Ad Martyres | Reditus in Auctori Indicem |
[0624B] | Et illi, inquit Apostolus (I. |
Ad Nationes | Reditus in Auctori Indicem |
[0603B] | Ea senario versu in hunc sensum de Saturni prosapia et rebus ejus exponit: decima, inquit, genitura hominum, ex quo cataclysmum prioribus accidit, regnavit Saturnus et Titan et Jamfetus, Terrae et Coeli fortissimi filii. |
[0589A] | Nescio, inquit, nisi ut sint expedire. |
[0592A] | R, multum irrisus Aegyptio illi: In terra, inquit, nihil perspiciebas, coelum tibi speculandum existimas? |
[0563C] | Itaque et sapientem non negabitis, cui etiam Pythius vester testimonium dixerat: Virorum, inquit, omnium Socrates sapientissimus. |
[0589B] | Nam cum est, inquit, in nobis, ipsi sumus; cum exivit, emorimur. |
[0588A] | Initium, inquit, sapientiae metus in Deum. |
[0588C] | Diogenes consultus, quid in coelis agatur: Nunquam, inquit, ascendi. |
Ad Uxorem | Reditus in Auctori Indicem |
[1296A] | Nolite, inquit, margaritas vestras porcis jactare, ne conculcent ea, et conversi vos quoque evertant (II Matth. |
[1283A] | Tempus, inquit, in collecto est; superest, ut qui matrimonia habent, tanquam non habentes agant. |
[1291C] | Ille igitur apostolus sanctus, qui viduas et innuptas integritati perseverare mavult, qui nos ad exemplum sui hortatur, nullam aliam formam repetundarum nuptiarum nisi in Domino praescribit, huic soli conditioni continentiae detrimenta [1291C] concedit: Tantum, inquit, in Domino. |
[1291A] | Caeterum manifestum est scripturam istam eos fideles designare, qui in matrimonio gentili inventi a Dei gratia fuerint, secundum verba ipsa: Si quis, inquit, fidelis uxorem habet infidelem. |
[1285B] | Obligatus es, inquit (I Cor. |
Adversus Gnosticos Scorpiace | Reditus in Auctori Indicem |
[0127C] | Et non erit habitabilis, inquit, in aeternum, non reaedificabitur amplius, nec adhaerebit quidquam manibus tuis ex devotamento ejus, uti avertatur Dominus ab indignatione irae suae. |
[0149A] | Sed etsi, inquit, exterior homo noster vitiatur, caro scilicet, vi persecutionum; sed interior renovatur die et die; anima scilicet spe promissionum. |
[0148B] | Cum de Thessalonicensibus gaudens: Uti, inquit (II Thessal. |
[0128A] | In Levitico vero (XIX, 4): Non sequemini , inquit, idola, et deos fusiles non facietis vobis. |
[0126B] | De quibus omnifariam extirpandis: Perditione perdetis, inquit, omnia loca, in quibus servierunt nationes diis suis, quas vos possidebitis haereditate: subter montes et colles, et sub arbores [0127A] densas quasque effodietis aras earum, evertetis et comminuetis staticula earum, et excidetis lucos earum, et scalptilia ipsorum deorum concremabitis igni, et disperdetis nomen eorum de loco illo. |
[0127A] | Sed et id: Si prophetes, inquit (Deut. |
[0148A] | Timidis autem, inquit, dehinc caeteris, particula in stagno ignis et sulphuris. |
[0150A] | XIII, 4-7) omnibus potestatibus subjici, quia non sit potestas nisi a Deo, quia non sine caussa gladium gestet, et quia ministerium sit Dei; sed et ultrix, inquit, in iram ei qui [0150B] malum fecerit. |
[0126A] | Ego sum, inquit (Exod. |
[0152A] | Ille enim, quod semper docuerat animatus: Quid fletis, inquit, et contristatis cor meum? |
[0148C] | Et ideo postmodum: Quis, inquit (Rom. |
[0149A] | Quae si magis incommoda quam martyria videbuntur, tamen rursus: Propter quod, inquit (II Cor. |
[0126B] | Sed et proponens benedictiones et maledictiones: Benedictiones, inquit (Deut. |
[0137A] | CXV); non opinor ista communis et omnium debitum: atqui justa, etiam ignominiosa est ex elogio transgressionis et merito damnationis; sed illa quae in ipso aditur ex testimonio religionis, et praelio confessionis, pro justitia et sacramento; sicut Esaia (LVII, 1): Videte , inquit, quomodo perit justus, et nemo excipit corde; et viri justi auferuntur, et nemo animadvertit: a facie enim injustitiae perit justus, et erit honor sepultura ejus. |
[0149B] | I, 29), quibus donatum esset non tantum credere in Christum, sed etiam pro ipso pati: Eumdem, inquit, agonem habentes quem in me vidistis, et nunc audistis . |
[0146B] | Petrus quidem ad Ponticos: Quanta enim, inquit (I Petr. |
[0135C] | Incutiat adhuc scorpius, homicidam Deum ventilans: horrebo plane spurcum blasphemiae statum de haeretico ore foetentem; sed et talem Deum de fiducia rationis amplectar, qua ratione etiam ipse se plus quam homicidam pronuntiavit ex Sophiae suae persona, voce Salomonis: Sophia, inquit (Proverb. |
[0138B] | Et ideo praeceptorum principia deducens: Beati, inquit (Matth. |
[0136B] | Quis enim, inquit (Rom. |
[0144C] | Qui pluris, inquit (Luc. |
Adversus Hermogenem | Reditus in Auctori Indicem |
[0217A] | Fruticet , inquit, terra herbam foeni, seminantem semen secundum genus, et secundum similitudinem, et lignum fructuosum faciens fructum, cujus semen in ipso in similitudinem. |
[0213A] | Denique, ut necessariam sensit ad opera mundi, statim eam condit et generat in semetipso: Dominus, inquit, condidit me initium viarum suarum in opera sua: ante saecula fundavit me, prius quam faceret terram, prius quam montes collocarentur; ante omnes autem colles generavit me; prior autem abysso genita sum (Ibid. |
[0223B] | Videatur inquit, non, fiat. |
[0237B] | Opera enim manuum tuarum, inquit, coeli (Ps. |
[0228C] | Coelum et terra praeteribunt, inquit. |
[0213C] | Quia quod ut esset nullius [0213C] eguit auctoris, multo sublimius erit eo quod, ut esset, aliquem habuit auctorem: proinde, si malum quidem innatum est, natus autem sermo Dei: Eructavit enim, inquit, sermonem optimum (Ps. |
[0203A] | Extendi, inquit, coelum solus (Is. |
[0212C] | Cum pararet coelum, inquit, aderam illi; et cum fortia faciebat (super ventos) quae sursum nubila, et cum firmos ponebat fontes ejus quae sub coelo est, ego eram compingens cum ipso. |
[0202A] | Vel qua, inquit, et sic habente materia, salva sit Deo et auctoritas et substantia, qua solus et primus auctor est, et Dominus omnium censeatur. |
[0205C] | Ergo, inquit, ex nihilo faceret, ut mala quoque arbitrio ejus imputarentur? |
[0229A] | Sed et paludes, inquit, arefaciam; et quaerent aquam, nec invenient (Is. |
[0226A] | Fecit, inquit, Deus hominem de terra, et adflavit in faciem ejus flatum vitae, et factus est homo in animam vivam. |
[0229C] | Prima, inquit, facie videtur nobis incorporalis esse materia: exquisita autem ratione recta, invenitur neque corporalis, neque incorporalis. |
Adversus Judaeos | Reditus in Auctori Indicem |
[0608B] | Quoniam etsi adtuleritis, inquit, mihi similam, vanum supplicamentum, execramentum mihi est (Ibid). |
[0640A] | Quia et nativitatem ejus, inquit Esaias, quis enarrabit? |
[0628B] | Proinde et Esaias: Quoniam puer, inquit, natus est nobis, et datus nobis est filius (Isa. |
[0621B] | XLIV, 5), virtus scilicet gratiae spiritalis, de qua Christi agnitio deducitur: Sagittae tuae, inquit, acutae (Ibid. |
[0604B] | II, 3, 4), id est inter eos qui ex gentibus sumus vocati: et concident, inquit, gladios suos in aratra, et lanceas suas in falces, et non accipiet gentem super gentem gladium, et jam non discent praeliari (Ibid. |
[0629B] | Et rursus, cum auxilium Patris imploraret: Salvum me fac, inquit, ex ore leonis, utique mortis, et de cornibus unicornuorum humilitatem meam (Ps. |
[0604A] | Unde intelligimus et priorem circumcisionem tunc datam cessaturam, et novam legem, non talem qualem jam dederat patribus processuram, annuntiari, sicut Esaias praedicavit dicens, quod in novissimis diebus manifestus futurus esset mons Domini, et domus Dei super vertices montium: et exaltabitur, inquit, super colles, venient super illum omnes gentes, et ambulabunt multi, et dicent: Venite, ascendamus in montem Domini, et in domum Dei Jacob (Is. |
[0623B] | Quare ipse Christus veniens adimplere prophetas, dicit ad Judaeos: Ille fuit, inquit, lucerna ardens et lucens (Joan. |
[0635C] | Quoniam duo haec mala fecit populus meus: me, inquit, dereliquerunt fontem aquae vitae, et foderunt sibi lacus contritos, qui non poterunt aquam continere (Jer. |
[0639B] | Effusa est gratia, inquit, in labiis tuis, propterea benedixit te [0639C] Deus in saecula. |
[0604C] | Populus enim, inquit, quem non noveram, servivit mihi, in obauditu auris obaudivit me (Ps. |
[0620A] | Et alibi per prophetam ad populum Israel: Pater, inquit, tuus Amorrhaeus, et mater tua Cethea (Eze. |
[0640A] | Hieremias [0640A] inquit: Et homo est, et quis cognoscet illum (Jer. |
[0638A] | LVIII, 12); qui et rursum per Esaiam exustionem eorum orat: Propter me, inquit, haec facta sunt [0638B] vobis, in anxietate dormietis (Is. |
[0629C] | Nam mortem ejus et passionem et sepulturam una voce Esaiae volo ostendere: A facinoribus, inquit, populi mei perductus est ad mortem, et dabo malos pro sepultura ejus, et divites pro morte ejus; quia scelus non fecit, nec dolus in ore ejus inventus est, et Deus voluit eximere a morte animam ejus (Isa. |
[0629B] | Si adhuc quaeres Dominicae crucis praedicationem, satis jam [0629B] poterit tibi facere vicesimus primus Psalmus, totam Christi continens passionem, canentis jam tunc gloriam suam: Foderunt, inquit, manus meas et pedes (Ps. |
[0623C] | Et quoniam ex semine David genus trahere deberet virgo [0623C] ex qua nasci oportuit Christum, ut supra memoravimus, evidenter Esaias propheta in sequentibus dicit: Et nascetur, inquit, virga de radice Jesse, quod est Maria, et flos de radice ejus adscendet. |
[0639A] | LIII, 7) ne aspectu quidem honestus: Adnuntiamus enim, inquit, de illo, sicut puerulas, sicut radix in terra sitienti, et non erat ei species, neque gloria. |
[0602B] | Unde, inquit, maximum periculum est, si praeputium carnis quis non circumciderit. |
[0618B] | Propterea, inquit, dabitur vobis signum: Ecce virgo concipiet in utero et pariet filium. |
[0624B] | Sed de utroque titulo sic disponam; itaque specialiter dispungamus ordinem coeptum, docentes praedicatorem adnuntiatum Christum, ut per Esaiam: Exclama, inquit, in vigore, et ne peperceris; exalta ut tuba vocem tuam, et adnuntia plebi meae facinora ipsorum, et domui Jacob [0624C] delicta eorum. |
[0630A] | Nam quod in passione ejus accidit, ut media dies tenebresceret, Amos propheta adnuntiat, dicens: Et erit, inquit, in die illa, dicit Dominus, occidet sol media die, et tenebrescet super terram dies luminis, et convertam dies festos vestros in luctum, et omnia cantica vestra in lamentationem, et imponam [0630B] super lumbos vestros saccum, et super omne caput calvitium, et ponam eum quasi luctum dilecti , et eos qui cum illo quasi diem moeroris (Amos, VIII, 9, 10). |
[0620C] | Sed ex [0620C] reliquorum sensuum comparatione convincentur Judaei: Accingere, inquit David, ensem supra femur (Psal. |
[0610B] | Quem exaudierunt omnes gentes, id est cui omnes gentes crediderunt, cujus et praedicatores Apostoli in psalmis David ostenduntur: In universa, inquit, terra exiit sonus eorum, et usque ad terminos terrae verba eorum (Psalm. |
[0635A] | Et lignum, inquit, adtulit fructum suum (Joel. |
[0605C] | Unde dignoscimus sabbatum temporale esse humanum, et sabbatum aeternum censeri divinum, de quo per Esaiam praedicat: Et erit, inquit, mensis ex mense, et dies de die, et sabbatum de sabbato, et veniet omnis caro adorare in Hierusalem, dicit Dominus (Isa. |
[0634A] | Anima, inquit, vestra meditabitur timorem (Ibid. |
[0602B] | Sed et filius, inquit, Moysi tum ab angelo praefocatus fuisset, si non Seffora mater ejus calculo praeputium infantis circumcidisset (Exod. |
[0635B] | Indubitate quando passus est Christus: Et horruit, inquit, plurimum nimis, et sol media die tenebricavit (Amos. |
[0621B] | Licuit [0621B] ergo et Christo Dei in Psalmis sine bellicis rebus ensem sermonis Dei praecingi figurato, cui praedicta tempestivitas congruat cum gratia labiorum, quem tunc cingebatur super femur apud David, quando venturus in terras ex Dei patris decreto nuntiabatur: Et deducet, inquit, te magnitudo dexterae tuae (Psal. |
[0602A] | Sed Abraham, inquit, circumcisus est. |
Adversus Marcionem | Reditus in Auctori Indicem |
[0388B] | Eructavit enim, inquit (Ps. |
[0402B] | Hoc igitur metu et Joannes: Tu es, inquit, qui venis, an alium expectamus [0402C] ? |
[0493A] | Secundum ordinem, inquit, Melchisedech. |
[0383A] | Nec forma sermonis in Christo nova: cum similitudines objicit, cum quaestiones refutat, de septuagesimo septimo venit psalmo: Aperiam, inquit, in parabolam os meum, id est similitudinem: eloquar problemata, id est, edisseram quaestiones. |
[0443A] | V, 32): Qui dimiserit, inquit, uxorem suam praeter caussam adulterii, facit eam adulterari; atque ita adulter censetur et ille, qui dimissam a viro duxerit. |
[0406B] | XXVIII, 3) expungitur: Dominus, inquit, super aquas multas: cum undas freti discutit, Habacuc adimpletur: Dispargens , inquit, (Habac. |
[0445B] | Imo, inquit, nostri Dei monela de coelo, non Moysen et prophetas jussit audiri, sed Christum: Hunc audite. |
[0285C] | Isaias jam tum apostolus, prospiciens haeretica corda: Quis, inquit (Is. |
[0411B] | Sed et zelotem Deum mihi exhibet, malum malo reddentem: Qui confusus, inquit, mei fuerit, et ego confundar ejus . |
[0329C] | Annuntiavimus enim, inquit, de illo; sicut puerulus, sicut radix in terra sitienti; et non est species ejus, neque gloria. |
[0371A] | Stupebant autem omnes ad doctrinam ejus; plane: quoniam, inquit, in potestate erat sermo ejus (Luc. |
[0309C] | Siquidem, Sex, inquit (Exod. |
[0406B] | XXVIII, 3) expungitur: Dominus, inquit, super aquas multas: cum undas freti discutit, Habacuc adimpletur: Dispargens , inquit, (Habac. |
[0490A] | XI): Alii, inquit, datur per Spiritum sermo sapientiae; statim et Esaias spiritum sapientiae posuit. |
[0288A] | Adhibet operi bono optimum etiam ministrum, sermonem suum: Eructavit, inquit, (Ps. |
[0486B] | Corpus, inquit, non fornicationi, sed Domino, et Dominus corpori; ut templum Deo, et Deus templo. |
[0438A] | Et non audierunt, inquit, [0438B] et non adverterunt aurem suam. |
[0389A] | Sic et retro in Basiliis, Anna mater Samuelis, spiritu gloriam Deo reddens: Qui, inquit (I Reg. |
[0341A] | Et deducet te, inquit, mirifice dextera tua; virtus scilicet gratiae spiritalis, qua Christi agnitio deducitur. |
[0373A] | Hic, inquit (Is. |
[0433B] | Quaerite enim, inquit, regnum Dei, et haec vobis adjicientur. |
[0287C] | Initio autem facto, ab ea etiam ratio temporum nata est, utpote quibus distinguendis [0287C] et notandis, sidera et luminaria coelestia disposita sunt: Erunt enim, inquit (Gen. |
[0484C] | III, 2): Auferam enim , inquit, a Judaea inter caetera et sapientem architectum. |
[0442B] | Dico enim illum conditionaliter nunc fecisse divortii prohibitionem, si ideo quis dimittat uxorem, ut aliam ducat: Qui dimiserit, inquit, uxorem, et aliam duxerit, adulterium commisit, et qui a marito dimissam duxerit, aeque adulter est; ex eadem utique caussa, qua non licet dimitti, ut alia ducatur: illicite enim dimissam pro indimissa ducens, adulter est. |
[0483A] | Si enim et saecula temporibus structa sunt; tempora autem diebus et mensibus et annis compinguntur; dies porro et menses, et anni solibus et lunis et sideribus Creatoris, signantur, in hoc ab eo positis: Et erunt enim, inquit (Genes. |
[0357B] | Non est, inquit, aliud, sed aedes Dei, et haec porta coeli. |
[0437A] | Sicut hic quoque: Cum surrexerit, inquit, pater familias . |
[0435B] | Denique: Dividetur, inquit, pater in filium, et filius in patrem; et mater in filiam, et filia in matrem; et nurus in socrum, et socrus in nurum. |
[0340C] | Quod si Joannem agnitum non vis, habes communem magistrum Paulum, praecingentem lumbos nostros veritate et lorica justitiae, et calciantem nos praeparationem Evangelii pacis, non belli: assumere [0340C] jubentem scutum fidei, in quo possimus omnia diaboli ignita tela extinguere; et galeam salutaris, et gladium spiritus, quod est, inquit, Dei sermo. |
[0430C] | Deinde conversus ad discipulos: Dico autem, [0430C] inquit, vobis amicis meis , nolite terreri ab eis qui vos solummodo occidere possunt, nec post hoc ullam in vobis habent potestatem. |
[0426C] | XXIX, 3) occurrisset in Beelzebule dictus ejicere daemonia: Si ego, inquit, in [0426D] Beelzebule ejicio daemonia, filii vestri in quo ejiciunt? |
[0436B] | Simile est regnum Dei, inquit, grano sinapis, quod accepit homo, et seminavit in horto suo. |
[0479B] | Tota enim, inquit, Lex in vobis adimpleta est: Diliges proximum tuum tanquam te. |
[0448C] | CXVII, 21) canebatur; prima recusabilis, secunda honorabilis: Lapis, inquit, quem reprobaverunt aedificantes, iste factus est in caput anguli. |
[0456C] | Sed per tolerantiam, inquit, salvos facietis nosmetipsos; de qua scilicet Psalmus (Ps. |
[0354B] | Qui et rursus per Esaiam, in exustionem eorum perorans: Propter me, inquit, haec facta sunt vobis: in anxietate dormietis . |
[0338A] | Propterea, inquit (Is. |
[0396C] | Ne quis ergo indigeat, datori paratam habes Deuteronomio formam Creatoris: Non erit, inquit (Deut. |
[0408C] | Nisi credideritis, inquit (Is. |
[0511B] | Propterea, inquit, quod dilectionem veritatis non susceperint, ut salvi essent; et propter hoc erit eis instinctum fallaciae, ut judicentur [0511C] omnes qui non crediderunt veritati, sed consenserunt iniquitati. |
[0441B] | Verbum enim, inquit (Is. |
[0480A] | Tempore autem suo metemus; quia et Ecclesiastes, Tempus, inquit (Eccl. |
[0419A] | Neminem, inquit, per viam salutaveris. |
[0410C] | Qui voluerit, inquit, animam suam salvam facere, perdet illam; et qui perdiderit eam propter me, salvam faciet eam. |
[0507A] | Deum enim, inquit, ignorantes, et suam justitiam sistere quaerentes, non subjecerunt se justitiae Dei. |
[0417C] | Non contendet, inquit (Is. |
[0449C] | Sed quis optimus, [0449C] nisi unus, inquit Deus? |
[0330C] | Et homo est, inquit Hieremias (Jerem. |
[0418A] | Nam sicut ad salutem vocat, quem non recusat, vel etiam quem ultro vocat; ita in perditionem damnat quem recusat: Illi autem caussato patris sepulturam, cum respondet: Sine, mortui sepeliant mortuos suos, tu autem vade, et annuntia regnum Dei; utramque legem Creatoris manifeste confirmavit, et de sacerdotio in Levitico prohibentem sacerdotes supremis etiam parentum interesse: Super omnem, inquit (Levit. |
[0516A] | III-VI) Datam inquit sibi Apostolus gratiam novissimo omnium, illuminandi omnes; quae dispensatio sacramenti occulti ab aevis in Deo, qui omnia condidit. |
[0439C] | Et ego, inquit, dico vobis, facite vobis amicos de mammona injustitiae; de nummo scilicet, de quo et servus ille. |
[0450B] | Et veni, inquit, sequere me. |
[0451A] | Fides, inquit, tua te salvum fecit. |
[0428B] | Ideo exteriora, inquit, calicis lavatis, id est carnem, interiora autem vestra non emundatis, id est animam, adjiciens: Nonne qui exteriora fecit, id est carnem, et interiora fecit, id est animam? |
[0406C] | III, 9) aquas itinere: cum ad minas ejus eliditur [0406C] mare, Nahum quoque absolvitur: Comminans, inquit (Nah. |
[0456B] | Denique, quia lapides, inquit, sancti volutant, non quia milites pugnant. |
[0344B] | LIII, 1-2): Annuntiavimus, inquit, coram ipso; velut puerulus, velut radix in terra sitienti, et non est species ejus neque gloria; et vidimus eum, et non habebat speciem neque decorem; sed species ejus inhonorata, deficiens citra omnes homines. |
[0494A] | Dominabitur, inquit, a mari ad mare, et a flumine usque ad terminos terrae. |
[0386C] | In montem excelsum , inquit Esaias (Is. |
[0474C] | Proinde, si in lege maledictio est, in fide vero benedictio; utrumque habes propositum apud Creatorem: Ecce posui, inquit (Deut. |
[0398C] | Percurre sequentia Ezechielis, de eodem viro justo: Pecuniam, inquit (Ezech. |
[0517C] | Nemo, inquit, carnem suam odio habet, nisi plane Marcion solus: sed et nutrit et fovet eam, sicut et Christus Ecclesiam. |
[0275B] | Si quidem nomen hominis, materia corporalis, non animalis, ab auctore sortita est: Et fecit hominem Deus, inquit (Gen. |
[0465A] | Coelum, inquit (Is. |
[0475B] | Accepimus igitur benedictionem spiritalem per fidem, inquit, ex qua scilicet vivet justus secundum Creatorem. |
[0391B] | Secundum haec, inquit (Luc, VI), faciebant Prophetis patres eorum. |
[0345B] | LIII): Ipse enim, inquit, imbecillitates nostras abstulit, et languores portavit. |
[0362A] | X, 23): Quoniam, inquit, decisum sermonem faciet Dominus in terra. |
[0487C] | Propter nos enim scriptum est, inquit. |
[0425A] | XI) orasset ad Patrem illum superiorem, satis impudentibus et temerariis oculis suspiciens ad coelum Creatoris, a quo tam aspero et saevo, et grandine et fulmine potuisset elidi, sicut et Hierusalem suffugi ab eo potuit; aggressus eum ex discipulis quidam: Domine, inquit, doce nos orare, sicut et Joannes discipulos suos docuit; scilicet quia alium Deum aliter existimaret orandum. |
[0362C] | I, 10-11): Non est voluntas mea in vobis, inquit Dominus, et sacrificia vestra non excipiam de manibus vestris; quoniam a solis ortu usque ad occasum glorificatum est in nationibus nomen meum, et in omni loco sacrificium nomini meo offertur, et sacrificium mundum, scilicet simplex oratio de conscientia pura: necesse est, omnis demutatio veniens ex innovatione, diversitatem ineat cum his quorum fit, et contrarietatem ex diversitate. |
[0426C] | Creator est, qui et januam olim Nationibus clauserat, quae olim pulsabatur Judaeis; is et exurgit et dat, et si jam non quasi amico, non [0426C] tamen quasi extraneo homini, sed quasi molesto, inquit. |
[0521C] | Denique, hanc disciplinam, secundum praecepta, inquit, et doctrinam hominum deputavit in eos, qui caput non tenerent, [0521D] id est, ipsum; in quo omnia recensentur, in Christum ad initium revocata, etiam indifferentia escarum. |
[0377B] | Pariter et dimissorem delictorum Christum recognosce apud eumdem prophetam: Quoniam , inquit (Is. |
[0475C] | Adhuc, inquit (Gal. |
[0423B] | LXV, 5): Ecce enim nec de nationibus, inquit, nemo? |
[0504D] | Ut superabundaret, inquit, gratia. |
[0327C] | Auferam, inquit [0328A] (Is. |
[0363A] | XXXII, 39), percutiam, et ego sanabo: Ego, inquit (I Reg. |
[0488C] | Igitur si Creatoris est imago (ille enim Christum Sermonem suum intuens hominem futurum, Faciamus, inquit, hominem ad imaginem et similitudinem nostram) , quomodo possum alterum habere caput, non eum cujus imago sum? |
[0522B] | Cum praedicationis enumerat varietatem, quod alii ex fiducia vinculorum ejus, audentius sermonem enuntiarent; alii per invidiam et contentionem; quidam vero et per sermonis existimationem , plerique ex dilectione, nonnulli ex aemulatione, jam aliqui et ex simultate Christum praedicarent; erat utique vel hic locus taxandae ipsius praedicationis de diversitate sententiae, quae tantam efficeret etiam animorum varietatem Sed caussas solas animorum, non regulas sacramentorum in diversitate proponens, unum tamen Christum, et unum ejus Deum, quocumque consilio [0522B] praedicatum confirmat, et ideo: Nihil mea, inquit, sive caussatione, sive veritate Christus annuntietur; quia unus annuntiabatur, sive ex caussatione, sive ex veritate fidei. |
[0465C] | VI, 1): Ut quaerant, inquit, faciem meam, ante lucem vigilabunt ad me, dicentes, Eamus, et convertamur ad Dominum, quia ipse eripuit, [0465D] et curabit nos; percussit, et miserebitur nostri; sanabit nos post biduum, in die tertia resurgemus. |
[0395B] | VII, 10), ne unusquisque malitiae fratris sui meminerit; sed nec proximi: nam et rursus: Malitiam, inquit (Ibid. |
[0493C] | Descendit, inquit, tanquam imber super vellus, et velut stillae destillantes in terram. |
[0330B] | Tempestivus enim, inquit (Ps. |
[0395A] | Sed vobis dico, inquit (Luc. |
[0415C] | Et hunc, inquit, sermonem quem dixisti, faciam tibi. |
[0347C] | IX, 6): Quoniam, inquit, puer natus est nobis, et datus est nobis filius . |
[0489C] | In Evangelio enim, inquit, ego vos generavi. |
[0332B] | Totum christiani nominis et pondus et fructus, mors Christi negatur, quam tam impresse Apostolus demandat, utique veram, summum eam fundamentum Evangelii constituens, et salutis nostrae, et praedicationis suae: Tradidi enim, inquit (I Cor. |
[0466A] | XXVII, 11); Mulieres, inquit, venientes a visione, venite ad renuntiandam scilicet Domini resurrectionem. |
[0407C] | Quis me, inquit tetigit? |
[0485B] | Ergo, inquit, nemo glorietur in homine. |
[0484C] | Quia et de hoc per eumdem prophetam Creator: Ecce ego, inquit (Is. |
[0363A] | Ego, inquit (Deut. |
[0466C] | Cum haesitantibus eis ne phantasma esset, imo phantasma credentibus: Quid turbati estis, inquit, et quid cogitationes subeunt in [0466D] corda vestra? |
[0424A] | In Evangelio veritatis, legis doctor Dominum aggressus: Quid faciens, inquit, vitam aeternam consequar? |
[0348B] | Si adhuc quaeris dominicae crucis praedicationem, satis jam tibi potest facere vigesimus primus psalmus, totam Christi continens [0348B] passionem, canentis jam tunc gloriam suam: Foderunt, inquit (Ps. |
[0345C] | [0345C] De exitu plane puto diversitatem tentatis inducere, negantes passionem crucis in Christum Creatoris praedicatam, et argumentantes insuper non esse credendum, ut in id genus mortis exposuerit Creator Filium suum, quod ipse maledixerat: Maledictus, inquit (Deuter. |
[0399C] | Quia ipse, inquit, suavis est adversus ingratos et malos. |
[0473B] | Ergo, Propter superinductitios, inquit, falsos fratres, qui subintraverant ad speculandam libertatem nostram, quam habemus in Christo, ut nos subigerent servituti, nec ad horam cessimus subjectioni. |
[0472A] | LII, 7) ad apostolorum personam: Quam tempestivi pedes evangelizantium pacem, evangelizantium bona; utique et nationibus evangelizantium; quoniam et: In nomine ejus, inquit (Is. |
[0339B] | Nam et archontas Sodomorum, appellat archontas Judaeorum; et populum ipsum, populum Gomorrhae vocat, et idem alibi: Pater, inquit (Ezech. |
[0496C] | Portemus enim, inquit, non portabimus; praeceptive, non promissive, volens nos sicut ipse incessit, ita incedere, et a terreni, id est, veteris hominis imagine abscedere, quae est carnalis operatio. |
[0469C] | Inter illas enim figuras et propheticas super filios suos benedictiones, Jacob cum ad Benjamin direxisset, Benjamin, inquit (Gen. |
[0400A] | Misericordiam quoque praecipiens: Estote, inquit, misericordes, sicut Pater vester misertus est vestri. |
[0469B] | Ipse se, inquit, apostolum est professus (Gal. |
[0345B] | L, 10): Quis enim, inquit, in vobis, qui Deum metuit , et exaudiet vocem filii ejus? |
[0463A] | Si dixero enim, inquit, vobis, non credetis . |
[0496C] | Et ideo jam ad exhortationem spei coelestis: Sicut portavimus, inquit, imaginem terreni, portemus et imaginem coelestis; non ad substantiam ullam referens resurrectionis, sed ad praesentis temporis disciplinam. |
[0394A] | Idipsum postremo verbum vae, olim per Amos in divites affluentes deliciis destinatur: Vae , inquit (Amos. |
[0463B] | Et tamen adhuc eis manum porrigens: Abhinc, inquit, erit Filius hominis sedens ad dexteram virtutis Dei. |
[0456C] | IX, 19): Tolerantia, inquit, justorum non peribit in finem. |
[0330C] | Quia et, Nativitatem ejus, inquit Isaias (Is. |
[0269A] | XLIII, 19): Vetera transierunt, inquit; ecce nova quae ego nunc facio; et alibi (Jerem. |
[0499B] | Dicit ergo, nos jam aperta facie, utique cordis, quod velatum est in Judaeis, contemplantes Christum, eadem imagine transfigurari a gloria (qua scilicet et Moyses transfigurabatur a gloria Domini) in gloriam: ita corporalem Moysi inluminationem de congressu Domini, et corporale velamen de infirmitate populi proponens et spiritalem claritatem in Christo superinducens, tanquam a Domino, inquit, spirituum , totum ordinem Moysi, figuram ignorati apud Judaeos, agniti vero apud nos Christi fuisse testatur. |
[0452A] | [0452A] Confringito, inquit, panem tuum esurienti; et non habentes tectum, in domum tuam inducito; hoc cum maxime agebat, exceptum domo sua pascens Dominum. |
[0500B] | IV, 7): Significatum est, inquit, super nos lumen personae tuae, Domine. |
[0462A] | Lavabit, inquit (Gen. |
[0450B] | Facere judicium: Vende, inquit, quae habes; diligere misericordiam: Et da, inquit, egenis; paratum esse ire cum Deo. |
[0449C] | Cumque ille principaliora quaeque affirmasset observasse se ab adolescentia: Unum, inquit, tibi deest. |
[0382A] | Qui etiam per Isaiam gaudens ad Patrem: Exultet, inquit (Is. |
[0448A] | Non venit, inquit, regnum Dei cum observatione; nec dicunt, Ecce hic, ecce illic; Ecce enim regnum Dei intra vos est (Luc. |
[0432A] | Sed enim optimi et non judicis Dei Christus: Quis me, inquit, judicem constituit super vos? |
[0268C] | XV, 11): Sive ego, inquit, sive illi, sic praedicamus. |
[0374A] | Detentus [0374A] a turbis: Oportet me, inquit (Luc. |
[0461B] | LXIII, 1): Quis, inquit, qui advenit ex Edom? |
[0431C] | Perductos ad potestates, prohibet ad interrogationem cogitare de responsione: [0431C] Sanctus enim, inquit, Spiritus docebit vos ipsa hora quid eloqui debeatis . |
[0421C] | Gratias enim, inquit, ago et confiteor, Domine coeli, quod ea quae erant abscondita sapientibus et prudentibus, revelaveris parvulis. |
[0348B] | Et rursus, cum auxilium Patris implorat: Salvum, inquit (ibid. |
[0504A] | Secundum Evangelium, inquit, per Christum. |
[0504D] | Lex autem, [0504D] inquit, subintroivit, ut abundaret delictum. |
[0455C] | IX, 15): Dominus, inquit, omnipotens proteget eos; et [0456A] consument illos, et lapidabunt lapidibus fundae, et bibent sanguinem illorum velut vinum, et replebunt pateras quasi altaris ; et salvos eos faciet Dominus illo die, velut oves, populum suum, quia lapides sancti volutant. |
[0393C] | A quibus avertens nos et in Psalmo quadragesimo octavo: Ne timueris, inquit, cum dives factus fuerit homo, et cum abundabit gloria ejus; quoniam cum morietur, non tollet omnia, nec descendet cum illo gloria sua. |
[0316A] | Non facies enim, inquit, istud, aut et me una cum eis impende. |
[0505A] | Mortuos enim nos inquit Legi . |
[0315B] | Imo, inquit, quod multo vanius, per semetipsum. |
[0476C] | In novissimis enim, inquit (Joel, II, 28), diebus effundam de meo Spiritu in omnem carnem. |
[0430A] | Merito itaque non placebat illi hypocrisis Pharisaeorum, labiis scilicet amantium Deum, non corde: Cavete, inquit (Luc, XII) discipulis, a fermento Pharisaeo rum, quod est hypocrisis, non praedicatio Creatoris. |
[0508A] | Odio, inquit, habentes malum, et bono adhaerentes. |
[0393A] | Sed accidentia vitia divitiis, illa in Evangelio quoque, Vae divitibus, adscribunt: Quoniam, inquit, recepistis advocationem vestram; utique ex divitiis, de gloria earum, et saecularibus fructibus. |
[0415A] | Sistens enim verba filii sui, dicendo scilicet: Hic est filius meus dilectus; hunc audite, inquit. |
[0438A] | XI, 40): Audite, inquit, vocem meam, et ero vobis in Dominum, et vos mihi in populum; et ibitis in omnibus viis meis quascumque mandavero vobis. |
[0390B] | CXXV: Qui seminant, inquit, in lacrymis, in exultatione metent. |
[0351B] | Et nationes, quod sumus nos, proinde suam habebant nominationem, sperantes in Christum: Et in nomine, inquit (Is. |
[0393A] | VIII, 12) Moyses: Ne, inquit, cum manducaveris, et repletus fueris, et domos magnas aedificaveris, pecoribus [0393B] et bubus tuis multificatis , et pecunia et auro, exaltetur cor tuum, et obliviscaris Domini Dei tui. |
[0500B] | Unde et apostoli supra: Qui est imago, inquit, Dei. |
[0419C] | Jam nunc et hic lex consignatur Creatoris, etiam [0419C] boves operantes dignos operarios mercede judicantis; Bovi, inquit (Deuter. |
[0396C] | Sed, Non sit, inquit, indigens in te; id est, cura ultro ne sit: quo magis petenti praejudicat dandum, etiam in sequentibus: Si autem fuerit indigens e fratribus tuis, non avertes cor tuum, nec constringes manum tuam a fratre tuo indigente. |
[0312A] | Evenit enim in bonis factis poenitentiae confessio, ad invidiam et exprobrationem ejus qui beneficii ingratus exstiterit, sicut et tunc circa personam Saulis honorandam annuntiatur a Creatore, qui non deliquerat, cum Saulem assumit in regnum, et Sancto Spiritu auget; optimum enim adhuc: qualis, inquit, non erat in filiis Israelis, dignissime allegerat, sed nec ignoraverat ita eventurum, nemo enim te sustinebit improvidentiam adscribentem Deo ei, quem Deum non negans, confiteris et providum. |
[0416A] | Nam etsi Marcion noluit eum colloquentem Domino ostensum, sed stantem; tamen et stans os ad os stabat, et faciem ad faciem cum illo, inquit, non extra illum, in gloriam ipsius, nedum in conspectum. |
[0310B] | Hoc ipsum voluit intelligi, quod non sibi ea proprie exegisset: Non enim bibam, inquit (Ps. |
[0414C] | Prophetam, inquit Moyses (Deut. |
[0333B] | Et utique si Deus tuus veram quandoque substantiam angelorum hominibus pollicetur: Erunt enim, inquit [0333C] (Luc. |
[0350B] | Nam et Nathan propheta in secundo Basiliarum, professionem ad David facit: Semini ejus quod erit, inquit, ex ventre ipsius (II Reg. |
[0515B] | Novum autem et nove natum ex virgine, Dei spiritu: ut reconciliet ambos Deo; et Deo, quem utrumque genus offenderat, et Judaicum et Gentile; In uno corpore, inquit, cum interfecisset inimicitiam in eo per crucem. |
[0389C] | Siquidem per Esaiam, de eis quos vocaturus esset a summo terrae, utique nationes; Ecce, inquit (Is. |
[0399A] | Nam et supra: Et pignus, inquit (Ezech. |
[0357B] | Sed est et porta quae recipit, et quae perducit, strata jam a Christo; de quo Amos (Amos, IX, 6): Qui aedificat in coelum ascensum suum; utique non sibi soli, sed et suis qui cum illo erunt, et, Circumdabis enim illos tibi, inquit (Is. |
[0377A] | Videbit enim, inquit Esaias (Is. |
[0342B] | Sed quomodo, inquit, irreperet in Judaeorum fidem, nisi per solenne apud eos et familiare nomen? |
[0388D] | Quod [0388D] liberaverit , inquit, a dynasta mendicum, parcet [0389A] mendico et pauperi, et animas pauperum salvas faciet. |
[0452A] | Itaque Dominus: Hodie, inquit, salus huic domui. |
[0514C] | Apparet communi naturae omnium hominum et delicta et concupiscentias carnis, et incredulitatem, et iracundiam reputare, diabolo tamen captante naturam, [0514C] quam et ipse jam infecit delicti semine inlato: Ipsius inquit, sumus factura conditi in Christo. |
[0514B] | Propter quod et iracundiae filii fuimus, inquit, sed natura. |
[0390A] | LXV, 15): Ecce, inquit, qui serviunt mihi, saturabuntur; vos autem esurietis; ecce qui serviunt mihi, bibent; vos autem sitietis. |
[0414B] | Tres de discentibus arbitros futurae visionis et vocis assumit; et hoc Creatoris est, In [0414B] tribus, inquit (Deut. |
[0514C] | At nunc, inquit, in Christo, [0514D] vos qui eratis longe, facti estis prope in sanguine ejus. |
[0410A] | Da, inquit, et manducabunt, quoniam haec dicit Dominus: Et manducaverunt, et reliquerunt reliquias, secundum dictum Domini. |
[0338A] | Sed et virginem, inquit, parere natura non patitur, et tamen creditur prophetae. |
[0453A] | Et quare, inquit Christus, non credidistis ei? |
[0288C] | Eadem bonitas et adjutorium prospexit, ne quid non boni: Non est enim, inquit [0289A] (Gen. |
[0487C] | Bovi, inquit, terenti os non obligabis; et adjicit: Nunquid de bobus pertinet ad Dominum? |
[0448B] | Praeceptum, [0448B] inquit (Deut. |
[0517B] | Quia vir, inquit, caput est mulieris. |
[0418A] | XIX, 12), Non [0418A] in igni (inquit Dominus), sed in spiritu miti. |
[0385B] | Sicut et rursus in lege: Non facies, inquit (Exod. |
[0351A] | Quaeris qui de nationibus transeant ad Creatorem, quando et proselyti diversae et propriae conditionis seorsum a Propheta nominentur: Ecce, inquit Esaias (Is. |
[0518A] | Sed ego autem dico, inquit, in Christum et Ecclesiam. |
[0450B] | Et homo enim Christus annuntians quid sit bonum; scientiam legis: Praecepta, inquit, scis? |
[0450B] | Facere judicium: Vende, inquit, quae habes; diligere misericordiam: Et da, inquit, egenis; paratum esse ire cum Deo. |
[0340A] | Adjuvabitur haec nostra interpretatio, dum et alibi bellatorem existimans Christum, ob armorum quorumdam vocabula et ejusmodi verba, ex reliquorum quoque sensuum comparatione convinceris: Accingere, inquit David (Ps. |
[0509A] | Abstinere inquit, a stupro, non a matrimonio. |
[0376B] | Nam et bonus, inquit, praeterea sciens omnem, qui lepra esset liberatus, solemnia legis executurum, ideo ita praecepit. |
[0523B] | Noster, inquit, municipatus in coelis. |
[0351B] | II, 12): Et erit, inquit, in novissimis diebus manifestus mons Domini; utique sublimitas Dei; et aedes Dei super summos montes; utique Christus, catholicum Dei templum, in quo Deus colitur, constitutum super omnes eminentias virtutum et potestatum: Et venient ad eum universae nationes; et ibunt multi, et dicent: Venite, ascendamus [0351C] in montem Domini, et in aedem Dei Jacob; et annuntiabit nobis viam suam, et incedemus in ea. |
[0495C] | Sic et resurrectio, inquit. |
[0411A] | Vide, inquit Isaias (Is. |
[0361C] | Denique: Judicabit, inquit, inter nationes, et traducet populum plurimum; scilicet non unius gentis Judaeorum, sed nationum, quae per novam legem Evangelii et novum sermonem Apostolorum judicantur et traducuntur apud semetipsas de pristino errore, simul crediderunt, atque exinde concidunt machaeras suas in aratra; et sibynas, quod genus venabulorum est, in falces, id est, feros et saevos quondam animos convertunt in sensus probos, et bonae frugis operarios. |
[0366B] | X, 24); et si apostolus Marcion, Sive ego, inquit Paulus (I Cor. |
[0352B] | Annon vel maxime, inquit, ut alterius Dei praedicatores? |
[0297B] | Ex quo enim, inquit, apparuerunt [0297C] laesurae tuae: illi eas reputans, quibus scilicet laesit hominem ejectum a Dei obsequio: et ex illo deliquit, ex quo delictum seminavit; atque ita exinde negotiationis, id est, malitiae suae multitudinem exercuit; delictorum scilicet et sensuum, non minus et ipse liberi arbitrii institutus, ut spiritus. |
[0516C] | Captivam, inquit, duxit captivitatem. |
[0415A] | Non legatus, inquit Isaias (Is. |
[0496B] | Primus, inquit, homo de humo terrenus; secundus, dominus de coelo. |
[0515A] | Itaque ipse est, inquit, pax nostra, qui fecit duo unum, judaicum scilicet populum, et gentilem, quod prope, et quod longe, soluto medio pariete inimicitiae, in carne sua. |
[0294B] | Qui facit, inquit (Ps. |
Adversus Marcionem Libri Quinque | Reditus in Auctori Indicem |
[1070A] | Non aliud corpus dari, sed prius illud inermem Undique regno Dei lato circumdari totum, Momento aspectus oculi mutabitur, inquit, Ut rufae cerae facies dispanditur herba, Et mutat proprium candenti sole colorem: Sic eadem caro fulgenti de gloria sumens, Gaudebit semper gaudens et morte carebit, Devictum clamans crudelem corporis hostem, Glutitam mortem, fortis victoria Christus, [1070B] Ingentes Deo summa ferens ad sidera laudes. |
[1053D] | Exemplar a Joanne Heroldo secum communicatum), tamen in reliquiis, inquit, lector videbit quantum adhuc supersit [1054C] quod emendatione indigeat. |
[1054C] | Nam impetum suum, inquit, secutus, donec emendationis tempus daretur, multa contra praecepta metrica fecit; quorum aliqua excusationem temporis habent, aliqua possunt excusari grammaticorum figuris; aliqua festinationi auctoris tribuenda sunt, qui cogitaverit opus suum quasi delineatum sub incudem, ut dicitur, revocare. |
Adversus Praxeam | Reditus in Auctori Indicem |
[0185C] | Haec quomodo dicta sint, Evangelizator et utique tam clarus discipulus Joannes [0185C] magis, quam Praxeas, noverat; ideoque ipse de suo sensu: Ante autem solemnitatem Paschae , inquit (Joan. |
[0188B] | Ipsa quoque clausula Evangelii propter quid consignat haec scripta, nisi: ut credatis, inquit, Jesum Christum Filium Dei? |
[0184C] | Ego, inquit, (Joan. |
[0191C] | I, 37) de utraque ejus substantia docet: Qui factus est, [0191C] inquit, ex semine David. |
[0153D] | Ut Patris et Filii personarum distinctionem evincat, oportet, inquit, totum de Filio examinari, an sit, et qui sit, et quomodo sit. |
[0189C] | Hoc se et in istis Evangeliis ipse testatur statim a puero: Non scitis, inquit (Luc. |
[0161A] | Dehinc assistentem eam ipsa separatione cognosce; Cum pararet, inquit, coelum, aderam illi simul ; et cum fortia faciebat super ventos quae sursum nubila; et cum tutos ponebat fontes ejus [0161B] quae sub coelo, ego eram cum illo compingens; ego eram ad quam gaudebat: quotidie autem oblectabar in persona ipsius. |
[0164C] | Bene quod et Dominus usus hoc verbo in persona Paracleti, non divisionem significavit, sed dispositionem: Rogabo [0164C] enim, inquit (Joan. |
[0168C] | Ergo, inquit, si Deus dixit, et Deus fecit; si alius deus dixit, et alius fecit, duo dii praedicantur. |
[0168D] | XLV, 14) ad personam Christi: Et sabain , inquit, viri elati ad te transibunt, et post te sequentur vincti manibus, et te adorabunt, quia in te Deus est. |
[0170B] | Solum autem Christum potero Deum dicere, sicut idem Apostolus: Ex quibus Christus, qui est, inquit, Deus super omnia benedictus in aevum omne (Rom. |
[0170C] | XXXIII, 13, 29) in Aegypto desiderasset Domini conspectum, dicens: Si ergo inveni gratiam coram te, manifesta mihi te, ut cognoscenter videam te: Non potes videre, inquit, faciem meam; non enim videbit homo faciem meam, et vivet; id est, morietur qui viderit. |
[0171B] | Ac per hoc, sic eumdem volunt accipi visibilem et invisibilem, quomodo eumdem Patrem et Filium: quoniam et paulo supra, antequam faciem Moysi negasset, scriptum sit, Dominum ad Moysen locutum coram, velut si quis loquatur ad amicum suum, non minus quam et Jacob: Ego vidi, inquit (Gen. |
[0172A] | Vidi, inquit Jacob, Deum facie ad faciem, et salva facta est anima mea (Gen. |
[0172B] | Pater, inquit, major me est (Joan. |
[0173A] | Quod vidimus, inquit Joannes (I Joan. |
[0173C] | Nonne, inquit, vidi Jesum (I Cor. |
[0176B] | Omnia, inquit, Patris mea sunt. |
[0178A] | [0177D] Quin et hoc dictum ejus, in argumentum singularitatis [0178A] arripient: Extendi, inquit, coelum solus. |
[0180C] | Joannes autem cum interrogaretur quidde Jesu contingeret: Pater, inquit, diligit Filium, et omnia tradidit in manu ejus. |
[0181A] | Exinde discipulis: Meum est, inquit, ut faciam voluntatem ejus qui me misit, ut consummem opus ejus. |
[0182A] | Aeque ambigentibus inter se, ne ipse esset Christus, utique non Pater, sed Filius: Neque me scitis, inquit (Joan. |
[0182B] | Sed ego, inquit, et qui me misit Pater; nonne duos demonstrat, tam duos quam inseparatos? |
[0182C] | Sicut ipse rursus: Tunc, inquit (Joan. |
[0183A] | Item, in altercatione Judaeorum, exprobrans quod occidere eum vellent: Ego, [0183A] inquit, quae vidi penes Patrem meum, loquor; et vos quod vidistis penes patrem vestrum, id facitis: et nunc vultis occidere hominem veritatem vobis locutum, quam audivit a Deo; et: Si Deus esset pater vester, dilexissetis me. |
[0184B] | Ecce enim, ad suscitandum fratrem ejus a mortuis, ad coelum et ad Patrem Dominus suspiciens: Pater, inquit (Joan. |
[0183B] | Cui post restitutionem luminum: Tu, inquit (Joan. |
[0183B] | Et interrogatus a Judaeis, si ipse esset Christus (utique Dei, nam usque in hodiernum Judaei Christum Dei, non ipsum Patrem sperant, quia nunquam Christus Pater scriptus est venturus): Loquor, inquit, vobis, et non creditis. |
[0184A] | Si in lege, inquit, scriptum est, «Ego dixi, vos dii estis,» et non potest solvi Scriptura; quem Pater sanctificavit, et misit in mundum, vos eum blasphemare dicitis, quia dixi , Filius Dei sum? |
[0186A] | Quoniam et Thomas aliquandiu incredulus: Domine enim, inquit (Joan. |
[0186A] | Utique non Pater, sed Sermo Patris, qui erat in filio hominis, id est in carne, in qua et glorificatus jam; virtute vero et sermone, et ante Jesum: Et Deus, inquit, glorificavit illum in semetipso, id est, Pater Filium in semetipso habens, etsi porrectum ad terram, mox per resurrectionem glorificavit, morte devicta. |
[0186B] | Et pervenimus [0186B] jam ad Philippum, qui spe excitatus videndi Patris, nec intelligens quomodo visum Patrem audisset: Ostende, inquit, nobis Patrem, et sufficit nobis. |
[0187B] | Et nihilominus hoc quoque interpretatus est, quomodo Pater esset in Filio, et Filius in Patre: Verba, inquit, quae ego loquor vobis, non sunt mea; utique [0187C] quia Patris. |
[0188A] | XVI, 4), inquit; sicut ipse de Patris. |
[0188B] | Et, Pater, in tuis manibus depono spiritum meum; tamen post resurrectionem et devictae [0188B] gloriam mortis, exposita necessitate omnis humilitatis, cum jam Patrem se posset ostendere tam fideli foeminae, ex dilectione, non ex curiositate, nec ex incredulitate Thomae, tangere eum aggressae: Ne, inquit, (Joan. |
Adversus Valentinianos | Reditus in Auctori Indicem |
[0591A] | Est, inquit, [0591B] ante omnia Proarche, inexcogitabile, et inenarrabile, et innominabile, quod ego nomino Monoteta. |
[0525D] | Sic Tertullianus: Quorumdam (inquit) de graeco interpretatio non occurrit, quorumdam nec de sexu genera conveniunt, quorumdam usitatior in graeco notitia est. |
[0535D] | Atque hactenus (inquit ludens auctor) prima tragoediae scena; alia jam extra Pleroma cothurnatio. |
[0554A] | In scholis carthaginiensibus fuit quidam frigidissimus [0553B] rhetor latinus, Phosphorus nomine: [0554A] cum virum fortem peroraret: Venio, inquit, ad vos optimi cives, de praelio, cum victoria mea, cum felicitate vestra, ampliatus, gloriosus, fortunatus, maximus, triumphalis. |
Apologeticus Adversos Gentes Pro Christianis | Reditus in Auctori Indicem |
[0446A | Sed etiam nominatim atque manifeste: Orate, inquit, pro [0446B] regibus, et pro principibus, et potestatibus, ut omnia tranquilla sint vobis. |
[0441A] | Tales in ipso supplicationis gestu mactent, inquit, animam Deum pro Imperatore ambientem extorqueant, veritatem et Dei devotionem, irreligiositatem, si possint, deputent. |
[0266A] | Sed non ideo, inquit, bonum, quia multos convertit. |
[0275A] | Hoc sum, inquit, quod quaeris, an sim; quid me torques in perversum? |
[0501A] | Eadem, inquit, et philosophi monent et profitentur: innocentiam, justitiam, patientiam, sobrietatem, pudicitiam. |
Carmen De Jona Et Ninive | Reditus in Auctori Indicem |
[1112A] | Ea ego tempestas, ego tota insania mundi, In me, inquit, vobis aether ruit, et mare surgit: In me terra procul, mors proxima, nulla Dei spes. |
Carmina Tertulliano Adscripta | Reditus in Auctori Indicem |
[1049D] | Sic, inquit Lumper, quinque libri contra Marcionem carminibus conscripti, Tertulliani non sunt. |
[1051A] | Absit alioquin, inquit, ut animam cujuslibet sancti, nedum prophetae, a daemonio credamus extractam, edocti quo d ipse Satanas transfiguratur in angelum lucis, nedum in hominem lucis, etiam Deum s e adseveraturus, etc. |
De Anima | Reditus in Auctori Indicem |
[0658A] | Quid enim, inquit Soranus, si mare negent corpus, quia extra mare immobilis et gravis navis efficitur? |
[0660A] | Post transacta solemnia, dimissa plebe, quo usu solet nobis renuntiare quae viderit (nam et diligentissime digeruntur, ut etiam probentur): Inter caetera, inquit, ostensa est mihi anima corporaliter, et spiritus videbatur, sed non inanis et vacuae qualitatis, imo quae etiam teneri repromitteret, tenera, et lucida, et acrei coloris, et forma per omnia humana. |
[0673C] | Utinam [0673C] et praecidantur, inquit (Gal. |
[0677A] | Recita Joannis testationem: Quod vidimus, inquit (I Joan. |
[0702B] | Sed enim Empedocles, quia se deum delirarat, idcirco, opinor, dedignatus aliquem se heroum recordari: Thamnus et piscis fui, inquit, cur non magis et pepo, tam insulsus, et chamaeleon, tam inflatus? |
[0704C] | Nam etsi quidam homines bestiis adaequantur, pro qualitatibus morum, et ingeniorum, et adfectuum, quia et Deus: Assimilatus est, inquit, homo irrationabilibus jumentis ; non ideo milvi ex rapacibus fient, et canes ex spurcis, et pantherae ex acerbis, aut oves ex probis, et hirundines ex garrulis, et columbae ex pudicis; quasi eadem substantia animae ubique naturam suam in animalium proprietatibus repetat. |
[0705B] | Et hic dicam: Si mutantur, non ipsae dispungentur quae merebuntur; evacuabitur ratio judicii, si meritorum decrit sensus; deerit autem sensus meritorum, si status verterit animarum; vertit autem status animarum, si non eaedem perseveraverint: aeque si perseveraverint in judicium, quod et Mercurius Aegyptius novit, dicens animam, digressam a corpore, non refundi in animam universi, sed manere determinatam, uti rationem (inquit) Patri reddat eorum quae [0705C] in corpore gesserit. |
[0711B] | I) Et ipse, inquit, praecedet coram populo in virtute et spiritu Heliae, non in anima ejus, nec in carne. |
[0718B] | Hinc enim et Apostolus ex sanctificato alterutro sexu sanctos procreari ait, tam ex seminis praerogativa, quam ex institutionis disciplina: Caeterum, inquit (I Cor. |
[0721A] | Quod enim dissolvitur, inquit, sensu caret, nihil ad nos. |
[0716B] | Caeterum, proprie naturalis concupiscentia unica est, alimentorum solummodo, quam Deus et in primordio contulit: Ex omni ligno, inquit (Gen. |
[0710B] | VI): Diligite inimicos vestros, inquit, et orate pro maledicentibus vos, ne aliquo commercio negotiorum injuria provocatu, abstrahat te ad suum judicem, et in custodiam delegatus ad exsolutionem totius debiti arcteris. |
[0653A] | Denique Zeno consitum spiritum definiens animam, hoc modo instruit: Quo, inquit, digresso animal emoritur, corpus [0653B] est; consito autem spiritu digresso, animal emoritur; ergo consitus spiritus corpus est: consitus autem spiritus anima est; ergo corpus est anima. |
[0652A] | Una jam congressionne decisa adversus Hermogenem, ut praefati sumus; quia animam ex Dei flatu, non ex materia vindicamus; muniti et illic divinae determinationis inobscurabili regula: Et flavit, inquit, Deus flatum vitae in faciem hominis, et factus est homo in animam vivam, utique ex Dei flatu: de isto nihil amplius revolvendum: Habet suum titulum, et suum haereticum. |
De Baptismo Et De Poenitentia | Reditus in Auctori Indicem |
[1138B] | Thomas noster, ab ipso discimus, in supra dicta praefatione: «Hunc [1138B] igitur auctorem, inquit, studiosorum manibus inserere volui, tum ut quis Baptismi et Poenitentiae sacramentorum, ad salutem maxime necessariorum, in primitiva Ecclesia ejusque altero mox saeculo, cum traditiones adhuc recentes erant minimeque suspectae esse poterant, usus fuerit, nonnihil accuratius perspiciant; tum ut antiquorum Patrum scripta non cursim nimisque properanter transmittere, sed iisdem paulo magis immorari, non tamen uni eidemque penitus immori, discant; sic enim illis debita aestimatio, hisque ipsis ingens utilitas voluptasque accedet. |
[1144C] | Inquit, cum vigilando necabatur, erat in meliore causa, quam si domi senex captivus, etc. |
[1145D] | Inquit: Nos cum sanctorum et fidelium sententia congruentes, Spiritum S. |
[1147A] | I, 6 et 7, sacer textus inquit: Fiat firmamentum IN MEDIO AQUARUM ET FIAT DIVISIO, vel, ut Vulg. |
[1147D] | III, 2, mons Horeb, in quo apparuit Dominus Moysi in flamma ignis de medio rubi, ex praesentia DEI singulari quamdam sanctitatem contrahebat, atque ideo ad illum DEUS: Solve, inquit, calceamentum de pedibus tuis; locus enim, in quo stas, TERRA SANCTA est. |
[1150D] | Erant (inquit Casaubon. |
[1151A] | VII, inquit: Ante mysteriorum quoque, seu sacramentorum, traditionem oportere καθαρμους τινας προσαγειν τοις μυεισθαι μελλουσιν αξιουσιν, expiationes, seu purificationes, quasdam [1151B] adhibere iis, qui sunt initiandi, mysteriis, etc. |
[1151B] | De se inquit: Meum EST consilium et aequitas, mea EST prudentia, mea EST fortitudo. |
[1153D] | Longe autem antiquior hic ritus ab ipso Numa rege petitur, de quo Plutarchus in ejus [1153D] Vita inquit, fontem, qui locum irrigat (campum videlicet, ubi cum Egeria nympha versari solebat) aquam sacram Virginibus Vestae attribuisse, ut ex eo haurientes purificarent, et aspergerent sacram aedem. |
[1157B] | V, ita inquit: «Nympharum quoties meminisset [1157C] antiquitas, earum iram deprecabantur, hoc est, insaniam, seu blepodaimonivan (quibus enim deae illae conspiciebantur, mentis statu excidisse putabantur) quod etiam vatibus accidere existimabant, quos νυμφοληπτους (hos autem Latini nostri non nymphatos, sed lymphatos appellare solent) dicebant. |
[1158B] | Inquit: Illis Angelus (in piscinam illam) descendebat: [1158C] tibi Spiritus Sanctus. |
[1162A] | Noster [1162A] inquit: Habes Moysen, Dei de proximo arbitrum. |
[1166A] | Isthic cum lavaret (Jamblichus), pariterque caeteri darent lavationi operam, nata de balneis disputatione subridens Jamblichus: Tametsi religione, inquit, impediar, [1166B] quominus ista aperiam, vestra tamen causa id fiet. |
[1166B] | Attonitis rei novitate comitibus: Transeamus, inquit, ad proximum fonticulum, simulque exurgens, praecedebat, in cogitatione defixus, ac suspenso vultu, ibique eadem, quae prius, peragens, Amorem evocavit, prioris per omnia similem, extra comas, nigrantes huic magis, et rutilas, et per collum sparsas. |
[1170B] | I, 4, de Christo inquit: Dedit semetipsum pro peccatis nostris, ut nos eriperet de praesenti saeculo nequam. |
[1170D] | Exponunt: Marath, inquit, fons amarissimus erat; misit in eum [1171A] Moyses Lignum, et dulcis est factus. |
[1172C] | Ubi daemon ex obsessa quadam muliere, Constanter et [1172C] justissime quidem (inquit) feci. |
[1173B] | Ad Baptismum, inquit: Initiatorum erat Joannis Baptisma: istud vero perfectorum. |
[1177A] | XXXV, inquit: IGNIS BAPTISMUM illam esse probationem, quae fiet in JUDICIO. |
[1180D] | Jam, inquit, tunc demonstratum est nobis, et pignera, et artificia, et negotia propter Dominum derelinquenda, cum Jacobus et [1181A] Joannes, vocati a Domino et patrem navemque derelinquunt: cum Matthaeus de telonio suscitatur: cum etiam sepelire patrem tardum fuit fidei. |
[1183A] | IV, 5, inquit, Unus DOMINUS, una FIDES, unum BAPTISMA. |
[1191B] | Inquit: Ab illo (Saturno) census totius, vel potioris, vel notioris divinitatis. |
[1191D] | Qui autem abrupti sunt, inquit, laici effecti, nec baptizandi, nec ordinandi habent potestatem. |
[1200C] | Inquit: Excerpe singulas solemnitates nationum, et in ordinem texe, Pentecosten implere non poterunt. |
[1202B] | Inquit: Quibus sancta illa pervigilia consecrata sunt, et pannychismi graves, etc. |
De Carne Christi | Reditus in Auctori Indicem |
[0787B] | Nam, Et pariet, inquit, filium. |
[0753B] | Nbsp; Propterea, inquit c. |
[0755A] | Aufer hinc, inquit, molestos semper Caesaris census, et diversoria angusta, et sordidos pannos, et dura praesepia. |
[0761A] | Qui mei , inquit, confusus fuerit, confundar et ego ejus . |
[0762B] | Fuit itaque phantasma etiam post resurrectionem, cum manus et pedes suos discipulis inspiciendos offerret [0762B] : Aspicite, inquit, quod ego sum, quia spiritus ossa non habet, sicut me habentem videtis (Luc. |
[0765B] | Fuerit nunc quoque siderea eodem modo terrenis pabulis pasta, quando terrena non esset; quo terrena coelestibus pasta est, quando coelestis non esset (legimus enim manna esui populo fuisse: Panem, inquit (Ps. |
[0766B] | Hoc quidem Scriptura non dicit, alias non tacens, cum quid tentationis gratia factum est circa eum: Ecce, inquit (Matt. |
[0773A] | [0773A] Caro enim, inquit, infirma. |
[0776A] | Vita, inquit, ( I Joan. |
[0776A] | Veni, inquit (Luc. |
[0777A] | Quid anxia est, inquit (Matt. |
[0780C] | In similitudine, inquit, carnis peccati fuisse Christum. |
[0785B] | Quia et angelus in somnis ad Joseph: Nam quod in ea natum est, inquit (Matth. |
[0786A] | Sed bene, quod idem dicit Matthaeus, originem Domini decurrens ab [0786A] Abraham usque ad Mariam: Jacob, inquit, generavit Joseph, virum Mariae, ex qua nascitur Christus. |
[0786A] | Sed et Paulus grammaticis istis silentium imponit: Misit, inquit (Gal. |
[0786B] | Avulsisti me , inquit, ex utero. |
[0787B] | Accedant adhuc cominus ad congressum: Ecce, inquit, virgo concipiet in utero. |
[0791A] | Ideo etiam Marcionem prospiciens: Ego sum, inquit (Is. |
De Corona | Reditus in Auctori Indicem |
[0083B] | Habes communem [0083B] istam in publico mundi, in naturalibus tabulis, ad quas et Apostolus solet provocare, ut cum in velamine foeminae, Nec natura vos, inquit, docet (I Cor. |
[0076A] | Statim tribunus: Cur, inquit, tam diversus habitu? |
[0089B] | Quoniam, inquit, cum tympanis et tibiis et psalteriis bibunt vinum: dicturus esset etiam cum coronis, si umquam hic usus fuisset in Dei rebus. |
[0091A] | Altius [0091A] Joannes: Filioli, inquit, custodite vos ab idolis (I Joan. |
[0096A] | Noster, inquit (Phil. |
[0101A] | Ille eam, si volet, coronabit; imo et vult; denique invitat: Qui vicerit, inquit, dabo ei coronam vitae. |
[0090A] | Idola nationum, inquit David (Ps. |
De Cultu Foeminarum | Reditus in Auctori Indicem |
[1325C] | Praeterit enim, inquit, habitus [1326A] pomparum et deliciarum ineptiis occupare? |
[1326B] | Et qui emunt, inquit, sic agant, quasi non possidentes. |
[1329B] | Sic igitur et Apostolus: Omnia, inquit, licent, sed non omnia aedificant (I Cor. |
De Exhortatione Castitatis | Reditus in Auctori Indicem |
[0924B] | Ipse Dominus: Qui viderit, inquit, mulierem ad concupiscendum, jam stupravit eam in corde suo (Matth. |
[0918A] | Nam et cum de viduis et innuptis definiit uti nubant, si continere non possunt, quia melius sit nubere quam uri; conversus ad alteram speciem: Nuptis autem denuntio, inquit, non quidem ego, sed Dominus (I Cor. |
[0919A] | Praeceptum Domini, inquit, non habeo; sed consilium do, quasi misericordiam consecutus a Domino fidelis esse. |
[0919C] | At enim felicior erit, inquit, si sic permanserit secundum meum consilium. |
[0920B] | Denique, erunt duo, inquit, in carne una; non tres, neque quatuor. |
De Fuga In Persecutione | Reditus in Auctori Indicem |
[0105A] | Siquidem Dominus in Evangelio ad Petrum: Ecce, inquit, postulavit Satanas uti cerneret vos velut frumentum: verum ego rogavi pro te, ne [0105B] deficeret fides tua (Luc, XXII, 31): id est, ne tantum diabolo permitteretur, ut fides periclitaretur. |
[0106A] | Aut enim ex caussa probationis [0105D] conceditur ei jus tentationis provocato vel provocanti, ut in superioribus: aut ex caussa reprobationis [0106A] traditur ei peccator quasi carnifici in poenam, ut Saul: Et abscessit, inquit, spiritus Domini a Saule, et concutiebat eum spiritus nequam a Domino, et suffocabat (II Reg. |
[0106B] | Uram, inquit, illos, sicut uritur argentum ; et probabo, inpuid, illos, sicut probatur aurum (Zach. |
[0108A] | [0108A] Sed, Quod meum est, inquit, fugio, ne peream si negavero; illius est, si voluerit, etiam fugientem me reducere in medium. |
[0108C] | Imo, inquit, quia praeceptum adimplevit, fugiens de civitate in civitatem. |
[0109A] | Sic enim voluit quidam, sed et ipse fugitivus, argumentari, et qui proinde nolunt intelligere sensum Domini illius pronuntiationis, ut eam ad velamentum timiditatis suae utantur, cum [0109A] et personas suas habuerit et tempora et caussas: Cum coeperint, inquit, persequi vos, fugite de civitate in civitatem (Matth. |
[0109C] | X, 33): Non consummabitis, inquit, civitates Israelis. |
[0110A] | Atquin et Paulus, qui se per murum concesserat expediri de persecutione, qua ad hoc tempus erat praecepti; idem jam in clausula officii, et in consummatione praecepti, [0110A] discipulis magnopere deprecantibus, ne se Hierosolyma committeret, passurus illic quae Agabus prophetaverat, sollicitudini eorum non subscripsit; sed e contrario: Quid, inquit, facitis lacrymantes et conturbantes cor meum? |
[0110C] | Sed infirmitatem, inquit, quorumdam prospiciens Dominus, pro sua humanitate nihilominus et portum fugae demonstravit: non enim idoneus erat etiam sine fuga tam [0110D] turpi et indigno, et servili praesidio salvos facere in persecutione, quos sciret infirmos. |
[0112A] | Timor, inquit, non est in dilectione. |
[0112B] | Namque omnes pene ad martyrium exhortatur, non ad fugam, ut et illius commemoremur: Publicaris, inquit, bonum tibi est. |
[0113B] | XXXII, 32): Si perdis hunc populum, inquit, et me pariter cum eo disperde. |
[0115C] | Atenim Christus sanguine fuit dives pro illo: Felices itaque pauperes, quia illorum est, inquit [0116A] (Matth. |
[0117B] | In caussa eleemosynae, non in concussurae, Petenti, inquit. |
[0118A] | Proinde, inquit, qui tibi tunicam sustulerit, vel etiam pallium concede, ad eum pertinet, qui rem, non qui fidem meam eripere quaesierit. |
De Idolatria | Reditus in Auctori Indicem |
[0666B] | Ubi aeque David, Et tales fiant , inquit, qui faciunt ea (Ps. |
[0678A] | Sed nolite, inquit, cogitare de victu. |
[0681A] | Qui autem confusus super me fuerit penes homines, et ego confundar super illo, inquit, penes Patrem meum, qui est in coelis. |
[0681C] | Si hominibus, inquit, vellem placere, servus Christi non essem (Gal. |
[0681C] | Quemadmodum ego, inquit, omnibus per omnia placeo. |
[0682B] | Judaeis dies suos fastos exprobrat Spiritus sanctus: Sabbata, inquit, vestra et neomenias et caeremonias odit anima mea (Is. |
[0683A] | V, 16) luceant, inquit, opera vestra. |
[0685B] | XXII, 5): Maledictus enim, inquit, omnis qui muliebribus induitur. |
[0688C] | IX): Nam Filius, inquit, hominis non habet ubi caput suum collocet; vestitu incultus, neque enim dixisset (Matth. |
[0691B] | XX, 7): Non sumes, inquit, nomen Domini Dei tui in vano, id est, idolo. |
[0694A] | Scripsi, inquit; sed nihil dixi: lingua, non littera occidit. |
[0694A] | Si, inquit (Matth. |
De Jejuniis | Reditus in Auctori Indicem |
[0959A] | Postea vero ad Noe enumerata subjectione omnium bestiarum terrae, et volatilium coeli, et moventium in terra, et piscium maris, et omnis viventis; Erunt, inquit, vobis in escam, velut olera foeni dedi vobis universa; verum carnem in sanguine animae suae non editis; (Gen. |
[0961A] | Denique in eodem Deuteronomio eamdem causam praecaveri jubens: Ne, inquit, cum manducaveris et biberis, et domos optimas aedificaveris, ovibus et bobus tuis multiplicatis, et argento et auro, extollatur cor tuum, et obliviscaris Domini Dei tui (Deut. |
[0961C] | Nam et Helias hoc primum quod famem [0961C] fuerat imprecatus, satis jam se jejuniis voverat: Vivit, inquit, Dominus, cui adsisto in conspectu ejus, si erit ros istis annis et imber (III Reg. |
[0963B] | Nam et angelus missus ad eum, hanc statim professus est caussam divinae dignationis: Veni, inquit, demonstrare tibi quatenus miserabilis es; jejunando scilicet. |
[0964C] | In illis, inquit, diebus, ego Daniel eram lugens, per tres hebdomadas, panem suavem non edi, caro et vinum non introierunt in os meum, oleo unctus non sum, donec consummarentur tres hebdomades, quibus transactis angelus emissus est taliter adloquens: Daniel, homo es miserabilis; ne timueris, quoniam ex die prima qua dedisti animam tuam recogitatui et humiliationi coram Deo, exauditum est verbum tuum, et ego introivi verbo tuo. |
[0965B] | Et vinum, inquit, et ebriamen nonbibet (I Reg. |
[0967A] | Et si qua, inquit, ignoratis, Dominus vobis revelabit (Phil. |
[0967C] | Non fuit dies talis retro et in novissimo, utique tam prolixus; ut, inquit, exaudiret Deus hominem, parem scilicet solis, instantem tamdiu in officio, stationem etiam sera longiorem. |
[0968A] | Sed et Daniel, anno primo regis Darii, cum jejunans in sacco et cinere exomologesin Deo ageret, et adhuc, inquit, loquente me in oratione, ecce vir quem videram in somnis initio, velociter volans adpropinquavit mihi quasi hora vespertini sacrificii. |
[0975A] | Atquin ad [0974B] Romanos scribens, vos nunc compungit detrectatores hujus officii: Ne propter pabulum solveritis, [0975A] inquit, opus Dei. |
[0975B] | Nec enim, inquit, esus aut potus est Dei regnum, et, Esca nos Deo non commendat; non ut de arida dictum putes, sed potius de uncta et accurata. |
[0975C] | In diebus enim, inquit (Is. |
De Monogamia | Reditus in Auctori Indicem |
[0931B] | Caro, inquit, adversus spiritum concupiscit, et spiritus adversus carnem (Gal. |
[0931B] | Propter quod et in primordio extranea spiritus facta est: Non, inquit (Gen. |
[0932B] | Bonum, inquit, homini mulierem non contingere (I Cor. |
[0932C] | Aliud enim vult: Volo vos, inquit, omnes sic esse, quomodo et ego (I Cor. |
[0933B] | At ubi ad continentiam reflectit animos, Volo autem vos sic esse omnes: puto autem, inquit, et ego spiritum Dei habeo; ut si quid indulserat ex necessitate, id Spiritus Sancti auctoritate revocaret. |
[0933B] | Et omnis, inquit, qui spem istam in illo habet, castificat se, sicut et ipse castus est (Jo. |
[0933C] | Igitur si omnia ista obliterant licentiam nubendi, et conditione licentiae inspecta, et praelatione continentiae imposita, cur non potuerit post Apostolos idem spiritus superveniens ad deducendam disciplinam in omnem veritatem, per gradus temporum (secundum quod Ecclesiastes, Tempus omni rei, inquit), supremam jam carni fibulam imponere, jam non oblique a nuptiis avocans, sed exerte cum magis nunc tempus in collecto factum sit, annis circiter 160 exinde productis? |
[0934B] | Sed et in praefatione ipsius operis: Non est, inquit, bonum homini solum eum esse; faciamus adjutorium illi. |
[0935A] | Ex omnibus, inquit, bestiis, ex omni carne, duo induces in arcam, ut vivant tecum masculus et foemina. |
[0936B] | In Evangelio, inquit, ego vos generavi (I Cor. |
[0938C] | Nam et illum adolescentem festinantem ad exequias patris ideo revocat, ut ostendat sacerdotes nos vocari ab eo, quos lex vetabat parentum sepulturae adesse: Super omnem, inquit, animam defunctam sacerdos non introibit, [0938D] et super patrem suum, et super matrem suam non contaminabitur (Lev. |
[0949A] | Sed et sequentia recognosce, quo sensus iste, qui tibi blanditur, evadat: Itaque, inquit, fratres mei, mortificamini et vos legi per corpus Christi, ut efficiamini alteri, ei scilicet qui a mortuis resurrexit, uti fructum feramus Deo. |
[0950B] | XIX, 12), inquit; id est, qui non potest, discedat. |
[0950C] | Ecce, inquit, posui ante te bonum et malum (Deut. |
De Oratione | Reditus in Auctori Indicem |
[1163A] | Et cum interrogasset Petrus si septies remittendum esset fratri: Imo, inquit, septuagies septies (Matth. |
[1186A] | Sed et manifesta pronuntiatio est: Omnis, inquit, mulier adorans, et prophetans intecto capite dedecorat caput suum (I Cor. |
[1189A] | Si Dei gratia est et accepisti, quid gloriaris, inquit, quasi non acceperis (I Cor. |
[1192A] | Omni, inquit, loco, quem opportunitas, aut etiam necessitas importaret. |
[1152A] | Qui de terra est, inquit, terrena fatur; et qui de coelis adest quae vidit ea loquitur. |
[1193B] | Vidisti, inquit, fratrem, vidisti Dominum tuum: maxime advenam, ne angelus forte sit. |
[1194A] | Quo mihi, inquit, multitudinem sacrificiorum vestrorum? |
[1194B] | Veniet hora, inquit, cum veri adoratores adorabunt Patrem in spiritu et veritate (Joan. |
[1154A] | Ego enim, inquit, et Pater unum sumus (Joan. |
[1158A] | Dominus quoque cum sub instantiam passionis infirmitatem carnis demonstrare jam in sua carne voluisset, Pater, inquit, transfer poculum istud (Luc. |
[1160A] | Ego sum, inquit, panis vitae (Joan. |
[1163A] | Jam et alibi ex specie orationis: Remittite, inquit, et remittetur vobis (Luc, VI, 37). |
[1165A] | Quoniam tamen Dominus prospector humanarum necessitatum, seorsum post traditam orandi disciplinam, Petite, inquit, et accipietis (Luc. |
[1166A] | Nam et Joseph dimittens fratres suos ad perducendum patrem, Et ne, inquit, irascimini in via (Gen. |
[1175A] | Daemonium oraculi Pythii: Et mutum, inquit, intelligo, et non loquentem exaudio. |
[1155A] | Ego veni, inquit, in nomine Patris (Joan. |
De Pallio | Reditus in Auctori Indicem |
[1041A] | Ipsum, inquit, ferrum virum attrahit. |
[1047A] | Ego, inquit, nihil foro, nihil campo, nihil curiae debeo: nulli officio advigilo, nulla rostra praeoccupo, nulla praetoria observo: canales non [1047B] odoro, cancellos non adoro, subsellia non contundo, jura non conturbo, caussas non elatro, non judico, non milito, secessi de populo, in me unicum negotium mihi est, nisi aliud non curo quam ne curem. |
[1049A] | Sermone, inquit, me suasisti, medicamine sapientissimo. |
De Patientia | Reditus in Auctori Indicem |
[1262B] | Si manu quis tentaverit provocare, praesto est dominica moneta: Verberanti te (inquit Matth. |
[1264A] | Cupio, inquit Apostolus (Phil. |
[1266B] | Ego, inquit, quos diligo, castigo. |
[1267A] | Beati, inquit, flentes atque lugentes. |
[1268B] | Dilectio, inquit, magnanimis est. |
[1269A] | Ideo, inquit, dilectio omnia sustinet, omnia tolerat, utique quia patiens. |
De Poenitentia | Reditus in Auctori Indicem |
[1226D] | Peccatis atrocibus post baptismum se obstrinxerunt, ne, inquit, de hac nova a peccatis exsurgendi ratione agendo, a Deo nobis oblata, de novo peccandi viam aperire videatur. |
[1233B] | Et iterum, Vivo, inquit Dominus, et poenitentiam malo quam mortem. |
De Praescriptionibus Adversus Haereticos | Reditus in Auctori Indicem |
[0037C] | Coram multis, inquit, testibus (II Tim. |
[0068B] | Expavit enim, inquit, et extimuit, et contristata [0069A] est, et ex his passionibus concepit et edidit. |
[0069A] | Nam ex pavore, inquit, tenebrae factae sunt: ex timore et ignorantia, spiritus nequitiae et malignitatis: ex tristitia et lacrymis, humida fontium, fluminum materia, marisque. |
[0009B] | Moehler (Patrologie oder christliche litterar geschichte) cujus utpote recentioris, ac proinde caeterorum plenius sensus referentis verba hic laudare non pigebit: «Ea est, inquit, hujusce libri mens, eo per integrum contexitur modo, quo pateat catholici auctoris sinceritas. |
[0015A] | Sed oculi, inquit, Domini alti. |
[0015C] | Miramur de Ecclesiis ejus, si a quibusdam deseruntur, cum ea nos ostendant [0015C] Christianos, quae patimur ad exemplum ipsius Christi: Ex nobis, inquit (I Joan. |
[0021B] | Habent, inquit, Moysen et Heliam (Luc. |
[0021B] | V, 39), Scrutamini, inquit, Scripturas in quibus salutem speratis; illae enim de me loquuntur. |
[0022A] | Et ideo ad Israel loquebatur: Non sum, inquit (Matth. |
[0025B] | Petenti [0025B] enim dabitur, inquit, et pulsanti aperietur, et quaerenti invenietur (Luc. |
[0027B] | Caeterum, manente forma ejus in suo ordine, quantum libet quaeras et tractes, et omnem libidinem curiositatis effundas; si quid tibi videtur, vel ambiguitate pendere, vel obscuritate obumbrari, est utique frater aliquis [0027B] doctor gratia scientiae donatus, est aliquis inter exercitatos conversatus, aliquis tecum, curiosius tamen, quaerens; novissime, ignorare melius est, ne quod non debeas noris, quia quod debeas nosti Fides, inquit, tua te salvum fecit (Luc. |
De Pudicitia | Reditus in Auctori Indicem |
[1014B] | Notans denique illos qui se negassent, scilicet christianos, eo quod se tradidissent in operationem immunditiae omnis: Vos autem, inquit, non sic didicistis Christum (Eph. |
[1014B] | Adjecisset enim et haec, si talibus veniam porrigere consuesset, vel porrigi omnino voluisset, qui nec verbo pollui volens: Omnis, inquit, sermo [1014C] turpis non procedat ex ore vestro (Ibid. |
[1015A] | Sed haec, inquit, ad interdictionem pertinebunt omnis impudicitiae et addictionem omnis pudicitiae, salvo tamen loco veniae, quae non statim denegatur, si delicta damnantur, quando veniae tempus cum damnatione concurrat quam excludit. |
[1015A] | Nam et in Proverbiis Salomon, quae Paroemias dicimus, specialiter de moecho nusquam expiabili: Moechus autem, inquit, per indigentiam sensuum perditionem animae suae acquirit, dolores et [1015B] dehonestationes sustinet. |
[1015C] | Hinc igitur informatus et Apostolus: Scripsi, inquit, vobis in Epistola, non commisceri fornicatoribus, non utique fornicatoribus hujus mundi, et reliqua: Caeterum, oportebat vos exire de mundo: nunc autem scribo vobis, si qui frater nominatur in vobis fornicator, aut idololatra (quid [1016A] enim tam conjunctum? |
[1017C] | Sive enim ego, inquit, sive illi, sic praedicamus (II Cor. |
[0982A] | Cum parvulus, inquit, essem, tanquam parvulus loquebar, tanquam parvulus sapiebam: at ubi vir sum factus, ea quae parvuli fuerant, evacuavi (I Cor. |
[0984A] | XVIII, 23, 32), sed et Hieremiae mandans, ne pro populo peccatore deprecaretur: Quoniam si jejunaverint, inquit, non exaudiam obsecrationem eorum; et rursus: Et tu ne adoraveris pro populo, et ne postulaveris pro his in prece et [0984B] oratione, quoniam non exaudiam in tempore quo invocaverint me, in tempore afflictionis suae (Jer. |
[1019A] | Si vero, inquit, in lumine incedamus, communionem cum eo habebimus, et sanguis Jesu Christi Domini nostri emundat nos ab omni delicto (Ibid. |
[0984D] | Adjiciens enim inquit: Ut quid mihi eos qui foris sunt, judicare? |
[1019C] | Omnis, inquit, qui habet spem istam, castificat semetipsum, quia et ille castus est. |
[1021A] | Monens itaque discipulos, omissis omnibus initiis, ad perfectionem magis tendere, nec rursus fundamenta poenitentiae jacere ab operibus mortuorum: Impossibile est enim, inquit, eos qui semel inluminati sunt, et donum coeleste gustaverunt, et participaverunt Spiritum Sanctum, et verbum Dei dulce gustaverunt, occidente jam [1021B] aevo cum exciderint, rursus revocari in poenitentiam, refigentes cruci in semetipsos Filium Dei et dedecorantes. |
[1005B] | Denique in interitum, inquit, carnis, non, in cruciatum; ipsam substantiam damnans per quam exciderat, quae exinde jam perierat, baptismate amisso; ut spiritus, inquit, salvus sit in die Domini (I Cor. |
[1005B] | Denique in interitum, inquit, carnis, non, in cruciatum; ipsam substantiam damnans per quam exciderat, quae exinde jam perierat, baptismate amisso; ut spiritus, inquit, salvus sit in die Domini (I Cor. |
[1023A] | Sic et de famulae concubitu, quae homini esset reservata, necdum redempta, necdum liberata: Prospicietur, inquit, illi, et non morietur (Levit. |
[1007A] | Quis enim, inquit, te discernit? |
[1025A] | XVI, 18, 19); idcirco praesumis et ad te derivasse solvendi et alligandi potestatem, id est ad omnem Ecclesiam Petri propinquam; qualis'es evertens atque commutans manifestam Domini intentionem personaliter hoc Petro conferentem: Super te, inquit, aedificabo Ecclesiam meam; et: Dabo tibi claves, non Ecclesiae; et: Quaecumque solveris vel alligaveris, non quae solverint vel alligaverint. |
[1009D] | Nam et hic: Vos enim, inquit, estis templum Dei vivi; dicit enim: [1010A] Quia inhabitabo in vobis, et inambulabo, et ego Deus illorum, et illi erunt mihi populus. |
[1012C] | Sic et illam beatiorem decernit quae, amisso viro, fidem ingressa, amaverit occasionem viduitatis; sic haec omnia continentiae consilia ut divina commendat: Puto, inquit, et ego spiritum Dei habeo (Ibid. |
[1013D] | VII, 18) negavit, sed secundum legem literae in qua fuit; secundum autem legem spiritus, cui nos adnectit, liberat ab infirmitate carnis: Lex enim, inquit, spiritus vitae manumisit te a [1014A] lege delinquentiae et mortis (Rom. |
[1028A] | Habeo enim, inquit, et aliud baptisma (Luc. |
[1025B] | Sic et in illa disceptatione custodiendae necne legis, primus omnium Petrus Spiritu instinctus, et de nationum vocatione praefatus: Et nunc, inquit, cur tentatis Dominum de imponendo jugo fratribus quod neque nos neque patres nostri sufferre valuerunt? |
[1014A] | Licet enim ex parte ex Judaismo disputare videatur, sed in nos dirigit integritatem et plenitudinem disciplinarum, propter quos videatur, sed in nos dirigit integritatem et plenitudinem disciplinarum, propter quos laborantes in lege per carnem miserit Deus filium suum in similitudinem carnis delinquentiae, et propter delinquentiam damnaverit delinquentiam in carne; ut jus legis, inquit, impleretur in nobis, qui non secundum carnem, sed secundum spiritum incedimus. |
[1014A] | Et: Si secundum carnem vivitis, inquit, futurum est ut moriamini [1014B] (Ibid. |
De Resurrectione Carnis | Reditus in Auctori Indicem |
[0834A] | Itaque Esaias docens, quale jejunium elegerit Dominus, cum subjicit de mercede bonitatis: Tunc, inquit (Is. |
[0858C] | Sed Apostolus veterem hominem manifeste notat: Expone enim, inquit, secundum pristinam conversationem [0859A] veterem hominem, non secundum alicujus substantiae senium. |
[0801C] | [0801C] Et finxit, inquit, Deus hominem. |
[0811B] | Deus etiam Scripturis suis: Et florebit enim, inquit (Ps. |
[0819A] | Hanc corporis sortem Dominus quoque expressit, cum ipsa substantia indutus: Diruite, inquit (Joan. |
[0853B] | Et mortui, inquit, resurgent primi, et nos demutabimur. |
[0807C] | XVIII); etsi damnatam; sed ego, inquit (Deut. |
[0820A] | Postulans enim Sarae humandae locum de filiis Chet: Date ergo, inquit (Gen. |
[0807C] | XII); etsi perditam; sed ego, [0807C] inquit, veni ut quod periit salvum faciam (Luc. |
[0816B] | XV): Glorificate, inquit, et tollite Deum in corpore vestro, certus et hos conatus ab anima agi; idcirco tamen et carni eos mandat, quia et illi fructum repromittit. |
[0880A] | Jocunditas , inquit Esaias (Is. |
[0880A] | Aufugit, inquit, dolor et moeror, et gemitus, ab illis. |
[0807C] | V); etsi peccatricem; sed malo mihi, inquit, salutem peccatoris, quam mortem (Ezech. |
[0824B] | Virtutes enim, inquit (Matt. |
[0826A] | Denique: Si resurrexistis, inquit, cum Christo, ea quae sursum [0826B] sunt quaerite, ubi est Christus in dextera Dei residens: ea quae sursum sunt sapite, non quae deorsum. |
[0826C] | III): Si qua , inquit, concurram in resuscitationem quae est a mortuis: non, quia jam accepi, aut consummatus [0827A] sum. |
[0849C] | Habes Paulum, apud summos sacerdotes sub tribuno inter Sadducaeos et Pharisaeos fidei suae professorem: Viri, inquit, fratres, ego pharisaeus sum, filius pharisaeorum; de spe nunc et de resurrectione judicor apud vos; utique communi; ne quia jam transgressor legis videbatur, de praecipuo fidei totius articulo, id est de resurrectione, ad Sadducaeos sapere existimaretur. |
[0835B] | IX): Quoniam et vestrum, inquit Deus, sanguinem exquiram de omnibus bestiis, et de manu hominis, et de manu fratris exquiram eum. |
[0836A] | XXXVII): Et facta est, inquit, super me manus Domini, et extulit me in spiritu Dominus, et posuit me in medio campi: is erat ossibus refertus, et circumduxit me super ea per circuitum; et ecce multa super faciem campi, et ecce arida satis. |
[0838B] | Denique in clausula: et cognoscetis, inquit, quod ego Dominus locutus sim, et fecerim; id utique facturus, quod fuerat locutus; caeterum non id facturus [0838C] quod locutus, si aliter facturus. |
[0841C] | Definitionibus autem et sententiis Dominus edicit, sive judicium, sive regnum Dei, sive resurrectionem: Tolerabilius erit, inquit (Matth. |
[0844B] | Feliciores enim, inquit, qui non viderunt, et credunt; quando etsi illis negaretur carnis resurrectio, certe felicioribus competisset. |
[0847C] | Veniet enim hora, inquit, cum mortui audient vocem Filii Dei; et qui audierint, vivent. |
[0819A] | Quia et Scriptura: De corpore, inquit, suo dixerat. |
[0852A] | Dehinc, ut animae daret compassionem: In omnibus, inquit (II Cor. |
[0852B] | Scimus enim, inquit (II Cor. |
[0856A] | Exinde etiam ad omnes: Et ideo gestimus, inquit (II Cor. |
[0856B] | Si omnes, et totos: [0856B] si totos, et interiores et exteriores, id est, tam animas quam et corpora: Uti unusquisque, inquit, reportet per corpus secundum quae gessit, bonum, seu malum. |
[0857A] | Uti et vita , inquit, manifestetur. |
[0860A] | Si enim, inquit, spiritus ejus qui suscitavit Jesum, habitat in vobis; qui suscitavit Jesum a mortuis, suscitabit et mortalia corpora vestra, propter [0860B] inhabitantem spiritum ejus in vobis; ut et si animam quis corpus mortale praesumpserit, cum hoc et carnem negare non possit, carnis quoque resuscitationem cogatur agnoscere, secundum ejusdem status communionem. |
[0860C] | Lex enim, [0860C] inquit, spiritus vitae in Christo Jesu manumisit me a lege delinquentiae et mortis; certe quam praemisit habitare in membris nostris . |
[0861A] | Nam et alibi: Quomodo, inquit, etiam nunc, velut viventes in mundo, sententiam fertis? |
[0861B] | Sic enim, inquit, et vos reputate mortuos quidem vos; cuinam? |
[0864B] | Igitur, si ad exemplum Christi resurgemus, qui resurrexit in carne, jam non ad exemplum Christi resurgemus, si non in carne et et ipsi resurgemus; quia per hominem, inquit, mors, et per hominem resurrectio: ut separaret quidem auctores, mortis Adam, Christum resurrectionis; ejusdem autem constitueret substantiae resurrectionem, cujus et mortem, per ipsorum auctorum in nomine hominis comparationem. |
[0865A] | Quid et nos, inquit, omni hora periclitamur? |
[0865B] | Primus, inquit, homo de terra choicus, id est limacius, id est Adam; secundus homo de coelo, id est sermo Dei, id est Christus; [0865C] non alias tamen homo, licet de coelo, nisi quia et ipse caro atque anima, quod homo, quod Adam; nam et supra novissimus Adam dictus, de consortio substantiae commercium nominis traxit; quia nec Adam ex semine caro, quod et Christus. |
[0869A] | Aut si negent vos in Christo, negent et in coelo Christum, qui vobis coelum negaverunt Ita nec corruptela, inquit, incorruptelam haereditati [0869B] habebit; non ut carnem et sanguinem existimes corruptelam, quando ipsa sint potius obnoxia corruptelae per mortem scilicet (siquidem mors est, quae carnem et sanguinem non modo corrumpit, verum etiam consumit); sed, quoniam opera carnis et sanguinis non posse consequi regnum Dei edixerat, quo magis hoc exaggeraret, ipsi quoque corruptelae, id est morti, cui carnis et sanguinis opera proficiunt, haereditatem incorruptelae ademit. |
[0872A] | Alia [0872A] caro hominis, id est, servi Dei, qui vere homo est; alia jumenti, id est, ethnici, de quo et Propheta: Adsimilatus est, inquit, homo irrationalibus jumentis; alia caro volucrum , id est martyrum, qui ad superiora conantur; alia autem piscium, id est, quibus aqua baptismatis sufficit. |
[0872B] | Postremo, cum [0872B] per haec differentiam gloriae, non substantiae, conclusisset: Sic, inquit, et resurrectio mortuorum. |
[0872B] | Rursus enim resurrectionem ad eamdem substantiam revocans, et ad granum denuo spectans: Seminatur, inquit, corruptela, resurgit incorruptela: seminatur in dedecoratione, resurgit in gloria: seminatur in infirmitate, resurgit in virtute: seminatur corpus animale, resurgit spiritale. |
[0875C] | Devoravit, inquit, mors invalescendo, et ideo devorata est in contentionem. |
[0877A] | De quo exemplo instructus et Paulus: Qui transfigurabit , inquit, corpus humilitatis nostrae, conformale corpori gloriae suae. |
[0870B] | Stulte, inquit, tu quod seminas, non vivificatur , nisi mortuum fuerit. |
[0879A] | Atque adeo et Apostolus: Et mortui, inquit (I Cor. |
[0884C] | Erunt, inquit (Matth. |
[0851B] | De sequentibus disce: Quod enim ad praesens est, inquit (II Cor. |
De Spectaculis | Reditus in Auctori Indicem |
[0634A] | Sed invenimus ad hanc quoque speciem pertinere illam primam vocem David, Felix, inquit (ps. |
[0642B] | Itaque Pompeius Magnus solo theatro suo minor, cum illam arcem omnium turpitudinum exstruxisset, veritus quandoque memoriae suae censoriam animadversionem, Veneris aedem superposuit, et ad dedicationem edicto populum vocans, non theatrum, sed Veneris templum nuncupavit: Cui subjecimus, inquit, gradus spectaculorum: [0643A] ita damnatum et damnandum opus templi titulo praetexuit, et disciplinam superstitione delusit. |
[0648A] | Si furem, inquit (Ps. |
[0652A] | Sol (inquit), imo etiam ipse Deus de coelo spectat, nec contaminatur. |
[0657B] | Itaque in exorcismo cum oneraretur immundus spiritus, quod ausus esset fidelem aggredi: constanter et justissime quidem (inquit) feci, in meo eam inveni. |
[0659A] | Saeculum (inquit) gaudebit, vos tristes eritis. |
De Virginibus Velandis | Reditus in Auctori Indicem |
[0894A] | Divisa est, inquit, mulier et virgo (I Cor. |
[0895B] | Vocabitur, inquit, mulier (Gen. |
[0896A] | Nam cum Scriptura refert fuisse nudos duos, Adam et mulierem ejus, nec hoc de futuro sapit quasi mulierem dixerit ejus in praesagio uxoris, sed quoniam et innupta illius mulier, ut de substantia ipsius: Hoc, inquit, os ex ossibus meis, et caro ex carne mea vocabitur mulier. |
[0897B] | Scribens enim ad Galatas: Misit, inquit, Deus Filium suum factum ex muliere (Gal. |
[0899A] | Nam et Scriptura sic suggerit: Et factum est, inquit, cum coepissent homines plures fieri super terram, et filiae natae sunt cis; conspicati autem filii Dei filias hominum, quod pulchrae essent, acceperunt sibi uxores ex omnibus [0899B] quas elegerunt. |
[0900B] | Sic Adam, etiam adhuc integer, vir in Genesi est cognominatus: Vocabitur, inquit, mulier, quia de viro suo sumpta est (Gen. |
[0901A] | Si quis, inquit, contentiosus est, nos talem consuetudinem non habemus, neque Ecclesia Dei (I Cor. |
[0912B] | Nam cuidam sorori nostrae angelus in somnis cervices quasi applauderet verberans: Elegantes, inquit, cervices, et merito [0912C] nudae; bonum est usque ad lumbos a capite veleris, [0913A] ne et tibi ista cervicum libertas non prosit. |
[0900B] | Omnis, inquit, mulier (I Cor. |
[0900B] | Aeque et de viro non velando: Omnis, inquit (I Cor. |
[0889B] | Adhuc, inquit, multa habeo loqui vobis, sed [0889C] nondum potestis ea bajulare: cum venerit ille Spiritus veritatis, deducet vos in omnem veritatem, et supervenientia renuntiabit vobis (Jo. |
[0890A] | Denique Ecclesiastes: Tempus, inquit, omni rei (Eccles. |
[0893B] | Quatenus autem et de Scripturis adversus veritatem argumentari consuetudo est, statim opponitur nobis, nullam mentionem virginum ab Apostolo factam ubi de [0893B] velamine praefinit, sed tantum mulieres nominatas: cum, si voluisset et virgines tegi, de virginibus quoque cum mulieribus nominatis pronuntiasset: quomodo illic, inquit, ubi de nuptiis tractat, quid observandum sit etiam de virginibus, declarat. |
Fragmenta Varia | Reditus in Auctori Indicem |
[1129C] | Nbsp; [1129] [1129C] De restitutione Judaeae, inquit Tertullianus, quam et ipsi Judaei, ita ut describitur, sperant, locorum et regionum nominibus inducti, quomodo allegorica interpretatio in Christum et in Ecclesiam, et habitum et fructum ejus, competat, et longum est persequi, et in alio opere digestum, quod inscribimus DE SPE FIDELIUM; et in praesenti vel eo otiosum, quia non de terrena, sed de coelesti promissione sit quaestio. |
[1124B] | Se scribit, duabus tantum quaestiunculis praetermissis (nempe hac et ea de qua in sequenti fragmento): «Non, inquit, quo non potuerim et ad illas aliquid respondere, sed quod ab eloquentissimis [1124C] viris, Tertulliano nostro et Novatiano latino sermone sunt editae; et si nova voluerimus adferre, sit latius disputandum, etc. |
[1125B] | [1125] [1125B] De solo Censu animae, inquit Tertullianus, congressus Hermogeni, quatenus et istum ex materiae potius suggestu, quam ex Dei flatu constitisse praesumpsit; nunc ad reliquas conversus quaestiones, plurimum videbor cum philosophis dimicaturus. |
[1125C] | [1125C] Una jam congressione decisa adversus Hermogenem, ut praefati sumus, quia animam ex Dei flatu, non ex materia vindicamus; muniti et illic divinae determinationis inobscurabili regula: Et flavit, inquit, Deus flatum vitae in faciem hominis, et factus est homo in animam vivam (Gen. |
[1129D] | Neque enim, inquit B. |
[1130C] | Nec ignoro, inquit idem Praefat. |
[1131A] | Papias, inquit idem Catal. |
[1131B] | Nam etiam nos, inquit ille, hoc aliquando fuimus opinati. |
[1131C] | Nbsp; [1131] [1131C] Hic, inquit B. |
[1132D] | Ubi de eodem Adamo loquitur: «Cecidit, inquit, ecstasis super illum, Sancti Spiritus vis, operatrix prophetiae,» et cap. |
[1133A] | IX de Petro: Sed nesciens quid diceret: «Quomodo, inquit, nesciens? |
[1134A] | In Habacuc: «Prophetae, inquit, visio est, et, adversus Montani dogma perversum, intelligit quod videt, nec ut amens loquitur, nec in morem insanientium foeminarum, dat sine mente sonum. |
[1133B] | Apollonius, inquit B. |
[1133D] | Nbsp; [1133] [1133D] Fertur, inquit de Tertulliano B. |
[1134D] | [1134D] Sed et alii plures, inquit Nicephorus, christiano plane animo pro fide nostra decertarunt, et adversus haereseis depugnarunt; Ecclesiaeque statu ac moribus [1135A] receptis, aliisque quae vel scriptis vel sine scriptis a majoribus accepissent, in literas relatis, libros plurimos posteritati reliquerunt. |
[1132C] | Melitonis, inquit idem in Melitone, elegans et declamatorium ingenium, laudans Tertullianus in Libris VII adversus Ecclesiam pro Montano, dicit eum a plerisque nostrorum prophetam putari. |
[1132C] | Tertullianus, inquit idem, sex voluminibus adversus Ecclesiam editis, quae scripsit περι Εκστασεως, etc. |
[1131A] | In divinis, inquit Gennad. |
[1125A] | [1125] [1125A] Scripsit, inquit B. |
Sodoma [Incertus] | Reditus in Auctori Indicem |
[1103C] | Huc, inquit, contendo fugas, vix moenibus exstat Nec longe, nec magna. |
Cooperatorum Veritatis Societas
© 2006 Cooperatorum Veritatis Societas quoad hanc editionem iura omnia asservantur.
Litterula per inscriptionem electronicam: Cooperatorum Veritatis Societas
«Ubi Petrus, ibi Ecclesia, ibi Deus (Ambrosius) ... Amici Veri Ecclesiae Traditionalisti Sunt.»
Divus Pius X Papa: «Notre Charge Apostolique»