Ad Nationes | Reditus in Auctori Indicem |
[0570C] | Si ergo vixit, potuit [0570C] effutire aliquid obtusum et exarticulatum sonum tinnitumque, sine modulatu labellorum, expanso ore, lingua stupente, de solis faucibus cogi licet: id fors tunc infantes, quia unicum, facilius commentati, paulo modulatius, utpote linguatuli, in ventum alicujus interpretationis impegerint. |
Ad Uxorem | Reditus in Auctori Indicem |
[1288C] | [1287C] Ejusdem fere argumenti hic liber [1287D] cum superiore, nisi quod, humanae fragilitatis memor, uxorem Auctor adhortatur, ut si secundas nuptias aliquando cogitaverit, a matrimonio cum [1288C] gentilibus abstineat, utpote illicito, stupro simili, [1288D] fidei nocido, ad infidelitatem prono, alienoque ab Ecclesiae sacramento matrimonii, quod magnifice describitur. |
Adversus Gnosticos Scorpiace | Reditus in Auctori Indicem |
[0140B] | Porro, in Christo confitendo, Christum quoque [0140B] confitetur qui sit in Christo, dum et ipse in illo est, utpote christianus. |
Adversus Hermogenem | Reditus in Auctori Indicem |
[0204A] | Divinitas autem gradum non habet, utpote unica; quae si et in materia erit, ut proinde innata et infecta et aeterna, aderit utrobique, quia minor se nusquam poterit esse. |
Adversus Judaeos | Reditus in Auctori Indicem |
[0595C] | Sabbati quoque observationem temporalem fuisse, Sabbati aeterni figuram: utpote quod neque a praedictis patriarchis ante legem Moysi, neque post eamdem [0595D] ab omnibus perpetuo observatam, exemplis constet Jesu Nave et Machabaeorum. |
[0599A] | Nisi enim omnibus eam dedisset, nullo pacto ad eam etiam proselytos ex gentibus accessum habere permitteret: sed, ut congruit bonitati Dei et aequitati ipsius, utpote plasmatoris generis humani, omnibus gentibus eamdem legem dedit: quam certis et statutis temporibus observari praecepit, quando voluit, et per quos voluit, et sicut voluit. |
[0598A] | Itaque cum populus seu gens in Judaeorum anterior sit tempore, et major per gratiam primae dignationis in lege, noster vero minor aetate temporum intelligatur, utpote in ultimo saeculi spatio adeptus notitiam divinae miserationis, procul dubio secundum edictum divinae locutionis, prior et major populus, id est Judaicus, serviat necesse est minori; et minor populus, id est Christianus, superet majorem. |
[0623B] | V, 35): utpote, qui non tantum vias ejus parabat in eremo (Joan. |
[0610A] | Venturum enim Christum nec Judaeos refutare scimus, utpote qui in adventum ejus spem suam porrigant. |
[0611A] | In quibus omnibus locis Christi nomen, qui jam venit, regnat; utpote ante quem omnium civitatum portae sunt apertae, et cui nullae sunt clausae: ante quem serae ferreae sunt comminutae, et valvae aereae sunt apertae (Is. |
[0625A] | XXXV, 4, 5, 6), et caetera quae operatum Christum nec vos diffitemini, utpote qui dicebatis, quod propter opera eum non lapidaretis, sed quoniam ista sabbatis faciebat (Joh. |
[0611A] | Quamquam et ista spiritaliter sint intelligenda, quo praecordia singulorum variis modis a diabolo obsessa, fide Christi sint reserata; attamen perspicue sunt adimpleta, utpote in quibus omnibus locis populus nominis Christi inhabitet. |
Adversus Marcionem | Reditus in Auctori Indicem |
[0287B] | Initio autem facto, ab ea etiam ratio temporum nata est, utpote quibus distinguendis [0287C] et notandis, sidera et luminaria coelestia disposita sunt: Erunt enim, inquit (Gen. |
[0335B] | Nam et Philumene illa magis persuasit Apelli, caeterisque desertoribus Marcionis, ex fide quidem Christum circumtulisse carnem; nullius tamen nativitatis, utpote de elementis eam mutuatum. |
[0355C] | [0355C] Nam et confitemur in terra nobis regnum repromissum; sed ante coelum, sed alio statu; utpote post resurrectionem in mille annos, in civitate divini operis Hierusalem coelo delata, quam et Apostolus matrem nostram sursum designat, et politeuma nostrum, id est, municipatum in coelis esse pronuntians, alicui utique coelesti civitati eum deputat. |
[0283B] | Neque etiamsi in diabolum transcriberetur culpa, ut instinctorem delicti, propterea in Creatorem dirigendam, ut in auctorem diaboli, utpote qui angelus a Deo et bonus factus sit, non diabolus, id est delator. |
[0253A] | Porro et hic eadem regula summi magni patrocinabitur nobis, utpote quae totum statum vindicet divinitatis. |
[0284A] | Proinde poenitentiam apud Deum prave interpretari Marcionem, nam et in graeco sono (utpote μετανοια ) poenitentiae nomen non ex delicti confessione, sed ex animi demutatione compositum est. |
[0277B] | Si enim neque aemulatur, neque irascitur, neque damnat, neque vexat, utpote qui nec judicem praestat, non invenio quomodo illi disciplinarum ratio consistat, et quidem plenior. |
[0281D] | Cum libro praecedenti definierit Tertullianus deum Marcionis Deum non esse, regulis certis praescribentibus unicam esse divinitatem; hoc libro Deum Creatorem digne Deum esse, utpote bonum, non malum, defendit, II. |
[0337A] | Et puto non negabis, utpote qui et ipse dicas, Deus-nobiscum dicitur, id est Emmanuel. |
[0336C] | Itaque si carneus habebitur, quia natus, et natus, quia carneus; quia phantasma non fuerit, ipse erit agnoscendus, qui in carne, et ex [0336C] nativitate venturus annuntiabatur a Creatoris prophetis, utpote Christus Creatoris. |
[0320D] | Itaque Judaïcum errorem pro Marcionitis non facere, qui Christum Creatoris, tanquam extraneum interfecerint; utpote quos illum ignoraturos, Scripturis [0321A] praedictum sit; idque, quatenus solum hominem arbitrabantur. |
[0283A] | Et vero Dei bonitatem ac rationem hominis hoc requisivisse, ut constitueretur homo liberi arbitrii; utpote cum nec boni nec mali merces jure ei pensaretur, qui aut bonus aut malus necessitate fuisset inventus, non voluntate: VII. |
[0376A] | Argumenta enim figurata utpote prophetatae legis adhuc in suis imaginibus tuebatur, quae significabant hominem quondam peccatorem, verbo mox Dei emaculatum, offerre debere munus Deo apud templum, orationem scilicet et actionem gratiarum apud Ecclesiam, per Christum Jesum catholicum Patris sacerdotem. |
Adversus Praxeam | Reditus in Auctori Indicem |
[0167C] | I, 26); cum debuerit dixisse, Faciam hominem ad imaginem et similitudinem meam: utpote unicus et [0167D] singularis? |
Adversus Valentinianos | Reditus in Auctori Indicem |
[0535B] | Sibi interim cum Archetypis esse disceptationem, idque non confictis materiis, utpote quas ipsius haeresiarchae contemporales instructissimis voluminibus prodiderint et retulerint, Justinus martyr, Miltiades, Irenaeus, et quidam Proculus. |
[0536D] | Spiritalibus autem (quos se esse jactitant) operationes non necessarias, sed nobis utpote psychicis, id est animalibus [0537A] hominibus, martyrii quoque necessitatem sic eludentes. |
[0579A] | Materiali quidem, id est carnali, quem et sinistrum vocant, indubitatum interitum; animali vero, quem et dextrum appellant, dubitatum eventum, utpote inter materialem spiritalemque nutanti, et illac debito qua plurimum adnuerit. |
[0580A] | Materiale autem nihil in illo fuisse, utpote salutis alienum, quasi aliis? |
Apologeticus Adversos Gentes Pro Christianis | Reditus in Auctori Indicem |
[0460B] | A quibus Christianis nihil mali expectandum hinc patere possit, utpote apud quos malum malo compensare non liceat, quod si vellent, iniqua odia et contumelias ulturi, facillime possent, et ob ingentem numerum, quo brevi tempore orbis impletus est, et ob mortis contemptum, quem etiam in tormentis pro Fide praestent: sive id agere mallent per incendia, sive per bella, sive denique per meram discessionem vastaturi Rempublicam. |
[0297A] | Quin ipsos illos legum et antiqui crepatores quam longissime a paternis institutis descivisse, ostendit: Utpote prodigos, sumptuosos, voluptuarios, immodestos, superbos, vinosos, conjugii osores factos: qui nec in ipsis religionibus veterum decreta servarint, sed peregrinas religiones Romam advexerint, damnatasque restituerint: qui in omnibus novitati [0298A] studentes, magis quam ipsi christiani, Deos suos neglexerint; quod ultimum cum latius alibi sit exsecuturus, in fine se praeparat ad diluendas occultorum facinorum objectiones falsas. |
[0314A] | At vero cuncta illa crimina, quae falso Christianis objiciuntur, vera in Gentibus accusatoribus deprehendi; apud illos sacrificia humana, et olim in aperto, et nunc in occulto committi; homicidia laetis in theatro oculis spectari; infanticidia quotidie abjecto, necato etiam partu, vel abortu coacto perpetrari; sanguinem quoque gladiatorum recens necatorum sitiri; humanum pabulum de ferinis quaeri; imo in seipsos invicem incendi: Christianos contra, ab omni cruore, animalium etiam, abhorrere; apud illos incestum quotidie committi, cum, per scortationem vagam et gnatorum abjectionem, liberi etiam a parentibus ignorentur; quae cuncta a Christianis, utpote castis, continentibus, veneris etiam licitiae (prout nonnulli apud [0314B] illos) expertibus, longissime abesse; neque haec de Christianis ab ullis credi posse, nisi qui credant, et ipsi illa faciant, et ex se de aliis judicent. |
[0447A] | Sed et qui per salutem Caesaris jurent, omnibus Geniis augustiorem, non esse cogendos, ut per ejus Genium jurent, defendit, utpote qui Genios, id est, Daemonas adjurando laedere, non dejerando honorare consueverint. |
[0380A] | Hujus Dei veram cognitionem, scriptis proditam, antiquiorem omni litteratura saeculari ostendit, imo omnibus illorum diis ipsis, utpote qui postea in deorum numerum sint relati. |
[0448A] | Imo necessario illos Imperatorem suspicere, utpote quem a Deo suo sibi datum sciant, adeoque vere suum ducant. |
[0257A] | [0257A] Imperante Septimio Severo, et cum Antonino filio res Romanas administrante, Tertullianus, verae religionis ardore flagrans, illius utpote sacris initiatus, moleste, pro eo ac debuit, patiebatur religionem, quae efferre sese quodammodo coeperat, opprimi, sub initium persecutionis quintae, qua saeviente, insontes passim Christiani, nulla sexus aut aetatis habita ratione, inauditis ante illam diem suppliciis cruciabantur. |
De Anima | Reditus in Auctori Indicem |
[0673A] | Caeterum, cum idem [0673A] Plato solum rationale dicat, ut in anima Dei ipsius, si nos etiam irrationale naturae adscribimus quam a Deo anima nostra sortita est, aeque irrationale de Deo erit, utpote naturale, quia naturae Deus auctor est. |
[0642D] | Deinde ad institutum accedens, primum adversus Platonem animam natam et factam dicit, utpote ex Dei flatu. |
[0643A] | Animum item ab anima non separari, utpote qui non aliud quam suggestus, sive ornatus sit animae quo [0643B] sapit: idque contra Anaxagoram et Aristotelem, quorum ille commiscibilem, iste passibilem animum negabat. |
[0643B] | Cum autem dividitur anima in partes a Platone aut aliis, vires et efficacias et operas diversas intelligi, sicuti de quibusdam etiam Aristoles indicavit, utpote etiam ipse cum aliis plerisque unitatem animae agnoscens. |
[0646A] | Excedere porro animam, non deficere, dilabentibus paulatim corporis instrumentis, jam clariorem obtutu, ac si de somno emergentem instante morte; utpote, quae tum exsultat aut trepidat, prout paraturam deversorii sui sentit, de ipsius angeli facie evocatoris animarum. |
[0652B] | Nec statim erravimus, utrumque dicentes; quia scilicet aliud sit natum, aliud factum; utpote illud animalibus competens. |
De Baptismo Et De Poenitentia | Reditus in Auctori Indicem |
[1145A] | In Vulgata inanis, Aquilae est [1145A] κενωμα, otiosum ac iners: Theodotioni κενον, invisa, seu invisibilis (meris utpote tenebris adhuc involuta) transferunt: prout idem noster Vulgatus locum quem dam Sap. |
[1150A] | Ponit); sed id duntaxat confirmare voluit, quamcunque aquam, per orbem hunc nostrum diffusam, utpote cum primigenia illa prorsus eamdem, aeque a Spiritu Sancto jam nunc adaptatam fuisse, ad salutem hominibus quocumque demum modo conferendam: etsi utique negandum non sit, Baptismum nostrum, utpote Sacramentum a Christo ipso institutum, longe efficacioris virtutis fuisse, quam Baptismum Joannis, qui non per se conferebat remissionem peccatorum, sed solum ad actus poenitentiae, per quos illa fiebat remissio, excitabat: qua de re Interpretes ac Theologi nostri passim videri possunt, nosque suo loco uberius confirmabimus. |
[1150A] | Ponit); sed id duntaxat confirmare voluit, quamcunque aquam, per orbem hunc nostrum diffusam, utpote cum primigenia illa prorsus eamdem, aeque a Spiritu Sancto jam nunc adaptatam fuisse, ad salutem hominibus quocumque demum modo conferendam: etsi utique negandum non sit, Baptismum nostrum, utpote Sacramentum a Christo ipso institutum, longe efficacioris virtutis fuisse, quam Baptismum Joannis, qui non per se conferebat remissionem peccatorum, sed solum ad actus poenitentiae, per quos illa fiebat remissio, excitabat: qua de re Interpretes ac Theologi nostri passim videri possunt, nosque suo loco uberius confirmabimus. |
[1173D] | Baptismus ergo Joannis [1173D] nonnisi ad poenitentiam excitabat, gratiae auxilia ad eamdem necessaria largiendo, non ipsa peccata delendo: utpote quod per actum perfectae poenitentiae seu contritionis, tanquam opus ipsius operantis, perfici necesse erat. |
[1174B] | Ignorare non potuissent, utpote in quem antea credere debuissent, tanquam per cujus gratiam remissio peccatorum fieri debebat, et animae sanctificatio conferri. |
[1178D] | III, 5, Apostolos, utpote jam praevia a Deo exemptos, nunquam affecerit, sed solum quoad alios deinceps immobilis perseveret. |
[1181D] | Saltem dubium videri posse, adeoque citra grave peccatum, utpote in materia pariter gravi, verba in nomine non posse commutari in nomen; unde talis Baptismus saltem conditionate repetendus esset. |
[1198D] | Itaque ex his videmus, non mirum esse, quod etiam passim in aliis rebus disciplina, quae apostolicis temporibus fuerat, atque ab ipsis Apostolis ordinata, tuncque usurpata, in plerisque tamen (scilicet quibus praeceptum divinum non annexum erat) successu temporum ab Ecclesia commutata, aut aliorum insuper ordinationum accessione aucta fuerint, temporum scilicet aliarumque circumstantiarum rationibus varie sapienterque accommodata, semper tamen iis, quae ad substantiam sacramentorum, utpote quae longe altioris, prorsusque divinae institutionis esse noscuntur, inconcusse retentis. |
De Carne Christi | Reditus in Auctori Indicem |
[0765A] | Constat angelos carnem non propriam [0765A] gestasse, utpote naturas substantiae spiritalis, et, si corporis alicujus, sui tamen generis; in carnem autem humanam transfigurabiles ad tempus, ut videri et congredi cum hominibus possent. |
[0789A] | Sed et Paulus, utpote ejusdem Evangelii et discipulus et magister, et testis, qua ejusdem ipsius Christi apostolus, confirmat Christum ex semine David secundum carnem, utique ipsius. |
De Fuga In Persecutione | Reditus in Auctori Indicem |
[0103A] | Ibidem ego oblocutus aliquid pro loco ac tempore, et quarumdam personarum importunitate, semitractatam materiam abstuli mecum, plenius eam de stylo nunc renuntiaturus, utpote quam mihi et tua consultatio commendarat, et conditio temporum suo jam nomine injunxerat. |
De Oratione | Reditus in Auctori Indicem |
[1150A] | Quarta trifariam quidem habet explicationem, scilicet de pane communi, deinde de Christo utpote credentium pane, postremo de corpore Christi eucharistico. |
De Patientia | Reditus in Auctori Indicem |
[1269B] | Usque huc de patientia tandem simplici et uniformi, et tantum in animo constituta; cum eadem etiam in corpore, demerendo Domino [1269B] multipliciter allaboret, utpote quae ab ipso Domino in corporis quoque virtute edita est, siquidem rector animus facile communicat spiritus invecta cum habitaculo suo. |
De Poenitentia | Reditus in Auctori Indicem |
[1230A] | Caeterum ratio ejus, quam cognito Domino discimus, certam formam tenet, ne bonis unquam factis cogitatisve quasi violenta aliqua manus injiciatur, Deus enim reprobationem bonorum ratam non habet utpote suorum, quorum cum auctor et defensor sit, necesse est proinde et acceptator; si acceptator, etiam remunerator. |
De Praescriptionibus Adversus Haereticos | Reditus in Auctori Indicem |
[0009B] | Moehler (Patrologie oder christliche litterar geschichte) cujus utpote recentioris, ac proinde caeterorum plenius sensus referentis verba hic laudare non pigebit: «Ea est, inquit, hujusce libri mens, eo per integrum contexitur modo, quo pateat catholici auctoris sinceritas. |
[0011C] | Fugiendas esse haereses, utpote dissensionibus et persecutionibus pejores. |
[0012A] | Vera est disciplina nostra, quae ab Apostolis utique non damnatur, imo defenditur; falsa vero quaelibet alia, utpote Apostolis aliena vel incognita [0012B] XXXIII-XXXV. |
De Resurrectione Carnis | Reditus in Auctori Indicem |
[0816B] | Simplicior quisque fautor sententiae nostrae putabit, carnem etiam idcirco repraesentandam esse judicio, quia aliter anima non capiat passionem tormenti seu refrigerii, utpote incorporalis: hoc enim vulgus existimat. |
[0846A] | Occiso scilicet etiam corpore in gehennam, et detruso in tenebras exteriores, quae oculorum propria sunt tormenta, si quis in nuptiis minus dignis operibus fuerit indutus, constringendus statim manibus [0846A] et pedibus, utpote qui cum corpore surrexit. |
[0859C] | Atque ita, pariter agnoscimus, hominem qui secundum pristinam conversationem vetus fuerit, eumdem et corrumpi ita dictum secundum [0859C] concupiscentiam seductionis, quemadmodum et veterem secundum pristinam conversationem, non secundum carnem per interitum perpetuum; caeterum, carne tam salvum quam eumdem, utpote vitiosam disciplinam, non corpulentiam exutum. |
De Spectaculis | Reditus in Auctori Indicem |
[0647B] | Deus praecepit Spiritum sanctum utpote pro naturae suae bono tenerum et delicatum (Eph. |
De Virginibus Velandis | Reditus in Auctori Indicem |
[0891A] | Non possumus respuere consuetudinem, quam damnare non possumus, utpote non extraneam, quia non extraneorum, cum quibus scilicet communicamus jus pacis et nomen fraternitatis. |
Fragmenta Varia | Reditus in Auctori Indicem |
[1126B] | Deinde latius ibi tractatur et verius de Spiritu sancto, utpote de quo Novatianus unicum caput habeat. |
[1125D] | XV, in quibus cum ille, uti suae haeresi videretur favere, vertisset spiritum vitae, pro eo quod alii flatum; contra Scripturae fidem, utpote cum graece legatur πνοην, quod plerique malunt (vel B. |
[1127C] | Utpote qui dicerent, sicuti legitur, lib. |
[1129D] | Nam et confitemur in terra nobis regnum repromissum; [1129D] sed ante coelum, sed alio statu; utpote post resurrectionem in mille annos (Apoc. |
[1131C] | Citabitur; utpote cum [1132A] etiam Montani fuisse hoc paradoxon ipse his verbis dicto loco significet: «Hanc, etc. |
[1132D] | Atqui prius illud ecstaseos genus aliquo modo in Adamo agnosci potuit, posterius hoc non item; utpote quod pertinere videatur ad Montani, Priscae ac Maximillae enthusiasmos comprobandos: quos in ecstasi et ut amentes loqui solere confitebantur ipsorum discipuli, et inter eos post mediam aetatem ipse Tertullianus. |
[1133C] | Primum, quod graecus fuerit et graece scripserit Apollonius, utpote alius ab eo quem deinceps B. |
[1123B] | [1123B] Hactenus auctor, cujus cum nullum exstet opus, ubi de quatuor illis tractet, mihi prorsus videtur alludere ad librum suo titulo de Fato, utpote quem ab eo conscriptum pateat ex citatione Fulgentii Placiadis, jam olim excusi cum Hygini Mythologiis per verba sequentia: «Nam et Tertullianus in libro quem de Fato scripsit, ita ait: Redde huic fati primum problematis mancipatum, in dict. |
[1124B] | Fortassis is ipse liber est quem Tertulliano hic adscribimus, utpote quem non modo disertum, sed eloquentissimum alicubi nuncupat. |
[1124C] | Quod ipsum cum afferatur, sed longe aliis verbis libro de Cibis judaicis, vel inde constat, sicuti et ex reliquo totius libri stylo, non esse Tertulliani, sed potius Novatiani, utpote ad quem jam dictis verbis adludere videtur B. |
[1126A] | De Veste sacerdotali; quarum quatuor, feminalia nempe, linea tunica, baltheus et cidaris etiam sacerdotibus [1126A] erant communes; reliquae vero propriae Pontificum, utpote, tunica talaris hiacinthina cum tintinnabulis, superhumerale sive ephod, rationale, et lamina aurea. |
[1125A] | Hieronymi verba: cum enim επιτομη grandioris sit operis compendium, et Novatiani de Trinitate liber, utpote grande volumen, vel ipso teste, prolixius multo sit lib. |
Cooperatorum Veritatis Societas
© 2006 Cooperatorum Veritatis Societas quoad hanc editionem iura omnia asservantur.
Litterula per inscriptionem electronicam: Cooperatorum Veritatis Societas
«Ubi Petrus, ibi Ecclesia, ibi Deus (Ambrosius) ... Amici Veri Ecclesiae Traditionalisti Sunt.»
Divus Pius X Papa: «Notre Charge Apostolique»