi autem uniformis anima, foetu tamen ingeniorum multiformem, pro conditione coeli et soli, pro ratione operis et curae, pro temporum eventu, pro licentia casuum, et corporis etiam valetudine; ut ne de fati necessitate quid dicatur, de qua suo titulo disseruerit. |
[0663B] | Denique, si separas spiritum et animam, separa et opera: agant in discreto aliquid ambo, seersum anima, scorsum spiritus: anima sine spiritu vivat, spiritus sine anima spiret; alterum relinquat corpora, alterum remaneat, mors et vita conveniant. |
[0643B] | Cum autem dividitur anima in partes a Platone aut aliis, vires et efficacias et operas diversas intelligi, sicuti de quibusdam etiam Aristoles indicavit, utpote etiam ipse cum aliis plerisque unitatem animae agnoscens. |
[0663B] | Denique, si separas spiritum et animam, separa et opera: agant in discreto aliquid ambo, seersum anima, scorsum spiritus: anima sine spiritu vivat, spiritus sine anima spiret; alterum relinquat corpora, alterum remaneat, mors et vita conveniant. |
[0658A] | Aiunt enim et idcirco animam incorporalem renuntiandam, quia, digressa ea, graviora efficiantur corpora defunctorum, cum leviora esse deberent, unius corporis pondere exempto, si anima corpus. |
[0679B] | Hoc inde firmatur, quod, anima digressa, nec animus in homine inveniatur: ita illam ubique sequitur, a qua nec in fine [0679C] subremanet. |
[0737B] | Dividetur autem mors, si et anima, superfluo scilicet animae quandoque morituro. |
[0726B] | Ecce rursus urgemur, etiam de ipsorum somniorum retractatu, quibus anima jactatur, exprimere. |
[0653B] | Denique Zeno consitum spiritum definiens animam, hoc modo instruit: Quo, inquit, digresso animal emoritur, corpus [0653B] est; consito autem spiritu digresso, animal emoritur; ergo consitus spiritus corpus est: consitus autem spiritus anima est; ergo corpus est anima. |
[0679B] | Si ab anima, ubi erit animus? |
[0663B] | Utrumque si sine anima decurrere potuisset, non fuisset animae spirare, sed solummodo vivere. |
[0664A] | Distinguunt substantias opera: et quanto nunc firmius est, ut unum [0664A] credas, cum distantiam non das, ut ipsa sit anima spiritus, dum ipsius est spirare, cujus et vivere! |
[0645A] | Atquin mortis quoque tractatum ad nos pertinere (secus quam Epicurus sentit) in qua anima consummat. |
[0653B] | Denique Zeno consitum spiritum definiens animam, hoc modo instruit: Quo, inquit, digresso animal emoritur, corpus [0653B] est; consito autem spiritu digresso, animal emoritur; ergo consitus spiritus corpus est: consitus autem spiritus anima est; ergo corpus est anima. |
[0673A] | Caeterum, cum idem [0673A] Plato solum rationale dicat, ut in anima Dei ipsius, si nos etiam irrationale naturae adscribimus quam a Deo anima nostra sortita est, aeque irrationale de Deo erit, utpote naturale, quia naturae Deus auctor est. |
[0653B] | Igitur anima corpus, ex [0653C] corporalium passionum communione. |
[0657A] | Si enim non haberet anima corpus, non caperet imago animae imaginem corporis: nec mentiretur de corporalibus membris Scriptura, si non erant. |
[0746C] | Aut si hic necesse [0746C] erit ea tempora impleri quae fuerant destinata, num et ordinem vitae quam sortita sunt tempora pariter cum illis hic destinatum, pariter hic anima decurret, ut et studeat ab infantia, pueritiae delegata; et militet ab adolescentia, juventae excitata; et censeat a juventa, senectae ponderata; et foenus exprimat [0747A] et agrum urgeat, naviget, litiget, nubat, laboret, aegritudines obeat; et quaecumque illam cum temporibus manebant tristia ac laeta? |
[0653C] | Sed et Chrysippus manum ei porrigit, constituens corporalia ab incorporalibus derelinqui omnino non posse, quia nec contingantur ab eis; unde et Lucretius: Tangere enim et tangi, nisi corpus, nulla potest res; derelicto autem corpore ab anima, affici morte. |
[0721B] | De somno prius disputemus; post, mortem qualiter anima decurrat. |
[0696A] | Denique, ut adhuc verecundia magis pericliter quam probatione, in illo ipso voluptatis ultimo aestu quo genitale virus expellitur, nonne aliquid de anima quoque sentimus exire, atque adeo marcescimus et devigescimus cum lucis detrimento? |
[0726A] | Et quomodo, inquis, memor est somniorum anima, scilicet quam compotem esse non licet? |
[0654A] | Non enim potest anima animale corpus dici, aut inanimale; cum ipsa sit quae aut faciat corpus animale, si adsit; aut inanimale, si absit ab illo. |
[0675A] | Denique carens anima corpus, carebit et sensu. |
[0654A] | Anima enim dicitur substantiae suae nomine. |
[0644A] | Dum deinceps quaeritur unde anima, haereticos quosdam non recte eam e coelis deferre, atque eodem indubitate redituram asserere, quorum omnium condimentarium Plato. |
[0675A] | Ita et sensus ex anima est, et opinio ex sensu, et anima totum. |
[0740B] | At ubi longa mors, prout deseritur anima, ita et deserit; [0740C] non tamen conciditur hac facie, sed extrahitur; et dum extrahitur, postremitatem suam partem videri facit. |
[0679A] | Si corporalia quidem sentiuntur, incorporalia vero intelliguntur, rerum genera diversa sunt, non domicilia sensus et intellectus, id est, non anima et animus. |
[0741B] | Quo igitur deducetur anima, jam hinc reddimus. |
[0750C] | Semper autem exspectat anima corpus, ut doleat, aut gaudeat? |
[0696A] | Ex adflatu Dei anima: quid aliud adflatus Dei, quam vapor spiritus? |
[0703C] | Quomodo igitur illa anima quae terris inhaerebat, nullius sublimitatis, nullius profunditatis intrepida, ascensu etiam scalarum fatigabilis, submersu etiam piscinarum strangulabilis, aeri postea [0704A] insultabit in aquila, aut mari postea desultabit in anguilla? |
[0656B] | Dolet apud inferos anima cujusdam, punitur in flamma, et cruciatur in lingua, et de digito animae felicioris implorat solatium roris. |
[0654C] | Ecce enim, incorporalia ostendo corporalibus sensibus subjici, sonum auditui, colorem conspectui, odorem odoratui: quorum exemplo etiam anima corpori accedit, ne dicas idcirco ea per corporales [0655A] renuntiari sensus, quia corporalibus accedant. |
[0679B] | Si ab animo, ubi erit anima? |
[0743A] | Quo ergo anima modo exhalabit in coelum, Christo illic adhuc sedente ad dexteram Patris, nondum Dei jussu per tubam archangeli audito [0744A] , nondum illis quos Domini adventus in saeculo invenerit obviam ei creptis in aerem, cum his qui mortui in Christo primi resurgent? |
[0720B] | Propterea nulla anima sine crimine, quia nulla sine boni semine. |
[0720B] | Itaque, sicut lumen aliquo obstaculo impeditum, manet, sed non comparet, si tanta densitas obstaculi fuerit; ita et bonum [0720B] in anima a malo oppressum, pro qualitate ejus, aut in totum vacat, occultata luce, aut qua datur radiat, inventa libertate. |
[0675A] | Et unde sensus, si non ab anima? |
[0656A] | Adeo sic quoque anima corporalis, si et artibus ali creditur. |
[0679B] | Nam et cum dementit homo, dementit anima, non peregrinante, sed compatiente tunc animo. |
[0750C] | Quotiens, illaeso corpore, anima sola torquetur bile, ira, taedio, plerumque nec sibi noto! |
[0703B] | Contendo enim, ex quacumque substantia supradicta constitisset humana anima, non potuisse eam in tam contraria unicuique substantiae animalia reformari, et censum eis de sua translatione conferre, a quibus excludi ac respui magis haberet, quam admitti [0703C] et capi; nomine hujus primae contrarietatis, quae substantivi status diversitatem committit, tunc et reliquae per consequentem ordinem cujusque naturae. |
[0724B] | Anima, ut aiunt, in somno carebat, quasi per occasionem vacaturi hominis proficiscente de corpore. |
[0724B] | Regressa anima tardius, credo, homicidium sibi imputavit. |
[0732A] | Tertia species erunt somnia, quae sibimet ipsa anima videtur inducere ex intentione circumstantiarum. |
[0673A] | Caeterum, cum idem [0673A] Plato solum rationale dicat, ut in anima Dei ipsius, si nos etiam irrationale naturae adscribimus quam a Deo anima nostra sortita est, aeque irrationale de Deo erit, utpote naturale, quia naturae Deus auctor est. |
[0680A] | Nunc de anima titulus, et intellectu non insidiose praeferendo locus. |
[0679A] | Si vero ab anima corporalia sentiuntur, jam ergo intellectualis est vis animae, [0679B] non tantum sensualis: nam dum sentit, intelligit; quia si non intelligit, nec sentit. |
[0648B] | Haec sapientia de schola coeli deos quidem saeculi negare liberior, quae nullum Aesculapio gallinaceum reddi jubens praevaricetur, nec nova inferens daemonia, sed vetera depellens; nec adolescentiam vitians, sed omni bono pudoris informans, ideoque non unius urbis, sed universi orbis iniquam sententiam sustinens pro nomine veritatis, tanto scilicet perosioris quanto plenioris, ut et mortem non de poculo per habitum jocunditatis absorbeat, sed de patibulo et vivicomburio per omne ingenium crudelitatis exhauriat, interea in isto tenebrosiore carcere saeculi inter [0648B] suos Cebetas et suos Phaedonas, si quid de anima examinandum est, ad Dei regulas dirigat. |
[0692B] | Unde illis anima, quibus aeris rigor nullus? |
[0654B] | Anima autem movet corpus, et conatus ejus extrinsecus, foris parent. |
[0693B] | Cur autem et veteres astrologi genituram hominis ab initio conceptus digerebant, si non exinde et anima est, ad quam aeque pertinet si quid est flatus? |
[0691B] | Si livor ac rubor sanguinis passio est, sine anima non erit sanguis: si valetudo animae accessio est, sine anima non erit valetudo: si alimonia, inedia, crementa, decrementa, pavor, motus, tractatio est animae, his qui fungitur, vivet. |
[0746B] | Quo ergo pacto potest infantis anima hic transigere praerepta tempora, ut octogenaria resurgat in corpore mensis unius? |
[0745C] | Caeterum, quam vanum ut anima corporis justa sustineat, quasi aliquid ex illis ad inferos avehat? |
[0695A] | Exinde enim vita, quo anima: pariter ergo in vitam compinguntur, quae pariter in mortem separantur. |
[0740A] | Dum igitur haec ex propria quaque injuriae caussa vastantur in corpore, adusque ultimam eversionem, et rescissionem vitalium, id est naturalium finium, situum, officiorum, necessario et anima, dilabentibus paulatim instrumentis, et domiciliis, et spatiis suis, paulatim et ipsa migrare [0740B] compulsa, deducitur in diminutionis effigiem; non alio modo, quam quo et aurigam ipsum quoque defecisse praesumitur, cum vires equorum defatigatio denegavit, quantum de dispositione destituti hominis, non de passionis veritate. |
[0739B] | Sed quo deinde anima nuda et explosa divertit, sine dubio prosequemur ex ordine. |
[0737B] | Caeterum, anima indivisibilis, ut immortalis, etiam mortem indivisibilem exigit credi, non quasi immortali, sed quasi indivisibili animae indivisibiliter accidentem. |
[0701A] | Si decrescit foris anima retrograda aetate, quanto magis erat ut progressior reverteretur mille post annis? |
[0706B] | Namque [0706B] illa sicarium variis et exquisitis, etiam praeter naturam eruditis feris dissipant, et quidem viventem, imo nec facile morientem, curata mora finis ad plenitudinem poenae: sed et si anima praefugerit ultimo gladio, ne corpus quoque evaserit ferrum, nihilominus jugulo ventreque confossis, costisque transfixis, compensatio proprii facinoris exigitur; inde in ignem datur, ut et sepultura puniatur: aliter denique non licet. |
[0654A] | Anima autem nec intrinsecus movebitur, ut quae non sit inanimalis; nec extrinsecus, ut quae ipsa potius moveat corpus. |
[0691B] | Si livor ac rubor sanguinis passio est, sine anima non erit sanguis: si valetudo animae accessio est, sine anima non erit valetudo: si alimonia, inedia, crementa, decrementa, pavor, motus, tractatio est animae, his qui fungitur, vivet. |
[0722C] | Porro, somnum ratio praeit, tam aptum, tam utilem, [0722C] tam necessarium, ut absque illo nulla anima sufficiat: recreatorem corporum, redintegratorem virium, probatorem valetudinum, pacatorem operum, medicum laborum; cui legitime fruendo dies cedit, nox [0723A] legem facit, auferens rerum etiam colorem. |
[0732A] | Ea autem quae neque a Deo, neque a daemonio, neque ab anima videbuntur accidere, et praeter opinionem, et praeter interpretationem, et praeter enarrationem facultatis, ipsi proprie ecstasi et rationi ejus separabuntur. |
[0746B] | Adhuc addam: ecce obiit (verbi gratia) infans sub uberum fontibus, puta nunc puer investis, puta vesticeps, qui tamen octoginta annos victurus fuisset: hos praereptos ut anima ejus hic post mortem transigat, quale est? |
[0675A] | Absciderunt et opinionem a sensu, et sensum ab anima. |
[0721A] | [0721A] De morte jam superest, ut illic materia ponat, ubi ipsa anima consummat: quamquam Epicurus vulgari satis opinione negarit mortem ad nos pertinere. |
[0719B] | Caeterum, quid caro sine anima, perinde in operatione probitatis, justitiae, tolerantiae, pudicitiae? |
[0719A] | Et ministerium, non quale servus, vel minor amicus, animalia nomina, sed quale calix, vel quid aliud ejusmodi corpus, non anima. |
[0706A] | Si ita judicabitur, nonne illa anima plus solatii quam supplicii relatura est? |
[0679B] | Putabis quidem abesse animum ab anima, si quando animo ita afficimur, ut nesciamus nos vidisse quid, vel audisse, quia alibi fuerit animus; adeo contendam, imo ipsam animam nec vidisse, nec audisse, quia alibi fuerit cum sua vi, id est, animo. |
[0712B] | Si enim in seminibus utriusque substantiae aliquam intercapedinem eorum conceptus admitteret, ut aut caro, [0712B] aut anima prior seminaretur, esset etiam sexus proprietatem alteri substantiae adscribere per temporalem intercapedinem seminum; ut aut caro animae, aut anima carni insculperet sexum: quoniam et Apelles, non pictor, sed haereticus, ante corpora constituens animas viriles ac muliebres, sicut ab Philumena didicit, utique carnem, ut posteriorem, ab anima facit accipere sexum. |
[0672B] | Irrationale autem posterius intelligendum est, ut quod acciderit ex serpentis instinctu, ipsorum illud transgressionis admissum, atque exinde inoleverit et coadoleverit in anima ad instar jam naturalitatis, quia statim in naturae primordio accidit. |
[0711A] | Caeterum, apud Carpocratem, si omnium facinorum debitrix anima est, quis erit inimicus et adversarius ejus intelligendus? |
[0680C] | Volunt infantiam sola anima contineri, qua tantummodo vivat, non ut pariter sapiat; quia nec omnia sapiant quae vivant: denique, arbores vivere, nec tamen sapere, secundum Aristotelem, et si quis alius substantiam animalem in universa communicat, quae apud nos in homine privata res est, non modo [0681A] ut Dei opus, quod et caetera, sed ut Dei flatus, quod haec sola, quam dicimus cum omni instructu suo nasci. |
[0719B] | Caro igitur increpatur in Scripturis, quia nihil anima sine carne in operatione libidinis, gulae, vinolentiae, saevitiae, idololatriae, caeterisque carnalibus, non sensibus, sed effectibus. |
[0666B] | Cum enim animam passibilem constet eorum quae sortita est pati; aut per animum et cum animo patietur, si concreta est animo (non potest animus impassibilis induci); aut si non per animum nec cum animo patietur anima, non erit concreta illi, cum quo nihil, et qui nihil patitur. |
[0696A] | Et si frigidum nomen est anima Graecorum, quare corpus, exempta ea, friget? |
[0666B] | Porro si nihil per illum et cum illo anima patietur, jam nec sentiet, nec sapiet, nec movebitur per illum, ut volunt. |
[0670A] | [0670A] In primis an sit aliquis summus in anima gradus vitalis, et sapientalis, quod ηγεμονικον appellant, id est principale, si negetur, totus animae status periclitatur. |
[0719A] | [0719A] Ita omnis anima eo usque in Adam censetur (Rom. |
[0693A] | Quod si qui, ut Plato, perinde non putat duas animas in unum convenire, sicut nec corpora, ego illi non modo duas animas in unum congestas ostendissem, sicut et corpora in foetibus, verum et alia multa cum anima conserta, daemonis scilicet, nec unius, ut in Socrate ipso; verum et septenarii spiritus, ut in Magdalena; et legionarii numeri, ut in Geraseno, quo facilius anima cum anima conseretur ex societate substantiae, quam spiritus nequam ex diversitate naturae. |
[0681C] | Vivant ut philosophi volunt; sapiant ut philosophi nolunt; intelligat et infantia ligni; quo magis hominis, cujus anima, [0682A] velut surculus quidam ex matrice Adam in propaginem deducta, et genitalibus foeminae foveis commendata cum omni sua paratura, pullulabit tam intellectu quam et sensu? |
[0660A] | Post transacta solemnia, dimissa plebe, quo usu solet nobis renuntiare quae viderit (nam et diligentissime digeruntur, ut etiam probentur): Inter caetera, inquit, ostensa est mihi anima corporaliter, et spiritus videbatur, sed non inanis et vacuae qualitatis, imo quae etiam teneri repromitteret, tenera, et lucida, et acrei coloris, et forma per omnia humana. |
[0716C] | Auferenda est enim argumentatoris occasio, qui quod anima desiderare videatur alimenta, [0717A] hinc quoque mortalem eam intelligi cupit, quae cibis sustineatur, denique derogatis eis evigescat, postremo substractis intercidat. |
[0650C] | Habuit et philosophia libertatem ingenii, et medicina necessitatem artificii ad extendendos [0650C] de anima retractatus: late quaeruntur incerta, [0651A] latius disputantur praesumpta. |
[0693A] | Quod si qui, ut Plato, perinde non putat duas animas in unum convenire, sicut nec corpora, ego illi non modo duas animas in unum congestas ostendissem, sicut et corpora in foetibus, verum et alia multa cum anima conserta, daemonis scilicet, nec unius, ut in Socrate ipso; verum et septenarii spiritus, ut in Magdalena; et legionarii numeri, ut in Geraseno, quo facilius anima cum anima conseretur ex societate substantiae, quam spiritus nequam ex diversitate naturae. |
[0715A] | Perinde nunc, et a nativitate defendimus, imprimis quod simul crescunt, sed diversa ratione pro generum conditione; caro modulo, anima ingenio, caro habitu, anima sensu. |
[0703C] | Nam et sedes alias humana anima sortita est, et victus, et instructus, et sensus, et affectus, et concubitus, et foetus; item ingenia; tum opera, gaudia, taedia, vitia, cupidines, voluptates, valetudines, medicinas; suos postremo, et vitae modos, et exitus mortis. |
[0751A] | Sed nec omnia opera cum carnis ministerio anima partitur; nam et solos cogitatus et nudas voluntates censura divina persequitur (Matth. |
[0715A] | Perinde nunc, et a nativitate defendimus, imprimis quod simul crescunt, sed diversa ratione pro generum conditione; caro modulo, anima ingenio, caro habitu, anima sensu. |
[0657A] | Sed quamobrem, si nihil anima sub terris? |
[0657A] | Igitur si quid tormenti sive solatii anima praecerpit [0657B] ia carcere seu diversorio inferum, in igni, vel in sinu Abrahae, probata erit corporalitas animae. |
[0703A] | Sive enim ignis anima, sive aqua, sive sanguis, sive spiritus, sive aer, sive lumen, recogitare debemus contraria quaeque singulis speciebus animalia: igni quidem ea quae rigent, colubros, stelliones, salamandras; et jam quaecumque de aemulo producentur elemento, de aqua scilicet, perinde contraria, utique illa, quae arida et exsuccida: denique siccitatibus gaudent locustae, papiunculi, chamaeleontes. |
[0717A] | De iderabit igitur cibos anima, sibi quidem ex caussa neces itatis, carni vero ex natura proprietatis. |
[0705A] | Sic et si saeva bestia vel proba vocetur homo, sed non eadem anima. |
[0704A] | Necesse est enim et corpus omne anima compleri, et animam omnem corpore obduci. |
[0658B] | Caeterum est invisibilis [0658B] anima, et pro conditione corporis sui, et pro proprietate substantiae, et pro natura etiam eorum quibus invisibilis esse sortita est. |
[0711B] | I) Et ipse, inquit, praecedet coram populo in virtute et spiritu Heliae, non in anima ejus, nec in carne. |
[0717A] | Certe enim domus animae caro est, et inquilinus carnis anima. |
[0722A] | Perit anima si minoratur. |
[0693A] | Quod si qui, ut Plato, perinde non putat duas animas in unum convenire, sicut nec corpora, ego illi non modo duas animas in unum congestas ostendissem, sicut et corpora in foetibus, verum et alia multa cum anima conserta, daemonis scilicet, nec unius, ut in Socrate ipso; verum et septenarii spiritus, ut in Magdalena; et legionarii numeri, ut in Geraseno, quo facilius anima cum anima conseretur ex societate substantiae, quam spiritus nequam ex diversitate naturae. |
De Baptismo Et De Poenitentia | Reditus in Auctori Indicem |
[1150B] | In spiritu, seu in anima; peccatum enim, sola voluntate perpetratur, et in anima maculam spiritualem, quae Scholasticis peccatum habituale dici solet, relinquit. |
[1150B] | In spiritu, seu in anima; peccatum enim, sola voluntate perpetratur, et in anima maculam spiritualem, quae Scholasticis peccatum habituale dici solet, relinquit. |
[1150C] | Peccati, nisi improprie dicti, rationem habet; quia tamen, ut rursus in scholis loquuntur, actiones sunt suppositorum, ac proinde non sola anima, sed totus homo, ceu ipsum suppositum, ex corpore et anima constans, in carne, ac per carnem peccat, inde etiam, propter intimam animae cum corpore unionem nimirum, tum culpae, tum poenae reatus quodammodo ad ipsum corpus, seu carnem, protenditur, adeo ut non quidem corpus per se, et propter se, sed anima in corpore, et per corpus, itaque totus homo, qui peccavit, puniatur. |
[1150C] | Peccati, nisi improprie dicti, rationem habet; quia tamen, ut rursus in scholis loquuntur, actiones sunt suppositorum, ac proinde non sola anima, sed totus homo, ceu ipsum suppositum, ex corpore et anima constans, in carne, ac per carnem peccat, inde etiam, propter intimam animae cum corpore unionem nimirum, tum culpae, tum poenae reatus quodammodo ad ipsum corpus, seu carnem, protenditur, adeo ut non quidem corpus per se, et propter se, sed anima in corpore, et per corpus, itaque totus homo, qui peccavit, puniatur. |
[1150C] | Peccati, nisi improprie dicti, rationem habet; quia tamen, ut rursus in scholis loquuntur, actiones sunt suppositorum, ac proinde non sola anima, sed totus homo, ceu ipsum suppositum, ex corpore et anima constans, in carne, ac per carnem peccat, inde etiam, propter intimam animae cum corpore unionem nimirum, tum culpae, tum poenae reatus quodammodo ad ipsum corpus, seu carnem, protenditur, adeo ut non quidem corpus per se, et propter se, sed anima in corpore, et per corpus, itaque totus homo, qui peccavit, puniatur. |
[1150D] | Ab ea videlicet macula, quam in anima, sibi intime innexa, contraxit. |
[1157C] | De Anima, c. |
[1159C] | Itaque anima attributa Dei in se, [1159D] velut speculo quodam, relucentia exhibet. |
[1159D] | Anima, quae intra corpus est) significabatur, quando dictum est: Fecit Deus hominem ad imaginem et similitudinem Dei. |
[1160A] | Rara anima, quae, cum de illa loquitur, sciat quid loquatur - Vellem ut haec tria cogitarent in se homines, esse, nosse, velle. |
[1160A] | Est autem et alia imago Dei in anima, eaque longe excellentior, quia penitus supernaturalis, qua videlicet Deo multo perfectius, quam per dotes nobis naturaliter ingenitas, appropinquamus, scilicet gratia sanctificans, quae, ut scholastici nostri ostendunt, est appropinquamus, scilicet gratia sanctificans, quae, ut scholastici nostri ostendunt, est formalis participatio divinae essentiae et naturae, per quam filii Dei nominamur, et sumus; praeterea autem fide intellectus noster cognoscit, et eum, ad quem spe tendit, charitate complectitur. |
[1164C] | Ubi Noster: Caro abluitur, ut anima emaculetur. |
[1164C] | Caro ungitur, ut anima consecretur. |
[1164C] | Caro signatur, ut anima muniatur. |
[1164D] | Caro manuum impositione adumbratur, [1164D] ut et anima Spiritu illuminetur. |
[1167D] | XXVIII, 10, Baptismum diluvio comparat, inquiens: Baptismi itaque gratiam Diluvium nominat (Propheta), quo fit, ut anima peccatis abluta et purgata, excusso a se veteri homine, domicilium deinceps fiat accommodum Deo in Spiritu. |
[1169A] | Qua re, vel ut adeo) male comparetur (non quod comparatio prior mala seu inepta sit, sed quod non solum bene Baptismus, tanquam peccatorum omnium sordes ex anima cujuslibet hominis, sicut diluvium ex universo [1169B] mundo, expurgans, comparetur, sed etiam in malo, seu alteri diluvio, ignis, qui mundo in extremo Judicio superventurus est, recte comparandus sit. |
[1173B] | Baptismus ergo Joannis nullam habebat [1173B] efficaciam ad aliquid supernaturale in anima producendum, sicut tamen Christus baptismo suo vim inseruit ad producendam gratiam sanctificantem, et peccata per eamdem abolenda. |
[1183B] | Caeterum nonnulla transpositione verborum noster hic usus est, Baptismum secundo, Fidem vero (quam per Ecclesiam, cujus illa utique velut anima, haec vero verae Fidei ac Religionis propria sedes est, denotare videtur) tertio loco commemorans. |
[1188A] | Ubi Noster: Caro corpore et sanguine Christi vescitur, ut anima Deo saginetur. |
[1188A] | Cum enim sanguine eucharistico os potatur, etiam anima interius abluitur. |
[1195C] | At nunc cum anima tua, quam omni scelere contaminatam reddidisti, per baptismum renovari [1195D] ac regenerari nuntietur, tantum despicis beneficium, nec ultro properas, aut id pollicenti, Fis obviam. |
[1197A] | Sane autem aetas illa satis nocens est, quippe peccati originalis rea, quod anima mox cum prima sua in corpus infusione contrahit. |
[1201C] | Quanto enim corpus, jejuniis attenuatum, magis constringitur, tanto anima amplius dilatatur, capaciorque evadit, ad gratiam Baptismi eo copiosius recipiendam. |
[1204B] | Anima nostra arida est: nihil aliud respiciunt oculi nostri nisi Man. |
De Carne Christi | Reditus in Auctori Indicem |
[0773B] | Deinde, si animas nostras per illam, quam gestavit, liberare susceperat, illam quoque, quam gestavit, nostram gestasse debuerat, id est, nostrae formae, cujuscumque formae est in occulto anima nostra, non tamen carneae. |
[0773C] | Jam ergo, si anima non fuit carnalis in Christo, nec caro potest animalis fuisse. |
[0774A] | Deus enim, inquiunt, gestivit animam visibilem hominibus exhibere, faciendo eam corpus, quae retro invisibilis [0774A] extiterit, natura nihil, nec semetipsam videns, prae impedimento carnis hujus, ut etiam disceptaretur, nata anima an non, mortalis ne sit, an non. |
[0774A] | Et hoc autem quale erat, ut per carnem demonstraretur anima sibi aut nobis, quae per carnem non poterat agnosci: ut sic ostenderetur, dum id fit, cui latebat, id est caro? |
[0774A] | Denique, adhuc prius retractemus, an isto modo ostendenda fuerit anima, an in totum invisibilem eam retro allegent; utrum quasi incorporalem, an etiam habentem aliquod genus corporis proprii. |
[0774B] | Habente igitur anima invisibile corpus, qui visibilem eam facere susceperat, utique dignius id ejus visibile fecisset, quod invisibile habebatur, quia nec hic mendacium, aut infirmitas Deo competit: mendacium, si aliud animam, quam quod erat, demonstravit; infirmitas, si id quod erat demonstrare non valuit. |
[0774C] | Sed et si incorporalis anima deputetur, ut aliqua vi rationis occulta sit quidem anima, corpus tamen non sit, quidquid est anima; proinde impossibile Deo non erat, et proposito ejus congruentius competebat, nova aliqua corporis specie eam demonstrare, quam ista communi omnium, alterius jam notitiae; ne sine caussa visibilem ex invisibili facere gestisset animam, istis scilicet quaestionibus opportunam, per carnis in illam humanae defensionem. |
[0774C] | Sed et si incorporalis anima deputetur, ut aliqua vi rationis occulta sit quidem anima, corpus tamen non sit, quidquid est anima; proinde impossibile Deo non erat, et proposito ejus congruentius competebat, nova aliqua corporis specie eam demonstrare, quam ista communi omnium, alterius jam notitiae; ne sine caussa visibilem ex invisibili facere gestisset animam, istis scilicet quaestionibus opportunam, per carnis in illam humanae defensionem. |
[0774C] | Sed et si incorporalis anima deputetur, ut aliqua vi rationis occulta sit quidem anima, corpus tamen non sit, quidquid est anima; proinde impossibile Deo non erat, et proposito ejus congruentius competebat, nova aliqua corporis specie eam demonstrare, quam ista communi omnium, alterius jam notitiae; ne sine caussa visibilem ex invisibili facere gestisset animam, istis scilicet quaestionibus opportunam, per carnis in illam humanae defensionem. |
[0775A] | [0775A] Ostensa sit nunc anima per carnem, si constiterit illam ostendendam quoquo modo fuisse, id est incognitam sibi et nobis. |
[0775A] | Quamquam in hoc vana distinctio est; quasi nos seorsum ab anima simus, cum totum, quod sumus, anima sit. |
[0775A] | Quamquam in hoc vana distinctio est; quasi nos seorsum ab anima simus, cum totum, quod sumus, anima sit. |
[0775A] | Denique sine anima nihil sumus, ne hominis quidem, sed cadaveris nomen. |
[0775A] | Itaque superest hoc solummodo inspicere, an se anima hic ignorarit, ut nota quoquo modo fieret. |
[0775A] | Adeo, nihil animale sine sensu; nihil sensuale sine anima. |
[0775A] | Et ut impressius dixerim, animae anima sensus est. |
[0775A] | Igitur cum omnibus anima sentire praestet, et ipsa sentiat omnium etiam sensus, nedum qualitates, [0775B] qui verisimile est, ut ipsa sensum sui ab initio sortita non sit? |
[0775B] | Hoc quidem in omni anima recognoscere est; notitiam sui dico; sine qua notitia sui nulla anima se ministrare potuisset. |
[0775C] | Alioquin, si anima semetipsam ignorans erat ab initio, nihil a Christo cognovisse debuerat, nisi qualis esset. |
[0776A] | Propterea [0776A] Filius Dei descendit, et animam subiit; non ut ipsa se anima cognosceret in Christo, sed ut Christum in semetipsa; non enim se ignorando de salute periclitatur, sed Dei Verbum. |
[0776A] | I, 2) manifestata est; non anima, etc. |
[0776A] | Sed et hoc non aliter in se, quam in Lazaro aliquo, cujus caro non erat animalis, ita nec anima carnalis. |
[0776B] | [0776B] Caro facta est anima, ut anima ostenderetur. |
[0776B] | [0776B] Caro facta est anima, ut anima ostenderetur. |
[0776B] | Numquid ergo et caro anima facta est, ut caro manifestaretur? |
[0776B] | Si caro anima est, jam non anima est, sed caro. |
[0776B] | Si anima caro est, jam non caro est, sed anima. |
[0776B] | Si anima caro est, jam non caro est, sed anima. |
[0776C] | Proinde et anima Christi, caro facta, non potest non id esse quod facta est, et id non esse quod fuerit, aliud scilicet facta. |
[0777A] | Ergo et anima caro facta, uniformis, solidata: scilicet singularitas tota est, et indiscreta substantia. |
[0777A] | XXVI, 38), anima mea usque ad mortem? |
[0777A] | Porro, si anima caro fuisset, unum esset in [0777B] Christo carnea anima, aut caro animalis. |
[0777B] | Porro, si anima caro fuisset, unum esset in [0777B] Christo carnea anima, aut caro animalis. |
[0777B] | At cum dividit species, carnem et animam, duo ostendit: si duo, jam non unum; si non unum, jam nec anima carnalis, nec caro animalis; unum enim est anima caro, aut caro anima. |
[0777B] | At cum dividit species, carnem et animam, duo ostendit: si duo, jam non unum; si non unum, jam nec anima carnalis, nec caro animalis; unum enim est anima caro, aut caro anima. |
[0777B] | At cum dividit species, carnem et animam, duo ostendit: si duo, jam non unum; si non unum, jam nec anima carnalis, nec caro animalis; unum enim est anima caro, aut caro anima. |
[0777B] | Nisi et seorsum aliam gestabat animam, praeter eam quae caro erat, et aliam circumferebat carnem, praeter illam quae anima erat. |
[0777B] | Quod si una caro, et una anima; illa tristis usque ad mortem, et illa panis pro mundi salute; salvus est numerus duarum substantiarum, in suo genere distantium, excludens carneae animae unicam speciem. |
[0778B] | VIII): Minuisti cum modicum quid citra angelos, quomodo videbitur angelum induisse, sic infra angelos diminutus, dum homo fit, qua caro et anima et filius hominis? |
[0791A] | V): Vae qui faciunt dulce amarum, et tenebras lucem; istos scilicet notat, qui nec vocabula ista in luce proprietatum suarum conservant; ut anima non alia sit, quam quae vocatur, et caro non alia quam quae videtur, et Deus non alius, quam qui praedicatur. |
[0773A] | Convertor ad alios aeque sibi prudentes, qui carnem Christi animalem affirmant, quod anima caro sit facta, ergo et caro anima, et sicut caro animalis, ita et anima carnalis. |
[0776B] | Si caro anima est, jam non anima est, sed caro. |
[0776B] | Ubi ergo caro, et ubi anima est, alterutrum facta est. |
[0775B] | Hoc quidem in omni anima recognoscere est; notitiam sui dico; sine qua notitia sui nulla anima se ministrare potuisset. |
[0752C] | Venisse etiam Christum, non ut anima seipsam cognosceret, sed ut ipsam salvam faceret. |
[0773A] | Convertor ad alios aeque sibi prudentes, qui carnem Christi animalem affirmant, quod anima caro sit facta, ergo et caro anima, et sicut caro animalis, ita et anima carnalis. |
[0773A] | Convertor ad alios aeque sibi prudentes, qui carnem Christi animalem affirmant, quod anima caro sit facta, ergo et caro anima, et sicut caro animalis, ita et anima carnalis. |
De Idolatria | Reditus in Auctori Indicem |
[0668C] | Colis autem, non spiritu vilissimi nidoris [0668C] alicujus, sed tuo proprio: nec anima pecudis impensa, sed anima tua. |
[0668C] | Colis autem, non spiritu vilissimi nidoris [0668C] alicujus, sed tuo proprio: nec anima pecudis impensa, sed anima tua. |
[0682B] | Pares anima sumus, non disciplina: compossessores mundi, non erroris. |
[0682B] | Judaeis dies suos fastos exprobrat Spiritus sanctus: Sabbata, inquit, vestra et neomenias et caeremonias odit anima mea (Is. |
[0690B] | Non convenit sacramento divino et humano, signo Christi et signo diaboli, castris lucis et castris tenebrarum: non potest una anima duobus deberi, Deo et Caesari (Matth. |
[0694A] | Hic ergo naturam et conscientiam advoco: naturam, quia nihil potest manus scribere, etiamsi lingua in dictitando cessat immobilis et quieta, quod non anima dictaverit, quanquam et ipsi linguae anima dictaverit, aut a se conceptum, aut ab alio traditum. |
[0694A] | Hic ergo naturam et conscientiam advoco: naturam, quia nihil potest manus scribere, etiamsi lingua in dictitando cessat immobilis et quieta, quod non anima dictaverit, quanquam et ipsi linguae anima dictaverit, aut a se conceptum, aut ab alio traditum. |
[0694A] | Jam ne dicatur, «alius dictavit,» hic conscientiam appello, an quod alius dictavit anima suscipiat, et sive comitante sive residente lingua ad manum transmittat. |
De Jejuniis | Reditus in Auctori Indicem |
[0955B] | Nam quod ad jejunia pertineat, certos dies a Deo constitutos opponunt, ut cum in Levitico praecipit Dominus Moysi decimam mensis septimi diem placationis: Sancta, inquiens, erit vobis dies, et vexabilis animas vestras; [0955B] et omnis anima quae vexata non fuerit illa die, exterminabitur de populo suo (Levit. |
[0959A] | IX, 2) nam et hoc ipso quod eam solam carnem esui eximit, cujus anima non per sanguinem effunditur, omnis reliquae carnis usum concessisse manifestum est. |
[0960A] | At nunc anima nostra arida, nihil nisi manna vident oculi nostri. |
[0975C] | Nam etsi mavult opera justitiae, non tamen sine sacrificio; quod est anima conflictata jejuniis. |
De Monogamia | Reditus in Auctori Indicem |
[0942B] | Igitur si repudiata quae per discordiam, et iram, et odium, et caussas eorum, injuriam vel contumeliam, vel quamlibet [0942B] querelam, et anima et corpore separata est, tenetur inimico, ne dicam marito; quanto magis, illa, quae neque suo, neque mariti vitio, sed dominicae legis eventu, a matrimonio non separata, sed relicta, ejus erit etiam defuncti, cui etiam defuncto concordiam debet! |
[0942C] | Enim vero et pro anima ejus orat, et refrigerium interim adpostulat ei, et in prima resurrectione consortium, et offert annuis diebus dormitionis ejus. |
De Patientia | Reditus in Auctori Indicem |
[1262A] | Nos vero secundum diversitatem, qua cum illis sumus, non animam pro pecunia, sed pecuniam pro anima deponere convenit, seu sponte in largiendo, seu patientes in amittendo. |
De Praescriptionibus Adversus Haereticos | Reditus in Auctori Indicem |
[0019B] | Et ut anima interire dicatur, ab Epicureis observatur. |
De Pudicitia | Reditus in Auctori Indicem |
[1004C] | Si et hoc tangunt ut traditos Satanae ab illo, in emendationem, non in perditionem intelligamus, quid simile blasphemia et incestum et anima ab his integra, imo non aliunde quam ex summa sanctitate et ex omni innocentia elata, quae in apostolo colaphis si forte cohibebatur, per dolorem, ut aiunt, auriculae vel capitis. |
[1022B] | Oportet enim cum pervenitur ad summum sacerdotem Patris Christum, de domo hominis nostri in tempore hebdomadis auferri omnia impedimenta prius, ut munda sit quae remanet domus, caro et anima; et ubi introierit eam sermo Dei, et invenerit maculas ruboris et viroris, extrahi statim, et abjici foras sensus mortiferos et cruentos; nam et Apocalypsis viridi equo mortem, russeo autem [1022C] praeliatorem imposuit (Apoc. |
[1023A] | Hic erit homo caro atque anima, qui post baptisma et introitum sacerdotum reformatus, denuo resumit scabra et maculas carnis, et abjicitur extra civitatem in locum immundum; deditus scilicet Satanae in carnis interitum (I Cor. |
De Resurrectione Carnis | Reditus in Auctori Indicem |
[0816B] | XV): Glorificate, inquit, et tollite Deum in corpore vestro, certus et hos conatus ab anima agi; idcirco tamen et carni eos mandat, quia et illi fructum repromittit. |
[0816B] | Simplicior quisque fautor sententiae nostrae putabit, carnem etiam idcirco repraesentandam esse judicio, quia aliter anima non capiat passionem tormenti seu refrigerii, utpote incorporalis: hoc enim vulgus existimat. |
[0817B] | Porro, si haec satis essent ad plenitudinem meritorum, ut non requirerentur et facta, sufficeret in totum anima ad perfectionem judicii, de his judicanda, in quae agenda sola suffecerat. |
[0882A] | Sed et Christus intra oceanum, et de isto coelo quod nobis incubat, verum lumen nationibus offulsit; et ipsi Valentiniani [0882A] hic errare didicerunt; nec alia erit forma nationum credentium, nisi quae et non credentium, de carne, de anima. |
[0819B] | Anima porro, nec vocabulo cadit, quia nec habitu ruit. |
[0819B] | Arctius dicam, ne in somnum quidem cadit anima cum corpore, ne tum quidem sternitur cum carne. |
[0885B] | Non erit anima prostituta, ut nuda suscipiatur a sponso: habet instrumentum, habet cultum, habet mancipium suum carnem; ut collactanea comitabitur. |
[0819C] | Sequens nunc vocabulum mortuorum aeque dispice, cui substantiae insidat: quamquam in hac materia admittamus, interdum mortalitatem [0819C] animae assignari ab haereticis: ut, si anima mortalis resurrectionem consecutura est. |
[0886A] | Quid, anima, invides carni? |
[0842C] | Nam si caro quoque ejus cum anima (quod pecus totum est) humeris boni pastoris advehitur, ex utraque utique substantia restituendi hominis exemplum est. |
[0843A] | Quomodo denique salvus habebitur, qui poterit et perditus dici, carne scilicet perditus, anima vero salvus, nisi quod jam et anima in perdito constituatur necesse est, ut salva effici possit? |
[0843B] | Aut si [0843B] et anima interibilis, id est non immortalis, quod et caro; jam et carni forma illa ex aequo proficere debebit, proinde mortali et interibili; quia id quod perit, salvum facturus est Dominus. |
[0844B] | Adeo hic et anima immortalis natura recognoscitur, quae non possit occidi ab hominibus; et carnis esse mortalitatem, cujus sit occisio; atque ita resurrectionem [0844C] quoque mortuorum carnis esse, quae in gehennam, nisi resuscitata, non poterit occidi. |
[0874A] | Si enim et primus homo Adam caro, non anima, qui denique in animam vivam factus est; et novissimus Adam Christus, ideo Adam, quia homo; ideo homo, quia caro, non quia anima. |
[0845A] | Cum enim utrumque proponitur, corpus atque animam, occidi in gehennam, distinguitur corpus ab anima, et relinquitur intelligi corpus id quod in promptu sit; caro scilicet, quae sicut occidetur in gehennam, si non magis a Deo timuerit occidi, ita et vivificabitur in vitam aeternam, si maluerit ab hominibus potius interfici. |
[0814A] | Nunquam anima sine carne est, quamdiu in carne est. |
[0798A] | Viderit unus aliqui Lucanus, nec huic quidem substantiae parcens, quam secundum Aristotelem dissolvens, aliud quid pro ea subjicit, quasi sit tertium quiddam resurrecturum, neque anima, neque caro, id est non homo, sed ursus forsitan, qua Lucanus. |
[0845B] | Certe cum post resurrectionem corpus cum anima occidi habeat a Deo in gehennam, satis de utroque constabit, et de carnali resurrectione, et de aeterna occisione. |
[0850C] | Porro, nec anima per semetipsam homo, quae figmento jam homini appellato postea inserta est; nec caro sine anima homo, quae, post exilium animae, cadaver inscribitur. |
[0865C] | Primus, inquit, homo de terra choicus, id est limacius, id est Adam; secundus homo de coelo, id est sermo Dei, id est Christus; [0865C] non alias tamen homo, licet de coelo, nisi quia et ipse caro atque anima, quod homo, quod Adam; nam et supra novissimus Adam dictus, de consortio substantiae commercium nominis traxit; quia nec Adam ex semine caro, quod et Christus. |
[0836A] | Certe, si occidere carni animam eripere est, vivificare, [0836A] contrarium ejus, carni animam referre est; caro resurgat necesse est, cui anima per occisionem erepta, referenda est per vivificationem. |
[0865A] | Anima enim, non lavatione, sed responsione sancitur. |
[0858B] | Quantulum enim temporis inter manum Dei et adflatum; ausim dicere, etiamsi multo prior anima quam caro, eo ipso quod anima impleri se expectavit, priorem eam fecit. |
[0860D] | Si vero sine anima nullius est sensus, intellige sensum carnis ad [0861A] animam esse referendum, carni interdum deputatum, quia per carnem administratur; et ideo habitare ait delinquentiam in carne, quia et anima, a qua delinquentia inducitur, inquilina est carnis, mortificatae quidem, sed non suo, verum delinquentiae nomine. |
[0861A] | Si vero sine anima nullius est sensus, intellige sensum carnis ad [0861A] animam esse referendum, carni interdum deputatum, quia per carnem administratur; et ideo habitare ait delinquentiam in carne, quia et anima, a qua delinquentia inducitur, inquilina est carnis, mortificatae quidem, sed non suo, verum delinquentiae nomine. |
[0806B] | Scilicet caro abluitur, ut anima emaculetur; caro ungitur, ut anima consecretur; caro signatur, ut et anima muniatur; caro manus impositione adumbratur, [0806B] ut et anima spiritu illuminetur; caro corpore et sanguine Christi vescitur, ut et anima Deo saginetur. |
[0863B] | Non sufficit, sed sequitur: Et integrum corpus vestrum, et anima, et spiritus sine querela conserventur in praesentia Domini. |
[0858B] | Nam et exinde a benedictione geniturae, caro atque anima simul fiunt, sine calculo temporis; et quae simul in utero etiam seminantur, quod docuimus in Commentario animae, contemporant foetu, coaetant natu duos istos homines, sane ex substantia duplici, non tamen et aetate. |
[0858B] | Quantulum enim temporis inter manum Dei et adflatum; ausim dicere, etiamsi multo prior anima quam caro, eo ipso quod anima impleri se expectavit, priorem eam fecit. |
[0858A] | Porro, si secundum substantias, nec anima novus [0858B] homo, quia posterior; nec caro ideo vetus, quia prior. |
[0865C] | Si enim et Christus solus vere coelestis, imo et supercoelestis, homo tamen, qua caro atque anima, nihilo ex ista substantiarum conditione a choica qualitate discernitur: [0866A] proinde et qui coelestes secundum illum, non de substantia praesenti, sed de futura claritate coelestes praedicati intelliguntur; quia et retro, unde distinctio ista manavit de dignitatis differentia, ostensa est alia supercoelestium gloria, alia superterrenorum, et alia solis, alia lunae, alia stellarum; quia et stella a stella differt in gloria, non tamen in substantia. |
[0820A] | Neque enim animae humandae spatium desiderasset, et si anima mortalis crederetur, et si mortuus dici mereretur. |
[0866B] | Portemus enim praeceptivo modo, dicens, huic tempori loquitur, in quo homo nulla alia substantia est, quam caro et anima; aut si quam aliam, id est, coelestem substantiam haec fides spectat, huic tamen repromissa sit, cui ad illam elaborare mandatur. |
[0850C] | Porro, nec anima per semetipsam homo, quae figmento jam homini appellato postea inserta est; nec caro sine anima homo, quae, post exilium animae, cadaver inscribitur. |
[0843A] | Quomodo denique salvus habebitur, qui poterit et perditus dici, carne scilicet perditus, anima vero salvus, nisi quod jam et anima in perdito constituatur necesse est, ut salva effici possit? |
[0805B] | Quem enim naturae usum, quem mundi fructum, quem elementorum saporem, non per carnem anima depascitur? |
[0885C] | Non sola anima seponitur; habet et caro secessus suos interim, in aquis, in ignibus, in alitibus, in bestiis. |
[0841A] | Tam enim corpus homo, quam et anima, ut non possit altera species admittere aenigmata, altera excludere. |
[0873A] | Sed enim in Lazaro, praecipuo resurrectionis exemplo, caro jacuit in infirmitate, caro pene computruit in dedecorationem, caro interim putuit in corruptionem; et tamen Lazarus caro resurrexit, cum anima quidem, sed incorrupta, quam nemo vinculis lineis strinxerat, nemo in sepulcro collocarat, nemo jam foetere senserat, nemo quatriduo viderat seminatam. |
[0793A] | Cum enim operarum inter se anima et caro societatem habeant, oportere etiam, aut poenae , aut gratiae comunicare mercedem. |
[0798C] | [0798C] Utar ergo et sententia Platonis alicujus pronuntiantis: Omnis anima immortalis. |
[0873A] | Totum habitum, totum exitum Lazari, omnium quoque caro hodie experitur, anima vero nullius. |
[0873B] | Recepta enim anima, rursus animale corpus efficitur, ut fiat spiritale: non enim resurgit, nisi quod fuit. |
[0805A] | Collocavit autem, an potius inseruit et immiscuit carni, tanta quidem concretione, ut incertum haberi possit utrumne caro animam, an carnem anima circumferat; utrumne animae caro, an anima appareat carni. |
[0805A] | Collocavit autem, an potius inseruit et immiscuit carni, tanta quidem concretione, ut incertum haberi possit utrumne caro animam, an carnem anima circumferat; utrumne animae caro, an anima appareat carni. |
[0873C] | Anima vero, etsi corpus, tamen, quia ipsa est corpus non animatum, sed animans potius, animale corpus non potest dici, nec fieri quod facit. |
[0806A] | Videamus nunc de propria etiam christiani nominis forma, quanta huic substantiae, frivolae ac sordidae, apud Deum praerogativa sit: et si sufficeret illi, quod nulla omnino anima salutem possit adipisci, nisi dum est in carne crediderit: adeo caro salutis est cardo. |
[0806A] | Denique cum anima Deo allegitur, ipsa est quae efficit ut anima allegi possit. |
[0874A] | Si enim et primus homo Adam caro, non anima, qui denique in animam vivam factus est; et novissimus Adam Christus, ideo Adam, quia homo; ideo homo, quia caro, non quia anima. |
[0806A] | Denique cum anima Deo allegitur, ipsa est quae efficit ut anima allegi possit. |
[0806A] | Scilicet caro abluitur, ut anima emaculetur; caro ungitur, ut anima consecretur; caro signatur, ut et anima muniatur; caro manus impositione adumbratur, [0806B] ut et anima spiritu illuminetur; caro corpore et sanguine Christi vescitur, ut et anima Deo saginetur. |
[0874B] | Scilicet ex carne, licet et ex anima; sed carnis nomine homo uterque sunt. |
[0806A] | Scilicet caro abluitur, ut anima emaculetur; caro ungitur, ut anima consecretur; caro signatur, ut et anima muniatur; caro manus impositione adumbratur, [0806B] ut et anima spiritu illuminetur; caro corpore et sanguine Christi vescitur, ut et anima Deo saginetur. |
[0879B] | Oro te, si famulum tuum libertate mutaveris, quia eadem caro atque anima permanebunt, quae flagellis et compedibus, et stigmatibus, obnoxiae retro fuerant, idcircone illa [0879C] eadem pati oportebit? |
[0806A] | Scilicet caro abluitur, ut anima emaculetur; caro ungitur, ut anima consecretur; caro signatur, ut et anima muniatur; caro manus impositione adumbratur, [0806B] ut et anima spiritu illuminetur; caro corpore et sanguine Christi vescitur, ut et anima Deo saginetur. |
[0806B] | Scilicet caro abluitur, ut anima emaculetur; caro ungitur, ut anima consecretur; caro signatur, ut et anima muniatur; caro manus impositione adumbratur, [0806B] ut et anima spiritu illuminetur; caro corpore et sanguine Christi vescitur, ut et anima Deo saginetur. |
[0840A] | Puto autem hujus quoque divinae potestatis documentum idoneum Jonam, cum incorruptus utraque substantia, carne atque anima piscis evolvitur. |
[0813B] | Sola anima revocetur, si sola decedit. |
[0813C] | Adeo autem non sola anima transigit vitam, ut nec cogitatus, licet solos, licet non ad effectum per carnem deductos, auferamus a collegio carnis. |
[0813C] | Siquidem in carne, et cum carne, et per carnem agitur ab anima, quod agitur in corde. |
[0877C] | Quale est, ut eadem anima, quae in hac carne totum vitae ordinem decucurrit, quae in hac carne Deum [0878A] didicit, et Christum induit, et spem salutis seminavit, in alia, nescio qua, metat fructum? |
[0814A] | Volutet aliquid anima, vultus operatur indicium: facies intentionum omnium speculum est. |
[0814B] | Nos vero etiam virtutes carnis opponimus: ergo et bene operata tenebitur praemio [0814B] Et si anima est quae agit et impellit in omnia, carnis obsequium est, Deum non licet aut injustum judicem credi, aut inertem: injustum, si sociam bonorum operum a praemiis arcet; inertem, si sociam malorum a suppliciis secernat: cum humana censura eo perfectior habeatur, quo etiam ministros facti cujusque deposcit, nec parcens, nec invidens illis, quominus cum auctoribus, aut poenae, aut gratiae communicent fructum. |
[0878A] | Quod si non et anima mutabitur, jam nec animae resurrectio est; nec ipsa enim resurrexisse credetur, si non alia resurrexerit. |
[0816B] | Hoc et Apostolus sciens, nihil carnem agere per semetipsam, quod non animae deputetur, nihilominus peccatricem judicat carnem, ne eo [0816B] quod ab anima videtur impelli, judicio liberata credatur. |
De Spectaculis | Reditus in Auctori Indicem |
[0646B] | Si ergo gulam et ventrem ab inquinamentis liberamus, quanto magis augustiora nostra, oculos et aures, ab idolothytis et necrothytis voluptatibus abstinemus, quae non intestinis transiguntur, sed in ipso spiritu et anima digeruntur: quorum munditia magis ad Deum pertinet, quam intestinorum. |
Fragmenta Varia | Reditus in Auctori Indicem |
[1125C] | Ille enim, adversus ipsius Scripturae fidem flatum in Spiritum vertit; ut dum incredibile est Spiritum Dei in delictum, et mox in judicium devenire, ex materia potius anima credatur, [1126B] quam ex Dei Spiritu. |
[1126D] | Ut Dei potius quam materiae propinqua anima probaretur. |
[1135B] | Usque ad finem; eosque adversus quos scripsit libri de Anima partem posteriorem, Simonem Samaritam, Carpocratem, Menandrum et alios, persuasum habeo nihil tale hodie desiderari. |
[1128D] | DE ANIMA (cap. |
[1131D] | De Anima, c. |
[1132D] | De Anima, c. |
[1127C] | De Anima, c. |
[1126D] | De Anima, non per omnia consentiat cum Catholicorum sententia Tertullianus, qui spiritum proprie animam dicunt, non tamen Spiritum sanctum; atque adeo etiam dicto loco Geneseos et alibi, πνοην spiritum interpretantur. |
[1126B] | DE CENSU ANIMAE LIBRI ADVERSUS HERMOGENEM ARGUMENTUM ET FRAGMENTA, ex libro de Anima, cap. |
[1124A] | DE ANIMA (cap. |
Cooperatorum Veritatis Societas
© 2006 Cooperatorum Veritatis Societas quoad hanc editionem iura omnia asservantur.
Litterula per inscriptionem electronicam: Cooperatorum Veritatis Societas
«Ubi Petrus, ibi Ecclesia, ibi Deus (Ambrosius) ... Amici Veri Ecclesiae Traditionalisti Sunt.»
Divus Pius X Papa: «Notre Charge Apostolique»